نور چرا و چگونه بر خواب تاثیر میگذارد؟
مجله علمی ایلیاد - در بسیاری از مطالعات، اثرات نور بر ریتمهای شبانهروزی گیاهان، حیوانات و حتی انسانها بررسی شده است. اما در مطالعات، اندکی اثرات مستقیم نور بر خواب تجزیه و تحلیل شده است. محققان در مؤسسهی فناوری کالیفرنیا عزم خود را برای بررسی نحوهی تاثیرگذاری مستقیم نور بر خواب جزم کردهاند. دانشمندان میخواستند بدانند چرا تاریکی خوابآور است و چرا نور میتواند بر خواب عمیق اثر منفی بگذارد؟
آزمایشهای مرکز آزمایشگاهی Caltech از پروتئینی عصبی، حساس به نور پرده برداشت که نقشی کلیدی در حفظ تعادل مناسب میان خواب و بیداری ایفا میکند. محققی به نام «دیوید پروبر» اعلام کرد: «محققان قبلاً گیرندههای نوری را در چشم شناسایی کرده بودند که برای اثر مستقیم نور بر خواب و بیداری لازم است. ما درصدد پی بردن به این مسئله بودیم که مغز چگونه از این اطلاعات بصری برای تاثیر گذاشتن بر خواب استفاده میکند.»
محققان در آزمایشگاه، پروتئین مغزی Prok2 را با نشانگرهای زیست نوری در نمونههای ماهی خالدار کنار هم قرار دادند. ماهی خالدار دارای الگوی خواب و بیداری شبیه به انسان است. آنها خود نورتاب نیز هستند و این عامل باعث تسهیل در بازبینی فعالیت عصبی میشود. دانشمندان ماهیهای خالدار زیادی را بهمنظور بررسی پروتئین Prok2 آزمایش کردند. ماهیهایی با میزان Prok2 زیاد در طول روز خوابیده و شبها بیدار بودند. این اثرات به نور خارجی بستگی داشت و به ریتم شبانهروزی مربوط نمیشد. ماهیهای خالدار با گیرندههای جهشیافته Prok2 از اثرات برعکس برخوردار بودند. الگوهای خواب و بیداری آنها کمتر تحت تاثیر نور قرار میگرفت.
پروبر خاطر نشان کرد: «اگرچه حیوانات فعال در روز از قبیل ماهی خالدار زمان زیادی را به خواب در شب و بیداری در روز اختصاص میدهند، اما مشابه با بسیاری از انسانها در طول روز هم چرت می زنند و گاهاً در شب هم بیدار میشوند. نتایج مطالعات ما نشان میدهد که میزان پروتئین Prok2 نقشی اساسی در ایجاد تعادلی صحیح میان خواب و بیداری در طول روز و شب دارد. محققان در بررسیهای بعدیشان دریافتند Prok2 بر سایر پروتئینهای مهم برای الگوهای خواب مثل پروتئین گالانين نیز تاثیر میگذارد. نور و تاریکی خلل کمتری در الگوهای خواب ماهیهای خالدار ایجاد کردند. پروبر و همکارانش نتایج آزمایشهای خود را در مجله Neuron منتشر کردند.
نوشته: بروکس های
ترجمه: منصور نقیلو – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقیلو – مجله علمی ایلیاد