اکنون حرف از سیاره‌ی دهم است!
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان خبر از احتمال وجود جِرم سیاره مانندی در قسمت‌های بسیار سرد منظومه‌ی شمسی و دورتر از پلوتو می‌دهند. دانشمندانی از آزمایشگاه اقمار و سیاره‌های دانشگاه آریزونا «LPL» می‌گویند، جرمی دیده نشده با وزنی بین وزن زمین و مریخ ممکن است در کمربند کوپر پنهان شده باشد. کمربند کوپر ناحیه‌ای فراتر از نپتون است و شامل هزاران سیارک، ستاره‌ی دنباله‌دار و سیاره‌ی کوتوله است.
گروهی دیگر از دانشمندان در ژانویه‌ی سال ۲۰۱۶ وجود سیاره‌ای به اندازه‌ی نپتون را پیش‌بینی کردند که بسیار دورتر از پلوتو و به فاصله‌ی ۲۵ برابر فاصله‌ی پلوتو تا خورشید، به دور خورشید می‌گردد. این سیاره‌ی فرضی را «سیاره‌ی ۹» نام نهادند. پس اگر هر دوی پیش‌بینی‌ها درست باشند یکی از این سیارات می‌تواند نهمین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی باشد.
دانشمندان LPL می‌گویند به نظر می‌رسد این سیاره، مدار خرده‌سنگ‌های فضایی در کمربند کوپر را تحت تاثیر قرار داده است. اجرام کمربند کوپر «KBO» مدارهای کجی در اطراف خورشید دارند. صفحه‌های مدارهای کج KBOها نسبت به صفحه‌ی ثابت منظومه‌ی شمسی در حالت متوسطی قرار دارند. اما مدار بیشتر KBOهای دور نسبت به صفحه‌ی ثابت ۸ درجه کج هستند که نشان‌دهنده‌ی وجود جرمی سینگین‌تر است که اطراف خود را با میدان گرانشی خود منحرف می‌کند.
«کت ولک» دانشجوی پست دکترای LPL و نویسنده‌ی ارشد این مقاله در بیانیه‌ای که منتشر شده است می‌گوید: «ممکن‌ترین توضیح احتمالی برای این نتایج وجود جرمی دیده نشده است. بر اساس محاسبات ما جرمی به سنگینی مریخ قادراست انحرافی که اندازه گرفته‌ایم را ایجاد کند.» «رنو مالهوترا» پروفسور علوم سیاره‌ای در LPL و نویسنده‌ی همکار این تحقیق در بیانه‌ای اظهار داشت: «این KBOها همچون فرفره عمل می‌کنند. تصور کنید تعداد زیادی فرفره که با سرعت زیاد در حال چرخیدن هستند، داریم و به هر کدام به آرامی ضربه‌ای میزنیم. اگر پس از آن یک عکس‌لحظه‌ای از آن‌ها بگیریم، خواهید دید که محور چرخش آن‌ها در جهات مختلفی هستند؛ اما به‌طور متوسط به میدان گرانشی زمین اشاره می‌کنند. ما انتظار داریم انحراف زاویه‌ی مداری هر کدام از این KBOها در جهت متفاوتی باشد، اما به‌طور متوسط نسبت به صفحه‌ی مشخص شده توسط خورشید و سیارات بزرگ عمود هستند.»
این سیاره ممکن است بسیار مشابه با سیاره‌ی نهم به‌نظر رسد؛ اما محققان می‌گویند این سیاره بسیار کوچک و نزدیک‌تر از آن است که فکر کنیم همان سیاره‌ی نهم است. سیاره‌ی نهم در فاصله‌ی ۵۰۰ تا ۷۰۰ واحد نجومی از زمین قرار گرفته است و جرم آن ۱۰ برابر زمین است. ولک می‌گوید: «این فاصله بسیار بیشتر از آن است که KBOها را تحت تاثیر قرار دهد. فاصله‌ی آن برای تاثیر گذاشتن بر روی KBOها باید کمتر از ۱۰۰ واحد نجومی باشد.»
اگرچه تاکنون هیج جرمی با اندازه‌ی سیاره، در کمربند کوپر دیده نشده است، اما دانشمندان امیدوارند تلسکوپ بزرگ نقشه‌برداری سینوپتیک «LSST» که در شیلی در حال ساخت است به یافتن اشیای پنهان جهان کمک کند. مالهوترا می‌گوید: «ما انتظار داریم LSST کمک کند تا تعداد KBOها را از تعداد کنونی که ۲۰۰۰ عدد است به ۴۰،۰۰۰ عدد برسانیم.» مالهوترا اضافه می‌کند: «تعداد بسیار بیشتری KBO در فضا وجود داد که ما تاکنون آن‌ها را رصد نکرده‌ایم. برخی از آن‌ها حتی برای LSST بسیار دور و تاریک هستند؛ اما چون این تلسکوپ آسمان را بسیار جامع‌تر از سایر تلسکوپ‌های کنونی رصد می‌کند باید این جرم را در صورت وجود رصد کند.»
نوشته: هانک ویترینگ
ترجمه: معصومه رحیمی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: معصومه رحیمی – مجله علمی ایلیاد