نگاهی نزدیک به نهنگ آسمانی

 

مجله علمی ایلیاد - کهکشان «مسیه۷۷» که با نام‌های M77، NGC1068، LEDA10266 و کهکشان نهنگ نیز شناخته می‌شود، کهکشانی مارپیچى واقع در صورت فلکی نهنگ است. این کهکشان با قدر ۹.۶ در فاصله ۶۲ میلیون سال نوری نسبت به زمین واقع گردیده است. مسیه ۷۷ توسط اخترشناس فرانسوی به نام «پیر ميکان» در سال ۱۷۸۰ کشف شد؛ ميکان آن‌را سحابی تشخیص داده بود. سپس، میکان همکارش «چارلز مسیه» را در جریان این اکتشاف گذاشت. مسیه اخترشناسی فرانسوی بود. 

مسیه باور داشت جرم بسیار درخشانی را که همکارش دیده، خوشه‌ای از ستارگان است؛ با پیشرفت فناوری، ماهیت دقیق آن به‌عنوان کهکشان مشخص گردید. مسیه ۷۷ یکی از بزرگترین کهکشان‌های موجود در فهرست کهکشان‌های مسیه است. گرانش این کهکشان به قدری زیاد است که باعث ناپایداری و انحراف کهکشان‌های مجاور می‌شود. این کهکشان یکی از نزدیک‌ترین کهکشان‌ها با هسته‌ی کهکشانی فعال به زمین نیز است. 

چنین کهکشان‌هایی فعال در زمره‌ی درخشان‌ترین اجرام جهان بوده و با بیشتر طول موج‌ها اقدام به انتشار نور می‌کنند؛ از پرتوهای گاما گرفته تا پرتوهای ایکس، ریز موج‌ها و امواج رادیویی. مسیه ۷۷ کهکشانی سيفرت نوع دو نیز به شمار می‌آید و در طول موج‌های فروسرخ نور بسیار قابل توجهی ساطع می‌کند. این تصویر جدید با بهره‌گیری از دستگاه طیف‌نگار FORS2 و تلسکوپVLT  در چهار نوار طول‌موج مختلفِ آبی، بنفش، صورتی و قرمز تهیه شده است.

هر طول موج کیفیت متفاوتی را پدید می‌آورد. برای مثال، آلفا هیدروژنِ صورتی نشان‌دهنده‌ی ستاره‌های جوان و داغی است که در بازوهای مارپیچى ایجاد می‌شوند. ساختارهای رشته‌ای نازک در گاز پیرامون مسیه ۷۷ به رنگ قرمز است. ستاره‌ی در پیش‌زمینه‌ که در کهکشان راه شیری قرار دارد هم در کنار مرکز کهکشان به چشم می‌خورد. علاوه بر این، کهکشان‌های بسیار دورتری هم دیده می‌شوند که در اطراف بازوهای مارپیچى واقع شده‌اند؛ این کهکشان‌ها در مقایسه با کهکشان‌های فعال غول‌پیکر، خیلی کوچک و ظریف به‌نظر می‌رسند.

 

نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد