کشف آثاری متعلق به اروپای باستان
مجله علمی ایلیاد - باستان‌شناسان ظرفی چوبی از اوایل عهد برنز که به خوبی باقی مانده بود را در آلپ سوییس پیدا کردند. این دست‌ساخته می‌تواند در روشن ساختن دامنه‌ی گسترش و استفاده از دانه‌های غلات به محققان کمک کند. این ظرف چوبی از اوایل عهد برنز، در تکه‌ای یخی در ارتفاع ۲،۶۵۰ متری قله‌ی Lotschenpass در سوییس یافت شد. باستان‌شناسان توضیح دادند: «تکه‌ی یخی آلپی که این دست‌ساخته در آن پیدا شد، شرایط مطلوبی را برای محافظت بیومولکولی فراهم می‌کند. در سطح مرکزی این ظرف چوبی، بقایای نامنظمی وجود داشت.»
این دانشمندان به‌منظور شناسایی ترکیبات لیپید در بقایای محفوظ، از طیف‌سنج توده‌ای کروماتوگرافی گاز که تکنیکی رایج برای دست‌ساخته‌های سرامیکی است، استفاده کردند. آنها گفتند: «انتظار داشتیم بقایایی از شیر را در ظرف پیدا کنیم. اما در عوض بیومارکرهای لیپیدی متعلق به دانه‌ی گندم کشف کردیم.»
دکتر «آندره کولونیز»، از گروه باستان‌شناسی دانشگاه یورک گفت: «هیچ‌گونه دلیلی از وجود شیر در ظرف نیافتیم، اما این لیپیدهای فنولی را پیدا کردیم که قبلاً اصلاً در دست‌ساخته‌های باستان‌شناسی گزارش نشده بودند؛ اما در سبوس گندم و غلات چاودار فراوان هستند و در مطالعات تغذیه‌ای بیومارکرهایی از مصرف دانه‌ها در نظر گرفته می‌شوند.» وی افزود: «اگر به این فکر کنید که از بین تمام گیاهان خانگی، گندم رایج‌ترین غله در جهان و مهم‌ترین منبع غذایی دانه برای انسان‌ها است، که ریشه در بسیاری از سنت‌های آشپزی معاصر دارد، می‌بینید که کشف خارق‌العاده‌ای بوده است.»
Lotschenpass، فلات غربی سوییس را به دره‌ی واله متصل می‌کند، این دره هم به پنینسولای ایتالیا متصل است. دانشمندان گفتند: «در طول اوایل عهد برنز تعدادی محل سکونت عظیم ساحلی در فلات سوییس وجود داشته در حالی که محل‌های کونت در واله به‌شکل دره‌های باریک بوده‌اند. اما تعداد زیاد غارهای اوایل برنز نشان می‌دهد که واله نه تنها محل سکونت بوده، بلکه مردم هم از شمال و جنوب آلپ کالا وارد می‌کرده‌اند.»
در این مورد خاص، ظرف چوبی یافت شده در Lotschenpass می‌تواند با ارتباطات تجاری و یا با مهاجرت‌های فصلی از دشت به چمن‌زارهای مرتفع، به‌عنوان بخشی از اقتصاد روستایی، ارتباط داشته باشد؛ اگرچه شکار هم می‌تواند نیاز به دسترسی به چنین نواحی سنگلاخی و یخچالی آلپ مرتفع را توضیح دهد.» در طول سه دهه‌ی گذشته، محتوای مولکولی هزاران دست‌ساخته‌ی سرامیکی از اروپا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ که بیشتر آنها شواهدی از محصولات شیر و گوشت را آشکار کردند، اما هیچ شواهدی از غلات در آنها نبود.
«جسیکا هندی»، از موسسه‌ی مکس پلانک بخش علوم تاریخ انسانی، گفت: «شناسایی نشانگر مولکولی برای غلات نیز پیامدهای مطالعه‌ی کشاورزی اولیه را گسترش داده است و ما را قادر می‌سازد پی ببریم که این غله‌ی غذایی مهم کی و در کجا در سراسر اروپا گسترش سافته است؟»
دکتر «فرانسسکو کارر» از دانشگاه نیوکاسل گفت: «این شواهد باعث درک بهتر زندگی در جوامع آلپی ماقبل تاریخی و ارتباط آنها با ارتفاع‌های بسیار بلند می‌شود. مردمی که در سراسر گذرگاه‌های آلپی سفر می‌کردند برای سفر خود غذا به‌همراه داشته‌اند. این تحقیق جدید کمک می‌کند پی ببریم که از نظر آنها کدام غذا برای سفر در آلپ مناسب‌ترین بوده است.» این یافته‌ها در مجله‌ی Sientific Reports منتشر شد.
نوشته: انریکو دلازارو
ترجمه: زهرا جهانبانی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: زهرا جهانبانی - مجله علمی ایلیاد