سنتز شیرینی پرتزل!
مجله علمی ایلیاد - گروهی از شیمیدانان در مؤسسه‌ی ون هاف برای علوم مولکولی در دانشگاه آمستردام هلند دسته‌ی جدیدی از مولکول‌های «شبه‌کاتنان‌ها» را طراحی و سنتز کردند. این مولکول‌های شبیه شیرینی پرتزل شامل دو حلقه‌ی مولکولی است که در جهت مخالف از طریق اتم کربن مرکزی به یکدیگر وصل شده‌اند. نتایج این مطالعه در مجله‌ی Nature Communications به چاپ رسیده است.
پروفسور «جان ون مارسوین» به‌عنوان نویسنده‌ی اصلی مقاله می‌گوید: «کشف ما مرحله‌ی مهمی در جهت سنتز پپتیدهای لاسو محسوب می‌شود. این پپتیدها در واقع پروتئین‌های کوچکی هستند که همان‌طور از اسم‌شان پیدا است از حلقه‌ی مولکولی به دور رشته‌ای مولکولی تشکیل شده‌اند. این پپتیدها در اوایل قرن حاضر از باکتری‌ها تمیز داده شدند.»
محققین می‌گویند: «اخیراً آنالیز DNA نشان داده است که پپتیدهای لاسو در حوزه‌ی باکتری‌ها کاملاً مرسوم هستند. عملکرد زیستی آن‌ها این است که به‌عنوان آنتی‌بیوتیکی در مقابل میکروارگانیسم‌ها عمل کنند. این عملکرد آن‌ها را به‌عنوان دسته‌ی جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌های بالقوه معرفی می‌کند. این حقیقت که ۱۵ سال پس از کشف پپتیدهای لاسو هنوز شیمیدانان موفق به توسعه‌ی استراتژی‌ای جهت دستیابی به ساختار سلولی آن نشده‌اند، نشان دهنده‌ی پیچیدگی این مولکول‌ها است. نقطه‌ی کلیدی در این است که رشته‌ی مولکولی ذکر شده با استحکام درون حلقه قفل شده است. این مشخصه در واقع پپتیدهای لاسو را از روتاکسان‌هایی که شیمیدان آمریکایی-انگلیسی، «فریزر استودارت»، به‌خاطر آن در سال ۲۰۱۶ برنده‌ی جایزه‌ی نوبل شیمی شد، متمایز می‌کند. در سنتز روتاکسان‌ها، رشته‌ی مولکولی از حلقه بیرون کشیده شده است.»
از آنجا که سنتز پپتید لاسو غیرممکن است، پروفسور «ون مارسوین» و همکارانش از روش متفاوتی استفاده کردند و حلقه را مجبور کردند تا در اطراف رشته به سمت راست نزدیک شود. محققین می‌گویند: «به‌نظر می‌رسد این درک درستی باشد. نهایتاً ما توانستیم ساختاری مولکولی بسازیم تا به کمک آن بتوانیم سنتز را به نحوی انجام دهیم که حلقه به درستی در اطراف رشته قرار گیرد.»
دانشمندان برای نشان دادن قدرت روش مورد استفاده، از ساختار پایه‌ای ساخته شده برای نزدیک کردن دو سر رشته و ساختن حلقه‌ی دوم استفاده کردند. این کار منجر به سنتز دسته‌ی کاملاً جدیدی از مولکول‌ها به نام شبه‌کاتنان‌ها شده است. مرحله‌ی بعدی کار گروه تحقیقاتی ایجاد پیوندهای قابل شکست در شبه‌کاتنان است که در نتیجه‌ی آن حلقه‌ها می‌توانند باز شوند.
نوشته: SciNews
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد