آیا انسان همچنان در حال فرگشت است؟

 

 

 

مجله علمی ایلیاد - اگر فرگشت (تکامل) واقعی باشد، چرا ما هنوز در حال فرگشت نیستیم؟

این یکی از استدلالات اصلی علیه فرگشت است که ممکن است شنیده باشید. فرگشت فرآیندی به‌شدت تدریجی است که برای ناظران عِلی قابل رویت نیست، اما اگر بدانید به کجا بنگرید، شواهد نشان می‌دهد که فرگشت در حال وقوع است. فرگشت را در ظهور باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک و چگونگی واکنش نسل‌های ماهی‌ها و مارمولک‌ها به تغییرات زیست محیطی مشاهده کردیم و اکنون مطالعه‌ای ژنتیکی شواهدی را مبنی بر انتخاب طبیعی ژنوم‌های بیش از ۲۰۰ هزار نفر کشف کرده است. 

فرگشت از طریق اصل پایه انتخاب طبیعی کار می‌کند. جهش تصادفی اغلب در ژن‌های حیوانی ظاهر می‌شود و اگر این ژن‌ها باعث شوند فرد مدت بیشتری زنده بماند، آنگاه تکثیر شده و به ژن‌های او منتقل می‌شوند. در نهایت، سودمندترین ژن‌ها باقی مانده و در جمعیت منتشر می‌شوند، درحالی‌که کسانی که ژن‌های بدی دارند، کم‌کم از بین می‌روند. 

مطالعه‌ی جدید که توسط محققان دانشگاه کلمبیا انجام شده ژنوم‌های ۶۰ هزار شهروند آمریکایی با اجداد اروپایی و ۱۵۰ هزار بریتانیایی را تجزیه و تحلیل کرده است. محققان با اندازه‌گیری نمونه‌ی مجموع ۲۱۰ هزار نفر توانستند چگونگی جهش‌های خاص در نسل‌های مختلف، ژن‌هایی که بر نرخ بقاء تأثیر گذاشتند و صفاتِ کم و بیش شایع در جمعیت را ردیابی کنند. از آن‌جایی‌که پایگاه‌داده ژنوم‌های زیادی از افراد مسن‌تر در اختیار نداشت، محققان نتایج را با توجه به سن مرگ والدین شرکت‌کنندگان تخمین زدند. 

از میان تمام جهش‌های ژنتیکی که محققان مطالعه کردند، دو جهش خاص با نرخ بقاء، رابطه داشتند. زنانی که یک یا دو نسخه از ژنِ ApoE4، ژن مرتبط با آلزایمر، را با خود حمل می‌کردند به‌طور میانگین زودتر از کسانی که فاقد این ژن بودند از دنیا رفتند؛ فراوانی ApoE4 در زنان بالای ۷۰ سال کمتر است. در ضمن، فراوانی جهش در ژنِ CHRNA3 که با سیگار کشیدن شدید در ارتباط است در آقایان میانسال کاهش پیدا می‌کند. 

محققان شگفت‌زده شدند، زیرا دریافتند که فقط دو جهش مستقیمأ با نرخ بقاء ارتباط دارند؛ بنابراین نتیجه گرفتند که شاید انتخاب طبیعی از قبل از تنوع‌های مشابه مراقبت کرده باشد. «مولی پرورسکی»، یکی از نویسندگان مطالعه گفت: «ممکن است آقایانی که این جهش‌های مضر را حمل نمی‌کنند، بتوانند فرزندان بیشتری داشته باشند یا آقایان و خانم‌هایی که برای مدت بیشتری زنده می‌مانند، بتوانند به نوه‌های خود کمک کنند و احتمال بقای آن‌ها را نیز بالا ببرند.» 

اندازه‌گیری تکامل صفات فیزیکی خاص، فرآیندی دشوارتر است؛ زیرا ده‌ها یا صدها جهش انفرادی می‌توانند در تشخیص احتمال هر صفت نقش ایفا کنند. بنابراین، این گروه مجموعه‌هایی از جهش را جمع‌آوری کرد که با ۴۲ صفت انتخابی ارتباط داشتند، مثل قد و شاخص توده‌ی بدن «BMI» و سپس معکوس کار کرد تا صفات فردی را براساس ژنتیک آن‌ها برآورد کند. 

گروه محققان با استفاده از این روش مجموعه‌هایی از صفات را پیدا کرد که به طول عمر بیشتر یا کمتر مربوط می‌شدند. کسانی که مستعد کلسترول بالا، BMI بالا، بیماری قلبی و تا حد کمتری آسم بودند، به احتمال بیشتری در سنین جوانی از دنیا رفتند، درحالی‌که تأخیر در شروع بلوغ به نظر با طول عمر بیشتر همبستگی دارد. نرخ مرگ و میر در مردان و زنانی که بلوغ‌شان یک سال دیرتر از سن میانگین آغاز شد، سه تا چهار درصد کمتر بود، درحالی‌که در زنان تأخیر یک ساله برای بچه‌دار شدن این میزان را تا شش درصد کاهش داد. 

ممکن است این میزان نامحسوس باشد، اما محققان این مطالعه را شاهدی برای فرگشت در بشر امروزی دانستند. اما عوامل زیست‌محیطی نیز نقش دارند. «هخامنش مصطفوی»، نویسنده‌ی ارشد ایرانی مطالعه گفت: «محیط‌زیست دائمأ در حال تغییر است. صفتی مربوط به طول عمر بیشتر در جمعیت امروزی ممکن است دیگر در چند نسل بعدی یا دیگر جمعیت‌های مدرن امروزی سودمند نباشد. این تحقیق در مجله‌ی PLOS Biology منتشر شده است. 

 

نوشته: مایکل ایروینگ
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد