از منافذ پوسته‌ی مریخ چه می‌دانیم؟

 

 

مجله علمی ایلیاد - گروهی از محققان به رهبری دکتر «ساندر گوسنز» از مرکز پروازهای هوایی گودارد ناسا، شواهدی یافتند که نشان می‌دهد بر خلاف تصورات قبلی، پوسته‌ی مریخ چندان هم چگال نیست. این پژوهش در مجله‌ی Geophysical Research Letters منتشر شده است.

دکتر گوسنز در این‌باره گفت: «پوسته‌ی سیاره، ماحصل اتفاقاتی است که سیاره در طول عمرش به خود دیده است؛ پس چگالی کمتر پوسته‌ی مریخ می‌تواند اطلاعات مهمی در خصوص تشکیل و فرگشت آن به ما بدهد.» دکتر گوسنز و همکاران او در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا، اقدام به نقشه‌نگاری چگالی پوسته‌ی مریخ کردند و تخمین می‌زنند چگالی متوسط آن، ۲،۵۸۲ کیلوگرم بر متر مکعب باشد. این عدد نزدیک به ضخامت پوسته‌ی ماه است.

به‌طور کلی تصور می‌شد پوسته‌ی مریخ، حداقل چگالی برابر چگالی زمین، یعنی ۲،۹۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب داشته باشد. مقادیر فعلی از روی میدان جاذبه‌ی مریخ به ثبت رسیده است. این نقشه را می‌توان با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و معادلات ریاضیاتی مناسب به‌دست آورد. نقشه‌ی میدان جاذبه‌ی زمین جزئیات بسیاری دارد، زیرا داده‌های به‌دست آمده وضوح بسیار بالایی دارند. همچنین مطالعات صورت گرفته در ماموریت گریل ناسا، نقشه‌ای بسیار دقیق از جاذبه‌ی زمین در اختیار ما قرار داده است.

داده‌های دریافتی از مریخ وضوح چندان بالایی ندارند، پس تعیین مقدار دقیق چگالی پوسته‌ی مریخ بر اساس نقشه‌های کنونی، کار آسانی نیست. در نتیجه، مقادیر تخمین‌زده‌شده‌ی قبلی بیشتر بر اساس مطالعه‌ی ترکیبات خاک و سنگ‌های مریخ صورت گرفته‌اند. از دیگر نویسندگان این مقاله، دکتر «گرگ نیومن» در این باره گفت: «با روشن‌ترشدن این مسئله، ما کم کم به این نتیجه می‌رسیم که صرفاً دانستن ترکیبات پوسته‌ی مریخ کافی نیست. همچنین ما باید بدانیم چگونه این سنگ‌ها از نو اصلاح شده‌اند یا تغییر یافته‌اند.»

گروه تحقیقاتی نقشه‌های موجود از جاذبه‌ی مریخ را به‌کارگرفته، آن‌را تغییر داده و قیدهای جدیدی را روی آن اعمال کردند تا جواب جدیدی بیابند. قید می‌تواند جبرانی بر عدم وجود جزئیات تمام و کمال در داده‌ها باشد. محققان به‌جای به‌کارگرفتن روش استاندارد، یا همان قید کائولا، قیدی را به‌کار گرفتند که به سنجش اطلاعات دقیق نقشه‌های مریخ می‌پردازد.

از نویسندگان این مقاله، دکتر «تیرنس سباکا» در این‌باره گفت: «با این روش ما توانستیم از داده‌های کنونی اطلاعات بیشتری در مورد میدان جاذبه‌ی مریخ استخراج کنیم.» دانشمندان تا قبل رسیدن به مریخ، روش-های خود را بر روی میدان جاذبه‌ی ثبت‌شده تا قبل از ماموریت گریل، آزمایش می‌کردند.

میزان چگالی پوسته‌ی ماه تقریباً با نتیجه به‌دست آمده از ماموریت گریل مطابقت می‌کرد. محققان با استفاده از این طرح جدید، نقشه‌هایی از چگالی و ضخامت پوسته‌ی سیارات به ثبت رساندند. مطابق انتظار این نقشه‌ها تفاوت‌هایی را در پوسته نشان دادند که یکی از این موارد، پوسته‌ی چگال‌تر در زیر آتشفشان‌های عظیم مریخ بود.

 

نوشته: SciNews
ترجمه: رضا کاظمی - مجله علمی ایلیاد