چرا ابرها معلق می‌مانند؟

 

مجله علمی ایلیاد - از آنجایی که آب وزن دارد، ابرها نیز می‌بایست وزن داشته باشند. یک ابر، از دسته‌های بسیار بسیار کوچکی از آب به شکل مایع و یا منجمد تشکیل شده است. قطرات کوچک مایع، حدود ۰.۰۰۲ میلی‌متر قطر دارند، یعنی کوچکتر از ضخامت موی انسان که حدود ۰.۰۵۰ تا ۰.۰۷۰ میلی‌متر است. برخی از این قطراتِ بسیار ریز، به قدری کوچک هستند که میلیون‌ها قطره از آن‌ها می‌بایست جمع شوند تا تک قطره بارانی را تشکیل دهند.

ابرهای مختلف، حاوی مقدار متفاوتی آب هستند. با این وجود، اندازه و شکل ابرها می‌تواند از ابرهای نازک «سیروس» تا ابرهای صاعقه‌دار غول‌پیکر «کومه‌ای بارا» تغییر کند. ابر «کومولوس» معمولی، در هر متر مکعب حدود ۰.۵۰ گرم آب حمل می‌کند، یعنی هم‌وزن یک نخودفرنگی گلخانه‌ای بزرگ. ابعاد ابر ممکن است یک کیلومتر در یک کیلومتر در یک کیلومتر باشد. پس این ابر می‌تواند ۵۰۰ تن آب را حمل کند.

سه دلیل اصلی وجود دارد. نخست، گرمای خورشید باعث گرم‌شدن زمین و تولید جریان صعودی هوا می‌شود. دوم، حرکت جبهه‌های هوا در روی زمین ، می‌تواند هوا را از پایین به سمت بالا هل دهد. آخرین دلیل، هوایی که بخار آب را حمل می‌کند، با نزدیک شدن به کو‌ه‌ها به سمت بالا حرکت می‌کند.

هوا، زمانی که بسیار سریع حرکت می‌کند، به‌آسانی می‌تواند یک هواپیمای جت ۶۰۰ تنی را به سمت بالا هل داده و در هوا معلق نگه دارد. بنابراین حجم عظیمی از هوایی که به کندی در حال حرکت است، قطعاً می‌تواند وزن ابری ۵۰۰ تنی را تحمل کند.

کلمه‌ی «cloud» از کلمه‌ی قدیمی انگلیسی متعلق به قرن سیزدهم، «clud» یا «clod» می‌آید که به معنای توده‌ای از سنگ و یا تپه است. یک تکه ابر بسیار تیره‌ی کومولوس شبیه یک تپه به نظر می‌رسد.

ابر در سیاره‌های دیگر نیز وجود دارد. ابرهای سیاره‌ی زهره، از دی‌اکسید گوگرد ساخته شده‌اند، در حالی که ابرهای مریخ آب را به شکل یخ حمل می‌کنند. در مشتری و زحل، ابرها، از بالا تا پایین، از آمونیاک، آمونیوم هیدروسولفید و در نزدیکی سطح سیاره از آب تشکیل شده‌اند. ابرهای اورانوس، نپتون و تیتان، ساخته شده از متان هستند.

 

نوشته: کارل کراس زلنیکی

ترجمه: مجله علمی ایلیاد