حقایق، عملکرد و بیماری‌های بیضه‌ها
مجله علمی ایلیاد - بیضه‌ها، غدد جنسی مردانه و اندام اصلی تولید مثل مردان هستند. آن‌ها دو عملکرد بسیار مهم دارند که در تولید مثل مردان خیلی مهم هستند؛ آن‌ها «گامت‌ها» یا «اسپرم» را تولید می‌کنند و همچنین ترشح هورمون‌هایی را بر عهده دارند که اصلی‌ترین آن‌ها «تستسترون» است. بیضه‌ها اندامی تخم‌مرغی شکل دارند که دقیقاً پشت آلت جنسی مردانه، جلوی مقعد و درون کیسه‌ی بیضه قرار دارند. بر اساس داده‌های مرکز پزشکی مجازی «VMC»، وزن هر بیضه بین ۱۰ تا ۱۵ گرم است. آن‌ها دارای طولی در حدود ۵ سانتی‌متر، عرضی حدود ۳ سانتی‌متر و ضخامت ۲.۵ سانتی‌متری هستند.
کیسه‌ی بیضه در واقع کیسه‌ای شل از جنس پوست است که بیضه‌ها را محافظت می‌کند و به‌عنوان سیستم کنترل هوا نیز عمل می‌کند. دمای بیضه‌ها به‌منظور تولید اسپرم‌های نرمال باید کمی از دمای بدن خنک‌تر باشد. بنا به اطلاعات کلینیک کلیولند، ماهیچه‌های موجود در دیواره‌ی کیسه‌ها به آن اجازه‌ی انقباض و انبساط را می‌دهد و بدین ترتیب می‌تواند، بیضه‌ها را به‌منظور گرم‌تر شدن به بدن نزدیک‌تر کند و یا برای خنک‌تر شدن از بدن دور کند.
هر بیضه شامل تعدادی لوله است که درون آن‌ها سلول‌های تولیدکننده‌ی تستسترون و اسپرم قرار دارند. به گفته‌ی VMC، لوله‌های منی‌ساز، محل قرارگیری سلول‌های جنین هستند و در واقع این لوله‌ها محل تولید اسپرم هستند. این لوله‌ها به‌صورت فشرده درون بیضه قرار دارند و هر بیضه ممکن است حاوی ۹۰۰ لوله باشد. طول هر لوله تقریباً ۵۰ سانتی‌متر است و بیضه‌ی معمولیِ سالم حاوی حدود ۸۰۰ متر لوله‌ی منی‌ساز است.
بافتی فیبری به نام «تونیکا» روی لوله‌ها را پوشانده است. تونیکا سه لایه دارد؛ لایه‌ی داخلی یا همان «واسکولوزا» که شامل رگ‌های خونی و بافت‌های ارتباطی است، لایه‌ی دوم «آلبوجینیا» که متصل‌کننده‌ی لوله‌ها با لایه‌ی فیبری است و «اپیدیدیمیس» را دربرگرفته که وظیفه‌ی آن منتقل کردن اسپرم به بیرون از بیضه و درون آلت جنسی است و لایه‌ی سوم، «واجینالیس» نام دارد و حاوی سیالاتی است که اصطکاک بین بیضه‌ها و کیسه‌ی بیضه را کاهش می‌دهند.
عملکرد
علاوه بر اسپرم، بیضه‌ها همچنین وظیفه‌ی تولید هورمان‌های مردانه به‌نام «آندروژن»ها را نیز بر عهده دارند. آندروژن‌ها نحوه‌ی رشد سیستم تولید مثل مردان و توسعه‌ی خصوصیات ظاهری مانند ریش و صدای کلفت را کنترل می‌کنند. آن‌ها همچنین عملکردهای جنسی را کنترل می‌کنند. تستسترون، معمول‌ترین فرم آندروژن است. این هورمون مسئول رشد آلت جنسی و تولید اسپرم است. بنا به گفته‌ی VMC، بیضه‌های مرد سالم، روزانه ۶ میلی‌گرم تستسترون تولید می‌کند.
دکتر «فیلیپ ورتمن»، متخصص کلیه و مجاری ادراری و رئیس مرکز درمان ناباروری مردان و بازیابی وازکتومی در لس‌آنجلس کالیفرنیا، می‌گوید: «بیضه‌ها به‌طور متوسط، در هر دقیقه ۲۰۰،۰۰۰ اسپرم تولید می‌کنند. همچنان‌که مرد از سنین ۳۰ سالگی عبور می‌کند، میزان تستسترون تولیدی توسط بیضه‌های وی رو به کاهش می‌گذارد.»
شرایط و بیماری‌ها
عموماً هر مردی با دو بیضه به دنیا می‌آید. این بیضه‌ها در پایین حفره‌ی شکمی شکل می‌گیرند و در ماه هفتم جنینی به درون کیسه‌ی بیضه می‌افتند. به هر حال، بعضی اوقات بیضه‌ها به درون کیسه‌ی بیضه نمی‌افتد و منجر به شرایطی می‌شود که «بیضه‌های سقوط نکرده» نامیده می‌شود. بنا به اظهارات کلینیک مایو، این اتفاق برای دو درصد مردان رخ می‌دهد که در حدود ۱۰ درصد افرادی که این شرایط را دارند، هر دو بیضه در مکان مناسب قرار ندارند. عموماً این شرایط فقط در ماه‌های اول تولد ادامه پیدا می‌کند و پس از چند ماه بیضه‌ها به درون کیسه‌ی بیضه سقوط می‌کنند. اگر این اتفاق رخ نداد، ممکن است برای اصلاح این شرایط نیاز به جراحی وجود داشته باشد.
این احتمال وجود دارد که بیضه‌ها به پایین سقوط کنند، ولی در آنجا نمانند. «بیضه‌های برگشت‌پذیر» به حالتی اطلاق می‌شود که بیضه‌ها به درون منطقه‌ی کشاله‌ی ران حرکت می‌کنند. معمولاً دکتر می‌تواند بیضه‌ها را به مکان مناسب برگرداند، ولی اگر بیضه‌ها چسبیده باشند به این حالت بیضه‌های صعودی می‌گویند. در این حالت ممکن است برای برگرداندن بیضه‌ها به مکان مناسب و ثابت کردن آن‌ها در مکان مذکور، نیاز به جراحی باشد. شرایط جدی‌تری که ممکن است برای بیضه‌ها اتفاق بیافتد، سرطان بیضه است. این بیماری معمولاً برای مردان بین سنین ۱۵ تا ۳۴ سال اتفاق می‌افتد. بر اساس پیش‌بینی جامعه‌ی سرطان آمریکا، در سال ۲۰۱۷ در ایالات متحده، حدود ۸،۸۵۰ مورد جدید از سرطان بیضه تشخیص داده شد که از این بین ۴۱۰ مورد نیز مرگ به همراه داشته است. اگرچه این تعداد به نظر زیاد می‌آید، در واقع تقریباً ۱ نفر در ۲۶۳ مرد مبتلا به این نوع سرطان می‌شوند. زمانی که سلول‌های جنینی موجود در لوله‌های مخصوص تبدیل به سلول‌های اسپرم نشوند و مدت زمان زیادی در آنجا بمانند، باعث سرطان بیضه می‌شوند.
افزایش سلامت بیضه‌ها
پایین بودن سطح سلامتی بیضه‌ها می‌تواند منجر به تولید کمتر اسپرم و تستسترون شود. داشتن وزن مناسب یکی از نکات مهم در داشتن بیضه‌ی سالم و سلامت است. بر اساس اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها «CDC»، به ازای هر ۲۰ پوند که شخص اضافه وزن داشته باشد، ۱۰ درصد احتمال ناباروری وی بالا می‌رود. اجتناب از بیماری‌های دندان، استرس، سیگار کشیدن، نوشیدن بیش از حد الکل و رژیم غذایی ضعیف، می‌تواند در تأمین سلامت مرد در زمینه‌ی تولید مثل مؤثر باشد.
بنا به گزارش سرویس سلامت ملی انگلستان، خنک نگه داشتن بیضه‌ها تا دمایی پایین‌تر از دمای نرمال بدن، می‌تواند تعداد و کیفیت اسپرم‌ها را افزایش دهد. راهی ساده برای خنک نگه داشتن آن‌ها پوشیدن لباس‌های گشاد و آزاد گذاشتن آن‌ها در محیط‌های گرم است.
نوشته: آلینا بردفورد
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد