آیا ایده‌ی کاشت سیب‌زمینی در فیلم مریخی، شدنی است؟
مجله علمی ایلیاد - محققان موفق به کشت سیب‌زمینی در محیطی شدند که ویژگی‌های مریخ از قبیل تابش، دما، فشار هوا، میزان اکسیژن و دی‌اکسیدکربن در آن شبیه‌سازی شده است. این اطلاعات نه تنها می‌تواند در تغذیه‌ی نخستین ساکنان مریخ مفید باشد، بلکه می‌تواند در کم کردن گرسنگی در زمین نیز مفید باشد که از هر ۹ نفر، یک نفر از سوءتغذیه حاد رنج می‌برد.
کشت در اراضی، بهترین روش به‌منظور فراهم کردن غذا برای نخستین ساکنان سیاره‌ی سرخ خواهد بود. اما چطور ممکن است بذر گیاهان زمینی را به‌عنوان محصولات مریخی پرورش داد؟ مرکز سیب‌زمینی بین‌المللی «CIP» که سازمانی رسمی است، ابتکار عملی برای انجام این کار در ماه فوریه‌ی ۲۰۱۷ مطرح کرد که پروژه‌ی کاشت سیب‌زمینی در مریخ نام‌گذاری شده است.
این پروژه، یادآور صحنه‌ای از فیلم «مریخی» است که «مت ديمون» در آن فیلم برای زنده ماندن در مریخ به پرورش سیب‌زمینی در مریخ می‌پردازد. اما اکنون گویی دانشمندان می‌خواهند بر این فیلم علمی تخیلی جامه‌ی عمل بپوشانند. سازمان CIP با همکاری مرکز تحقیقات ناسا سعی دارد تا امکان کشت سیب‌زمینی را در شرایط جوی مریخ بررسی کند.
جوانه‌ای سیب‌زمینی در محیط حاوی «CubSat» کاشته شد. این فناوری توسط مهندسانى از دانشگاه مهندسی و فناوری در لیما، طراحی شده بود. خاک تهیه‌شده از صحرای پامپاس دلا جویا، در جنوب شیلی که شباهت بسیار زیادی با خاک‌های یافت شده در مریخ دارد، در داخل مخزنی مهر و موم شده، قرار داده شد. این مخزن در ماهواره قرار گرفته شده بود. محققان برای شبیه‌سازی تابش سطح مریخ از LED استفاده کردند. آنان کنترل‌هایی برای تغییر دمای محیط ساختند تا چرخه‌های روز و شب مریخ را شبیه‌سازی کرده باشند. تنظیم فشار هوا، میزان اکسیژن و کربن‌دی‌اکسید نیز در دستور کار قرار داشت.
یک ماه پس از کاشت نخستین تکه‌ی سیب‌زمینی، نتایج اولیه مثبت اعلام شده‌اند. «والتر اموروس»، مسئول پرورش سیب‌زمینی سازمان CIP گفت: «واقعاً تعجب‌برانگیز بود که سیب‌زمینی‌های پرورش یافته، تحت نظارت ما، با تحمل «تنش نازيوا» موفق به ایجاد محصول در این خاک شدند. «کريس مک کی» از بخش تحقیقات ناسا بیان کرد: «با این حال، آزمایش CIP نه تنها به ما می‌گوید که نخستین ساکنان زمین می‌توانند به محض رسیدن به سیاره‌ی سرخ در دهه‌ی آینده از سیب‌زمینی استفاده کنند، بلکه ما را در بررسی این احتمال که آیا سیب‌زمینی می‌تواند در شرایط دشوار در زمین رشد کند، یاری می‌رساند. این پژوهش می‌تواند فواید مستقیم در بخش فناوری و زیست‌شناسی داشته باشد.
با تایید این موضوع که امکان کاشت سیب‌زمینی تحت نامساعدترین شرایط در زمین وجود دارد، می‌توان به آن یک نفر از هر ۹ نفری که از سوءتغذیه حاد رنج می‌برد، کمک کرد. با وجود عوامل تنش‌زاى امروزی در محیط‌زیست، احتمال تشدید این مسئله دور از انتظار نیست. اموروس در پایان گفت: «نتایج نشان می‌دهد که تلاش‌های ما برای پرورش گونه‌هایی با ظرفیت بالا جهت تحکیم امنیت غذایی در نواحی تحت تاثیر تغییرات آب‌وهوایی به بار می‌نشیند و احتمالاً شاهد بروز اتفاقات خوبی در آینده خواهیم بود. هیچ بعید نیست که سیب‌زمینی‌ها روزی به منبع غذایی عالی در فضا و زمین تبدیل شوند.
نوشته: دام گلئون
ترجمه: مجله علمی ایلیاد