خطر بالقوه‌ی داروهای سوزش معده
مجله علمی ایلیاد - پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که ممکن است داروهای معروف برای تسکین سوزش معده، همچون نِکسیوم، پریلوسِک یا پریوَسید، در صورت مصرف طولانی، خطر مرگ زودرس را افزایش دهند. علاوه بر این، محقق ارشد، دکتر «زیاد العلی»، گفت: «هر چه مدت طولانی‌تری این داروهای معروف به مهارکننده‌ی پمپ پروتون یا همان «PPI» را مصرف کنید، خطر مرگ زودرس نیز بیشتر می‌شود.» او متخصص کلیه و استادیار پزشکی در دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه واشینگتون در سنت لوئیس است.
العلی گفت: «رابطه‌ای بین مدت زمان استفاده از دارو و خطر مرگ وجود داشت. مصرف طولانی‌تر دارو با خطر بیشتر در رابطه‌ی مستقیم بود.» اما، العلی به این نکته اشاره کرد که برخی بیماران برای مقابله با مسائل پزشکی نیاز ضروری به مصرف PPIها، حتی برای زمان طولانی دارند. العلی گفت: «مهارکننده‌های پمپ پروتون، به واقع جان انسان‌ها را نجات می‌دهند. ما نمی‌خواهیم پیام وحشتناکی به مردم بدهیم. اگر شما به این دارو نیاز دارید و تحت نظر پزشک هستید، می‌بایست به دریافت دارو ادامه دهید تا زمانی که توصیه‌ی دیگری دریافت کنید.»
این پژوهش نشان داد، کسانی که برای یک سال یا بیشتر، PPI مصرف می‌کردند، ۵۱ درصد افزایش خطر مرگ زودرس داشتند، اما در کسانی که ۶ ماه تا یک سال دارو دریافت می‌کردند ۳۱ درصد و در کسانی که ۳ تا ۶ ماه مصرف‌کننده بودند، ۱۷ درصد افزایش خطر دیده شد. یافته‌ها نشان دادند که مصرف کوتاه‌مدت PPI ظاهراً اثری بر خطر مرگ ندارد. مهارکننده‌های پمپ پروتون، با مهار کردن سیستم آنزیم که اسید معده را تولید می‌کند، فعالیت می‌کنند. محققان گفتند: «PPIها یکی از رایج‌ترین نوع داروها در ایالات متحده هستند، به‌طوری که در سال ۲۰۱۵ میلادی ماهانه ۱۵ میلیون نسخه تنها برای نِکسیوم نوشته شده است. اما، در سال‌های اخیر نگرانی برای امنیت استفاده از این دارو افزایش یافته است، زیرا مطالعات مختلف PPIها را به بیماری‌های کلیوی، قلبی، ذات‌الریه، شکستگی‌های استخوانی و جنون ارتباط داده‌اند.»
برای داشتن نگاهی وسیع‌تر به PPIها و اینکه آیا احتمال مرگ زودرس را در افراد افزایش می‌دهند، العلی و همکارانش سوابق پزشکی نزدیک به ۲۷۶،۰۰۰ مورد مصرف‌کننده‌ی PPI را با سوابق حدود ۷۳،۰۰۰ نفر که نوع دیگری داروی سوزش معده به‌نام «آنتاگونیست H2» مصرف کرده بودند، مقایسه کردند. تحقیقات نشان داد که به‌طورکلی، مصرف‌کنندگان PPI، در مقایسه با مصرف کنندگان آنتاگونیست‌های H2، به میزان ۲۵ درصد افزایش مرگ زودرس را سبب می‌شوند. العلی می‌گوید: «محققین محاسبه کردند که برای هر ۵۰۰ نفر مصرف‌کننده PPIها، یک مرگ اضافی وجود دارد که در صورت عدم مصرف، این مرگ رخ نمی‌داد.»
دکتر «لوئیس کوهن» گفت: «این یافته‌ها قطعاً موجب نگرانی هستند و می‌بایست موردتوجه قرار بگیرند، زیرا پزشکان همچنان PPIها را به میزان بالایی تجویز کرده و اغلب از توقف به موقع این داروها باز می‌مانند.» او استادیار متخصص گوش و حلق و بینی در دانشکده‌ی پزشکی ایكان در شهر نیویورک است. به‌علاوه، کوهن به این نکته اشاره کرد که مصرف PPI معمولاً آثار دیگری نیز دارند که برای سلامتی مضر است و این‌ها نیز می‌توانند بر خطر مرگ تأثیر بگذارند. العلی گفت: «هیچکس مطمئن نیست که چرا PPIها این مشکلات را برای سلامتی ایجاد می‌کنند یا خطر مرگ زودرس را افزایش می‌دهند؟ ممکن است که داروها آسیب ژنتیکی یا سلولی را سبب شوند.»
اگر چه این پژوهش نتوانست رابطه‌ی علت و معلول مستقیمی را اثبات کند، العلی اشاره کرد که خطر افزایش یافته با مصرف طولانی‌ترِ دارو به میزان نگرانی نسبت به امنیت استفاده از دارو می‌افزاید. او گفت: «اگر هیچ رابطه‌ای بین مصرف دارو و نتایج ناخوشایند وجود نداشت، چرا باید مصرف طولانی‌تر دارو با خطر بیشتر همراه می‌بود؟»
محققین بیان کردند رژیم‌های درمانی توصیه‌شده برای بیشتر PPIها نسبتاً کوتاه هستند. برای مثال، دارو برای کسانی که دچار زخم معده هستند، تنها به مدت ۲ تا ۸ هفته تجویز می‌شود. اما بنابر گفته‌ی العلی، از آن‌جا که این داروها بدون نسخه نیز قابل دسترس هستند، افراد بسیاری ماه‌ها یا سال‌ها از PPIها برای مدیریت سوزش معده و رفلکس اسید استفاده می‌کنند.
العلی گفت: «اگر مردم بدون نیاز ضروری، یا برای علائمی که می‌توانند با روش‌های دیگر مدیریت شوند، مهارکننده‌های پمپ پروتون را برای مدت طولانی استفاده کنند، این عمل خطر بسیار بیشتری نسبت به فواید بالقوه، برای‌شان در پی خواهد داشت.» کوهن نیز گفت: «شکی نیست که استفاده کوتاه‌مدت PPIها در شرایط بسیاری می‌تواند برای بیماران مفید باشد. چون مطالعات برای نشان دادن ارتباطات تصادفی بین PPIها و مرگ دور از انتظار هستند، این چالش برای پزشکان وجود دارد که داروها را با قضاوت درست استفاده کنند و مزایای دارو برای بیمار را در طول زمان ارزیابی نمایند.»
این تحقیق در مجله‌ی BMJ Open منتشر شد.
نوشته: دنیس تامپسون
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: معصومه رحیمی - مجله علمی ایلیاد