آیا اوتیسمی شدن کودکان به مادربزرگ آن‌ها مربوط می‌شود؟
مجله علمی ایلیاد - محققین دریافته‌اند که اگر زنی در زمای که دختر خود را باردار بوده، سیگار بکشد، به میزان ۵۳ درصد خطر این که نوه‌ی دختری وی مبتلا به اختلالات اوتیسم باشد، بیشتر می‌شود.
دانشمندان دانشگاه بریستول ۱۴،۵۰۰ شرکت‌کننده که بچه‌های متولد دهه‌ی ۹۰ میلادی بوده‌اند را بررسی کرده‌اند و دریافتند که اگر مادربزرگ مادریِ دختری در زمان بارداری سیگار مصرف کرده باشد، ۶۷ درصد احتمال اینکه آن دختر ویژگی‌های مرتبط با اوتیسم، مانند ارتباطات اجتماعی ضعیف و رفتارهای تکراری را از خود بروز دهد، بیشتر می‌شود. گروه محققین همچنین دریافتند که اگر مادربزرگ مادری سیگار کشیده باشد، احتمال اینکه نوه‌ی وی مبتلا به اختلالات اوتیسم باشد ۵۳ درصد بیشتر می‌شود.
این کشف نشان می‌دهد که اگر زنی در زمانی که در رحم مادر خود قرار داشته در معرض دود سیگار قرار بگیرد، تخمک‌های وی تحت تاثیر قرار می‌گیرند و باعث تغییراتی می‌شود که می‌تواند درنهایت منجر به آسیب فرزند وی شود. تحقیقات بیشتری برای اینکه دریابند این تغییرات مولکولی چه چیزی ممکن است باشد و اینکه آیا این ارتباط در افراد دیگر نیز مشاهده می‌شود یا خیر مورد نیاز است. برخلاف آنالیز ویژگی‌های اوتیسم که بر اساس بررسی ۷۰۰۰ شرکت کننده بوده است، فقط ۱۷۷ نفر مبتلا به اختلالات اوتیسم مورد بررسی قرار گرفته‌اند که جهت نتیجه‌گیری تعداد بسیار کمی محسوب می‌شود.
این کشف که در مجله‌ی Scientific Reports به چاپ رسیده است، در واقع بخشی از مطالعه‌ای طولانی‌مدت درباره‌ی تاثیرات سیگار کشیدن مادربزرگ‌های مادری و پدری در زمان بارداری بر روی نوه‌های آنان است که همگی آن‌ها متولد دهه‌ی ۹۰ میلادی هستند. با استفاده از اطلاعات جزئی که طی سال‌های متمادی بر روی فاکتورهای چندگانه‌ی مواثر بر روی سلامتی فرزند جمع‌آوری شده است، محققین قادر هستند توضیحاتی بالقوه را برای نتایج خود ارائه دهند.
تعداد مبتلایان به اوتیسم در سال‌های اخیر افزایش یافته است که البته مقداری از این افزایش به بهبود روش‌های تشخیصی این اختلال مرتبط است. تغییرات محیطی و تغییر سبک زندگی نیز می‌توانند در این افزایش نقش ایفا کنند. محققین همچنین تاکید می‌کنند که فاکتورهای مختلف زیادی شامل گوناگونی ژنتیکی نیز ممکن است بر روی احتمال ابتلا به اختلالات اوتیسم مواثر باشد. مطالعات گذشته در مورد تاثیر سیگار کشیدن مادر در زمان بارداری و ابتلای فرزند به اختلالات اوتیسم به نتیجه‌ای منجر نشده است. برگشتن به نسلی قبل تاثیراتی را در این زمینه آشکار کرده است مخصوصاً وقتی که خود مادر در زمان بارداری سیگار نکشیده باشد.
دلایل این امر کاملاً آشکار نیست، ولی پروفسور «مارکوس پمبری» به‌عنوان یکی از نویسندگان این مقاله می‌گوید: «در مورد مکانیسم‌ها دو امکان وجود دارد. آسیب‌های وارده به دی‌ان‌ای به نوه منتقل می‌شود و یا اینکه تعدادی پاسخ تطبیقی به سیگار کشیدن وجود دارد که باعث می‌شود، نوه نسبت به اختلالات اوتسم آسیب‌پذیرتر باشد. هرچند قبلاً دریافته بودیم که سیگار کشیدن مادربزرگِ مادری با الگوهای رشد مختلف در نوه‌های پسر و نوه‌های دختر همراه است، ولی اکنون هیچ توضیحی برای تفاوت‌های موجود بین جنسیت بچه‌ها و امکان ابتلای آن‌ها به اوتیسم نداریم. ما می‌دانیم که سیگار کشیدن موجب ایجاد آسیب در دی‌ان‌ای میتوکندری می‌شود. جهش‌های رخ داده در دی‌ان‌ای میتوکندری معمولاً تأثیری در خود مادر ندارد، ولی زمانی که به فرزند وی منتقل می‌شود، تاثیر آن افزایش پیدا می‌کند.»
پروفسور «جین گلدینگ» به‌عنوان یکی دیگر از نویسندگان اضافه می‌کند: «ما مدت‌ها است می‌دانیم که محافظت از بچه‌ها در مقابل دود سیگار یکی از بهترین چیزهای است که مادری می‌توان در شروع زندگی به بچه‌ی خود بدهد. اکنون دریافته‌ایم که سیگار نکشیدن در زمان بارداری می‌تواند به نوه‌های وی نیز زندگی سالم‌تری اعطا کند. ما مطالعه‌ای درباره‌ی نسل بعدی شرکت‌کنندگان را شروع کرده‌ایم و به همین خاطر قادر خواهیم بود تاثیرات اجداد را بر روی فرزندان نوه‌های‌شان نیز مطالعه کنیم.»
دکتر «دیراج رای» به‌عنوان یکی دیگر از نویسندگان می‌گوید: «ما هنوز نمی‌دانیم که چرا تعداد زیادی از بچه‌ها مبتلا به اوتیسم می‌شوند و رفتارهای مرتبط با آن‌را از خود بروز می‌دهند. ارتباطاتی که ما مشاهده کردیم این است که احتمال دارد تاثیرات بین نسلی در این قضیه مواثر بوده باشند. تحقیقات آینده در زمینه‌ی درک معنی و مکانیسم پشت این یافته‌ها کمک کننده خواهد بود. وبسایت جامعه‌ی ملی مبتلایان به اوتیسم شامل اطلاعات مفیدی درباره‌ی اوتیسم و جزئیاتی درباره‌ی مکان و نحوه‌ی گرفتن مشاوره در این زمینه است.»
دکتر «آلیسیا هالادی»، به‌عنوان دانشمند ارشد در بنیاد علوم اوتیسم می‌گوید: «تا امروز، تحقیقات درباره‌ی دلایل اوتیسم محدود به مطالعه‌ی در معرض دود سیگار قرار گرفتن مادر و پدر در زمان بارداری بوده است. با استفاده از اطلاعات گروهی از متولدین در بریتانیا، دانشمندان قادر هستند تا یک نسل به عقب برگشته و نقش سیگار کشیدن پدربزرگ و مادربزرگ‌ها را نیز از طریق جهش‌های ژنی به نوه‌های آن‌ها بررسی کنند. خوشبختانه مطالعه در مورد نقش سیگار کشیدن پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای درک بهتر این مکانیسم، ادامه خواهد داشت.»
نوشته: ScienceDaily
ترجمه: امید محمدی - مجله علمی ایلیاد