دختربچه‌ای که راز سرخپوستان باستانی را برملا کرد!
مجله علمی ایلیاد - در زبان محلی، نام او را «دختربچهی طلوع» گذاشته‌اند؛ اگرچه او تنها ۶ هفته زندگی کرد، اما اطلاعات بسیار زیاد و ارزشمندی در خصوص نخستین سرخپوستان آمریکایی به دانشمندان داده است. «دختربچهی طلوع» ۱۱،۵۰۰ سال قبل در آلاسکای کنونی می‌زیست و دی‌ان‌ای قدیمی‌اش نه تنها اطلاعاتی درباره‌ی منشاء جمعیت سرخپوستان آمریکایی به ما می‌دهد، بلکه جمعیتی با تاریخ ۱۱هزارساله را به جهانیان یادآور می‌شود که به باد فراموشی سپرده شده است.
«بن پاتر» انسان‌شناس دانشگاه آلاسکا فیربنکس، گفت: «ما اصلا نمی‌دانستیم که این جمعیت در گذشته وجود داشته است. تاکید بیشتر بر اهمیت این جمعیت تازه کشف شده، در راستای درکِ اینکه جمعیت مذکور چگونه در آمریکا سکنی گزید، کار نسبتاً دشواری است.»
اصولاً باور بر این است که نخستین ساکنان قاره‌ی آمریکا از طریق «برینگ لند بریج» و از سیبری به آلاسکا راه پیدا کردند؛ اما دانشمندان هنوز بحث و مشاجره دارند که این مسافران چگونه موفق به این سفر شدند. اینکه این افراد چه کسانی بودند، چند گروه دست به این سفر زدند و چگونه قاره‌ی جدید را با پاهای‌شان از آنِ خود کرده و به محل سکونت تبدیل کردند، هنوز جای بحث و بررسی دارد. اینجا است که پای «دختربچهی طلوع» به وسط کشیده می‌شود. بقایای او و کودک باستانی دیگری به‌نام «دختربچهی گرگ و میش» توسط بن پاتر و همکارانش در محل باستان‌شناسی آلاسکا در سال ۲۰۱۳ کشف شد.
در مقاله‌ای، گروه پژوهش گزارش کرد که تحلیل ژنتیکی دی‌ان‌ای دختربچهی طلوع، نشان می‌دهد او به افراد فراموش شده‌ای موسوم به برینگیان‌های باستانی تعلق داشت که تا به الان برای علم، ناشناخته باقی مانده بود. قبل از این اکتشاف، فقط دو شاخه‌ی شناخته شده‌ی شمالی و جنوبی از سرخپوستان آمریکایی اولیه وجود داشتند. اما وقتی محققان ژنوم دختربچهی طلوع را توالی‌بندی کردند، در کمال تعجب با مطابقت روبه‌رو شدند.
محققان با استفاده از تحلیل ژنتیکی و مدل‌سازی جمعیتی، به این نتیجه رسیدند که گروه سرخپوستان اجدادی آمریکا در حدود ۳۵،۰۰۰ سال پیش از ساکنان شرق آسیا جدا شدند. در برخی نقاط، گمان می‌رود که این افراد در حدود ۱۵،۰۰۰ سال بعد و قبل از تقسیم جمعیت به دو گروه، به‌صورت گروهی در مهاجرتی گسترده به سوی آمریکای شمالی، مهاجرت کردند.
یکی از گروه‌ها به برینگیان‌های باستانی تبدیل شدند و گروه دیگر شامل اجداد سایر سرخپوستان آمریکایی بود. «اسک ویلرسلف» ژنتیکدان تکاملی از دانشگاه کمبریج در انگلیس، گفت: «یافته‌های ما نشان داد که این افراد احتمالاً قبل از ۲۰،۰۰۰ سال پیش وارد آلاسکا شدند. این اولین‌بار است که ما به شواهد ژنومی مستقیم دست یافته‌ایم که نشان می‌دهد همه‌ی سرخپوستان آمریکایی ریشه در جمعیتی واحد دارند و مهاجرت آن‌ها تاثیر به‌سزایی داشته است.»
نسل‌های بی‌شماری پس از این مهاجرت، در حیات وحش یخ‌بندان آلاسکا در اواخر دوره‌ی پلیستوسن متولد شدند. انتظار می‌رود که دختربچهی طلوع و دختربچهی گرگ و میش، نخستین هم‌نژاد یکدیگر باشند. زندگی در آن دوره با دشواری‌های بسیاری همراه بوده است، اما جمعیت توانست قبل از جذب شدن به سایر جمعیت‌های سرخپوستان آمریکایی، هزاران سال دوام بیاورد. با توجه به ماهیت این حوزه از تحقیقات و گستره‌ی یافته‌های جدید، بعید است که فرضیه‌های جدید برای مدتی طولانی مسلم و غیرقابل بحث باقی بمانند. اما به پاس شواهد جدیدی که محققان یکی پس از دیگری برملا می‌کنند، واضح است که نخستین ساکنان آمریکا، تبار متنوعی داشتند.
یافته‌های این مقاله در مجله‌ی Nature منتشر شده است.
نوشته: پیتر داکریل
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد