مُسَکن‌ها در دوره‌ی بارداری تا چه حد تاثیرگذار هستند؟
مجله علمی ایلیاد - براساس یافته‌های تحقیق جدیدی که در نسخه‌ی ماه آوریل نشریه‌ی Environmental Health Perspectives، منتشر شده است، مصرف مُسَکن‌هایی نظیر «پاراستامول» یا همان استامینوفن و «ایبوبروفن» در دوره‌ی بارداری می‌تواند اثری مخرب بر باروری دوره‌ی بزرگسالی نوزادان، داشته باشد. حتی مصرف این داروها با برجای گذاشتن نشانه‌های پس‌زایشی بر روی دی‌ان‌ای می‌تواند باروری نسل‌های بعد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
محقق ارشد تحقیق فوق، دکتر «راد میچل»، از مرکز MRCسلامت باروری از دانشگاه ادینبورگ گفت: «ما می‌توانیم زنان را تشویق کنیم که پیش از مصرف مسکن‌ها در دوره‌ی بارداری، بیشتر فکر کرده و در نهایت دستورالعمل استفاده در کم‌ترین دوز ممکن و کوتاه‌ترین دوره‌ی زمانی ممکن را به کار ببندند.»
دکتر میچل و همکارانش در دانشگاه ادینبورگ در بریتانیا و بیمارستان دانشگاه کپنهاگ در دانمارک، در تحقیق خود اثرات داروهای پاراستامول و ایبوبروفن را بر روی نمونه‌های بیضه و تخمدان جنین انسان انجام دادند. آنان موفق شدند تاثیرات مشابهی را با استفاده از روش‌های تحقیقی متفاوت نظیر آزمایش‌های آزمایشگاهی بر روی نمونه‌های بافت انسانی و مطالعات انجام شده روی حیوانات، به‌دست آورند.
براساس یافته‌های این تحقیق، بافت‌های انسانی که در مجاورت داروهای مورد آزمایش، به‌مدت یک هفته در محفظه‌ی آزمایش، قرار داشتند، کاهش تعداد سلول‌های جنین که وظیفه افزایش اسپرم و تخمک را بر عهده دارند، نشان دادند. در تخمدان‌هایی که به مدت یک هفته در مجاورت داروهای پاراستامول قرار می‌گیرند، کاهش بیش از ۴۰ درصدی در تعداد سلول‌های تولیدکنندهی تخمک دیده می‌شود. گزارش‌ها از مجاورت با ایبوبروفن نیز کاهش تقریباً یک‌دومی در این سلول‌ها را نشان می‌دهد.
دکتر میچل وهمکارانش می‌گویند: «این مساله بسیار مهم است، چرا که در سیستم بدن دختران، همه‌ی تخمک‌ها در رحم تولید می‌شود، بنابراین اگر نوزادان دختر با تعداد کمتری از این سلول‌ها متولد شوند، ممکن است در آینده دچار یائسگی زودرس شوند.
همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که قرار گرفتن جنین پسران در معرض داروهای مسکن در دوره‌ی تکامل نیز، می‌تواند منجر به بروز تاثیرات منفی بر آن‌ها شود. بافت‌های بیضه که در مجاورت داروهای مسکن در یک ظرف کشت قرار داشتند، به میزان یک‌چهارم کاهش در تعداد سلول‌های تولیدکنندهی اسپرم را نشان دادند.
محققان مطالعه‌ی فوق، همچنین تاثیرات درمان با داروهای مسکن را روی موش‌هایی که حامل پیوندهای بافت بیضه جنین انسان بودند، مورد بررسی قرار دادند. این پیوندهای بافت، چگونگیِ رشد تخم و کارکرد آن‌ها در دوره‌ی تکامل در رحم را به روشی مشابه با بدن انسان، نشان دادند.
بعد از گذشت تنها یک روز از دوره‌ی درمان با داروی پاراستامول، معادل با دوز دارویی انسان، تعداد سلول‌های تولیدکنندهی اسپرم در بافت پیوندی به میزان ۷۰ درصد کاهش یافت. بعد از گذشت یک هفته نیز، تعداد سلول‌ها تقریباً به میزان یک‌سوم کاهش یافت.
گروه تحقیقاتی دکتر میچل کشف کردند که مجاورت با داروهای ایبوبروفن و پاراستامول، مکانیزم‌های سلولی را منجر می‌شود که می‌توانند در ساختار دی‌ان‌ای تغییر ایجاد کنند. این مکانیزم‌ها نشانه‌های پس‌زایشی نام دارند.
این نشانه‌ها ممکن است به نسل‌های بعد منتقل شوند و در توضیح نحوه‌ی اثرگذاری داروهای مسکن بر باروری که به نسل‌های بعد نیز انتقال می‌یابد، راه‌گشا باشند. براساس یافته‌های این تحقیق، تاثیرات داروهای مسکن بر روی سلول‌های جنین احتمالاً در نتیجه‌ی فعالیت‌شان بر روی مولکول‌هایی به نام «پروستاگلاندینز» صورت می‌گیرد. مولکول‌هایی که کارکردی بنیادین در بیضه و تخمدان دارند.
نوشته: SciNews
ترجمه: مریم رفیعی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: مریم رفیعی - مجله علمی ایلیاد