دانشمند ایرانی ناسا اعلام کرد: نام ماموریت بعدی ناسا مارس‌کوپتر است!
مجله علمی ایلیاد – زمانی که در فوریه‌ی سال ۲۰۲۱ میلادی مریخ‌نورد جدید ناسا بر روی مریخ فرود آید، عصر جدیدی از ماموریت‌های منظومه‌ی شمسی آغاز می‌شود. ناسا قصد دارد نسل جدیدی از فضاپیماهای رباتیک را به مریخ بفرستد؛ یک هلیکوپتر!
«بابک فردوسی» مهندس ایرانی آزمایشگاه پیشرانه‌ی جت ناسا «JPL»، اعلام کرد: «این واقعاً راه بسیار خوبی برای پیمایش مریخ است. صدها متر را می‌توان در زمان کوتاهی پیمود. مریخ‌نوردهای کنونی می‌توانند در هر روز حداکثر ۱۰۰ متر حرکت کنند؛ درحالی که «مارس‌کوپتر» مجبور نیست روی سطح خشن مریخ حرکت کند. بنابراین می‌تواند بسیار سریع‌تر مریخ را بپیماید.»
این ربات فضایی، محصول ۴ سال تحقیق، طراحی، طراحی مجدد و آزمایش است که اندازه‌اش در حدود یک توپ تنیس و وزنش تنها ۱.۸ کیلوگرم است. این نسل جدید از فضاپیماهای رباتیک این پتانسیل را دارد تا پنجره‌ی جدیدی را بر اکتشافات فضایی، به‌ویژه سیارات منظومه‌ی شمسی باز کند.
اکتشافات مریخ از اولین ماموریت وایکنگ‌ها در سال ۱۹۷۶ میلادی آغاز شد، اما هنوز راه زیادی را برای شناخت کامل مریخ در پیش داریم. باتری‌های هسته‌ای و خورشیدی توانستند تا حدی مریخ را به تصرف انسان در بیاورند، اما در وسعتی اندک و سرعتی بسیار آرام! به‌عنوان مثال مریخ‌نورد «فرصت» ناسا توانست با شرایط مریخ سازگار شود و سال‌ها دوام بیاورد، اما در مدت ۱۴ سال فعالیتش تنها ۴۰ کیلومتر را بر روی مریخ پیمود. این مسافت بر روی زمین توسط یه دوچرخه‌سوار تنها در طی چند ساعت پیموده می‌شود.
این اوضاع زمانی بدتر می‌شود که بدانیم سطح مریخ همچون کویر شنی است. شن‌هایی نرم که چرخ‌های مریخ‌نورد در آن فرو می‌روند و سنگ‌های نوک‌تیزی که می‌تواند به مریخ‌نورد آسیب جدی برساند. صخره‌ها، چاله‌ها، دهانه‌ها و تمام موانعی سختی که می‌توانند مریخ‌نورد را از فعالیت‌های اکتشافی‌اش دور کند یا آن‌را دشوارتر از آنچه که تصور می‌شود تبدیل کند. حال ناسا به‌دنبال راهی است تا بتواند این موانع را دور بزند و راحت‌تر از گذشته در مریخ دست به اکتشاف بزند.
ناسا تصمیم دارد فضاپیمای رباتیک کوچکی را به مریخ بفرستد، یک هلیکوپتر مینیاتوری! اما استفاده از این ابزار نوین هم چالش‌های خاص خود را دارد.
«ممی آونگ» مدیر پروژه‌ی مارس‌کوپتر در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در پاسادنا کالیفرنیا گفت: «بیشترین ارتفاعی که هلیکوپترها در زمین می‌توانند پرواز کنند، ۱۲،۲۰۰ متر است. از آنجایی که جو مریخ یک‌درصد جو زمین غلظت دارد، بنابراین مارس‌کوپتر ما باید در آنجا در ارتفاع ۳۰،۰۰۰ متری پرواز کند. برای همین ما باید این ربات را به‌همین اندازه قوی و قدرتمند طراحی و می‌ساختیم.»
در ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۱۳، مارس‌کوپتر در JPL توسعه داده شد؛ سیستم حرکت این مریخ‌پیما، بر اساس رانش الکتریکی است که تیغه‌های پروازی آن‌را ۳۰۰۰ دور در دقیقه می‌چرخاند که ۱۰ برابر سریع‌تر از هلیکوپترهای زمینی است. این سیستم همچنین به‌منظور گرمایش ابزار داخلی این فضاپیما در برابر انجماد شبانه‌ی مریخ نیز کاربرد دارد.
بابک فردوسی درباره‌ی مارس‌کوپتر، اینگونه گفت: «این فضاپیما نه‌تنها سریع‌تر از مریخ‌نوردها حرکت می‌کند، بلکه می‌تواند به مناطقی برود که مریخ‌نوردها قادر به رفتن به آنجا نیستند. مارس‌کوپتر اولین هلیکوپتری خواهد بود که در سیاره‌ای دیگر به پرواز در خواهد آمد که اگر موفق شود، راهی جدید برای اکتشافات سایر سیاره‌ها فراهم می‌شود.»
نوشته: علی عمانی - مجله علمی ایلیاد