افزایش غلظت CFCهای مضر برای لایه‌ی اوزون
مجله علمی ایلیاد - بر اساس اندازه‌گیری‌های انجام شده توسط دانشمندان «NOAA»، میزان کلروفلوئوروکربن یا همان «CFC-11» دوباره روند افزایشی به خود گرفته و بازیابی لایه‌ی اوزون با خطر مواجه شده است.
پس از آنکه محققان نشان دادند مواد شیمیایی متداول موسوم به «ایروسول» و مواد سردساز، نقش اصلی را در تحلیل لایه‌ی اوزون دارند، تولید کلروفلوئوروکربن به واسطه‌ی پروتکل مونترال قدغن اعلام شد. لایه‌ی اوزون ساکنان زمین را از تابش‌های مضر فرابنفش محافظت می‌کند. دانشمندان در مدیریت اتمسفری و اقیانوسی ملی، غلظت دامنه‌ای از مواد شیمیایی موجود در جو زمین را مورد بازبینی قرار می‌دهند.
دانشمند NOAA آقای «استفن مونتزکا» گفت: «ما چند سایت در سراسر دنیا داریم که فولاد ضد زنگ و محفظه‌های شیشه‌ای را به منظور نمونه‌برداری از هوا به آن‌جا می‌فرستیم. با استفاده از هوای منطقه‌ای پاک، همکاران ما محفظه را پُر کرده و آن‌را تحت فشار قرار می‌دهند؛ این محفظه به ما ارسال می‌شود و محتوای آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم.»
دانشمندان از شیوه‌ای به نام «رنگ‌نگاری گازی» برای ایزوله‌سازی و اندازه‌گیری غلظت مواد شیمیایی از قبیل کلروفلوئوروکربن در نمونه‌ها استفاده می‌کنند. اخیراً، مونتزکا و همکارانش مقدار در حال افزایشِ کلروفلوئوروکربن را در نمونه‌های جمع‌آوری شده در هاوایی تشخیص داده‌اند.
آن‌ها نتایج آخرین نمونه‌برداری‌های خود را در مجله‌ی معتبر Nature منتشر کردند. به باور محققان، افزایش مقدار کلروفلوئوروکربن نتیجه‌یِ منبع تازه‌ای از مواد شیمیاییِ خورنده‌ی اوزون است. ظاهراً این منبع در آسیای شرقی قرار دارد. مونتزکا و همکارانش می‌دانند که این منبع جدید است، اما از منشاء دقیق آن اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. آسیای شرقی منطقه بزرگی است.
مونتزکا افزود: «من همکارانی در چین، کره جنوبی و ژاپن دارم که اندازه‌گیری‌هایی در سراسر منطقه انجام می‌دهند و این کار می‌تواند در تشخیص دقیق منبع انتشار موثر و مفید باشد. امیدوارم از توجهی به این مساله در مقاله حاضر شده است، باخبر باشند و به اهمیت کار خودشان در کمک به ما به منظور شناسایی منبع جدید پی‌ببرند. دانشمندان NOAA هم باید به بررسی مجدد داده‌ها بپردازند؛ NOAA می‌تواند سایر سازمان‌های تحقیقاتی را در جهان ترغیب کند تا با دقت بیشتری به داده‌های خود بنگرند.»
یکی از دلایلِ مشکل آفرین بودن کلروفلوئوروکربن این است که آن‌ها مدت زمان طولانی به دوام و پایداری خود ادامه می‌دهند. آن‌ها عمری به میزان ۵۰ سال دارند و می‌توانند در این بازه‌ی طولانی به استراتوسفر هم بروند. به محض اینکه کلروفلوئوروکربن به لایه‌های فوقانی جو برسند، می‌توانند در اثر تابش‌های خورشیدی فرابنفش شکسته و تجزیه شوند؛ این عامل باعث آزادسازی کلرین می‌شود و این عنصر به نابودی لایه‌ی اوزون می‌پردازد.
مطالعات اخیر نشان داده است که ممنوعیت کلروفلوئوروکربن به کاهش کلرین در استراتوسفر منجر شده و به احیای لایه‌ی اوزون کمک کرده است. اما اگر منابع جدید کلروفلوئوروکربن افزایشِ طولانی مدت کلرین جوی را در پی داشته باشد، فرآیند بازیابی این لایه ارزشمند، به تاخیر خواهد افتاد.
نوشته: بروکس های
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد