جراحی ۲،۴۰۰ ساله‌ی جمجمه در تمدن اینکاها
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان با مطالعه‌ی جمجمه‌ی اینکاهایی که سال‌ها پیش از دنیا رفته بودند، به کشف جدیدی رسیدند؛ این بیماران پس از جراحی جمجمه نسبت به کسانی که در حین جنگ داخلی جراحی شدند، دارای نرخ بقای دو برابر بودند. این امر در مفاهیم غربی برتری فنی منعکس می‌شود و با فرضیات قبلی مبنی بر اینکه تکنولوژی و آموزش پزشکان آمریکایی به‌طور خودکار نتایج بهتری را ارائه می‌دهد، مغایرت دارد. روندی که آن‌ها مطالعه کردند مته‌کاری بود. این روش در جمجمه‌ها در سراسر جهان یافت شده که قدمت هزار ساله دارد و به نظر می‌رسد به عنوان درمانی برای بیماری‌های مختلف، از جمله سردرد، کیست‌های استخوانی، شکستگی‌ها و اختلالات تشنجی کاربرد دارد.
اینکاهای پرو در واقع پرورش‌دهندگانی پُرکار بودند. بیش از ۸۰۰ جمجمه که نشانه‌هایی از این شیوه را دارا بودند از غارهای مدفون شده و حفاری‌های باستان‌شناختی به قدمت ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، بیرون آورده شدند. این تعداد از مجموع جمجمه‌های سوراخ شده‌ای که در بقیه‌ی جهان یافت شده، بیشتر بود و آن‌ها به‌طور حیرت‌آوری تکامل تکنیک‌های جراحی اینکا را در طول زمان نشان می‌دهند که منجر به نرخ بقای چشم‌گیری تا بیش از ۸۰ درصد شدند.
عصب‌شناس «دیوید کوشنر» از دانشکده‌ی پزشکی میلر در دانشگاه میامی، گفت: «هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد روند و افرادی که عملیات مته‌کاری را انجام می‌دادند وجود دارد، اما نتایج در جنگ داخلی آمریکا در مقایسه با طب اینکایی ناامیدکننده است. در دوران اینکاها، نرخ مرگ و میر بین ۱۷ تا ۲۵درصد بود و در حین جنگ داخلی آمریکا، این نرخ به ۴۶ تا ۵۶ درصد رسید. این اختلاف بزرگی است. سوال این است که جراحان پروئی باستان، چگونه به نتایجی بهتر از جراحان جنگ داخلی آمریکا دست پیدا کردند؟»
اگرچه تکنیک‌هایی که اینکاها استفاده می‌کردند، ناشناخته‌اند، پاسخ به این سوال می‌تواند راز سطح بهداشت در آن دوران باشد. پزشکان جنگ داخلی آمریکا اغلب از ابزار غیربهداشتی و غیراستریل استفاده می‌کردند و حتی انگشتان‌شان را درون محل رخم فرو می‌بردند و لخته‌های خون را پاره می‌کردند و کمبود لوازم باعث شد از بانداژ آلوده چندبار مصرف شده، استفاده شود. دوران چندش‌آوری بود؛ تقریباً ۱۰۰درصد از زخمی‌های جنگی در اثر عفونت جان خود را از دست دادند.
اما پاسخ واضح دیگر، این است که اینکاها قرن‌ها در زمینه‌ی توسعه‌ی روش‌شان تمرین کرده بودند. گروه کاشنر ۵۹ مورد را مطالعه کردند. به آسانی می‌توان مشخص کرد که آیا مته‌کاری موفقیت‌آمیز بوده است یا خیر؟ اگر استخوان در اطراف محل جراحت نشانه‌هایی از مداوای پیشرفته را نشان دهد، این یعنی بیمار زنده مانده است. به این صورت، این گروه توانست پیشرفت بسیار آشکاری را در طول زمان پیگیری کند.
از گروه اولیه‌ی جمجمه‌ها، فقط ۴۰ درصد از بیماران زنده ماندند. در گروه دوم، نرخ بقا تا ۵۳ درصد افزایش یافته است. در گروه نهایی، نرخ بقا تا ۸۳ درصد افزایش پیدا کرد. گروه کوچکی شامل ۹ جمجمه از ارتفاعات شمالی و دوره‌ی میانی به طرز حیرت‌آوری نرخ بقای ۹۱درصد را نشان داد و نشانه‌های روی جمجمه‌ها به‌خودی خود اصلاح این روش را در طول زمان نشان می‌دهند. سوراخ کوچک‌تر و نزدیک‌تر و روش‌ها دقیق‌تر شدند.
در دوران اینکا، جراحان تقریباً به‌طور انحصاری از روش چرخش دایره‌ای استفاده کردند که نفوذ خیلی بیشتری در جمجمه می‌کرد، جایی که غشای محافظتی، مغز را پوشش می‌دهد. کاشنر گفت: «با گذشت زمان، از ابتدا تا انتها، آن‌ها یاد گرفتند که کدام روش‌ها بهتر بودند و توانستند جمجمه را از جایی مناسب سوراخ کنند. شواهد فیزیکی قطعاً نشان می‌دهد که این جراحان باستانی این روند را با گذشت زمان اصلاح کردند. موفقیت آن‌ها واقعاً چشم‌گیر است.»
تحقیق این گروه در مجله‌ی World Neurosurgery منتشر شده است.
نوشته: مایکل استار
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: سحر الله‌وردی - مجله علمی ایلیاد