اخترشناسان، باقیمانده‌ی ماده‌ی گمشده در جهان را یافتند!
مجله علمی ایلیاد - تا به امروز، دانشمندان تنها دو سوم ماده‌ی معمولی موجود در جهان را کشف کرده بودند. اما منجمان معمای به اصطلاح «باریون‌های گمشده» را حل کردند. آن‌ها مکانِ مخزن این ماده‌ی معمولی را شناسایی کردند.
دانشمندان، این ماده‌ی گمشده را به شکل گاز اکسیژن پیدا کردند. این رشته‌های گاز اکسیژن که در فضای میان کهکشانی کشف شده‌اند، دمایی در حدود یک میلیون درجه‌ی سانتی‌گراد دارند. دانشمندان، این ماده‌ی گریزپا را با استفاده از تابشی که از کوازاری دوردست ساطع می‌شود، یافتند. کوازاری که همانند یک ابرسیاهچاله فروزان است!
زمانی‌که دانشمندان بر روی نظریه‌ی مهبانگ مطالعه می‌کردند، مقدار ماده‌ی معمولی موجود در جهان را تخمین زدند. منظور ما از ماده‌ی معمولی، ماده‌ای است که با چشم قابل دیدن است. در طی دهه‌های گذشته، ۱۰ درصد این ماده‌ی معمولی در درون کهکشان‌ها و ۶۰ درصد آن نیز در گاز موجود در ابرهای پراکنده‌ی محیطِ میان کهکشانی یافت شد.
پژوهشگران تصور می‌کردند که ۳۰ درصد باقیمانده در الگوی شبکه‌ی کیهانی که «محیط درون‌کهکشانی داغ» نامیده می‌شود، وجود دارد! از آنجایی که دمای این شبکه از باریون‌های گمشده نسبتاً پایین است، اندازه‌گیری مستقیم آن‌ها پیچیده است. «مایکل شول»، دانشمندی که در دانشگاه کلرادو مشغول به کار است، می‌گوید: «اینجا جایی است که طبیعت تا حدی لجوجانه رفتار می‌کند. این محیط میان‌کهکشانی حاوی رشته‌هایی از گاز اکسیژن است که دمای آن‌ها بین چندین هزار تا چندین میلیون درجه‌ی سانتی‌گراد متغیر است.»
از آنجایی که این شبکه در فاصله‌‌ای بسیار دور از هر منبع تابشی قرار دارد و بیشتر قسمت‌های آن، انرژی جذب نمی‌کنند، بی‌نهایت کم‌نور و کدر است. پژوهشگران با کمک گرفتن از کوازاری به‌نام «1ES1553»، محل دقیق ماده‌ی گمشده را شناسایی کردند. این کوازار، سیاه‌چاله‌‌ای پُرجرم در مرکز کهکشان است که مقادیر بسیار زیادی گاز را به درون کشیده و به صورت تابش به بیرون پرتاب می‌کند.
شول می‌گوید: «این کوازار، فانوسی بسیار درخشان در فضا است!» دانشمندان، با استفاده از مطالعه‌ی رفتار پرتوهای این کوازار که از فضای میان‌کهکشانی عبور می‌کند، مکان احتمالی باریون‌های گمشده را شناسایی کردند و پس از آن، ماهواره‌ی پرتوی ایکس نیوتن «XMM-Newton» متعلق به آژانس فضایی اروپا را به سمت باریون‌های گریزپا نشانه‌گیری کردند.
مشاهدات ماهواره‌ی پرتوی ایکس نیوتن، طیف گاز به شدت یونیزه شده‌ی اکسیژن را نشان می‌داد. زمانی‌که داشمندان، چگالی این گاز را نسبت به تمام کیهان اندازه‌گیری کردند، متوجه شدند که آن‌را می-توان به عنوان ماده‌ی معمولی گمشده در جهان در نظر گرفت. جزئیات این کشف در مجله‌ی Nature منتشر شد. پرسشی که همچنان بی‌پاسخ مانده، این است که چرا و چطور این شبکه از اکسیژن در فاصله‌ی بسیاری دوری از دیگر مواد معمولی در کیهان قرار دارد؟ دانشمندان امیدوار هستند که پاسخ این پرسش را در آینده بیابند.
«چارلز دنفورث»، پژوهشگری در دانشگاه کلرادو می‌گوید: «این‌ها چگونه از درون کهکشان‌ها و ستاره‌ها خارج شده و در چنین فاصله‌‌ای و در درون محیط میان‌کهکشانی قرار گرفته است؟ احتمالاً نوعی برهمکنش و ارتباط میان این دو ناحیه وجود دارد؛ ارتباطی که برای ما تقریباً ناشناخته است.»
نوشته: بروکس های
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد