اقدام برای تکمیل پروژه‌ی روزتا
مجله علمی ایلیاد - آژانس فضایی اروپا «ESA» آرشیو بزرگی از تصاویر و داده‌های جمع‌آوری شده مربوط به ماموریت تاریخی «روزتا» را به اتمام رسانده و آن‌را در دسترس عموم قرار داده است. روزتا و «فیلای» حدود ۱۰۰هزار عکس را در طول ماموریتی ۱۲ ساله که به دنبالهدار 67P داشتند، ثبت کردند. این تصاویر فهم ما را نسبت به این اجرام یخیِ سرگردان در فضا کاملاً تغییر دادند و در این مسیر، قلب‌ها و تخیلات مردم عادی را اسیر خود کردند!
روزتا، دنبالهدار 67P را در آگوست سال ۲۰۱۴ ملاقات کرد و آن‌را تا مدت‌ها در مسیر گردشش به دور خورشید، همراهی کرد. در ماه نوامبر سال ۲۰۱۴، فضاپیمای فیلای از فضاپیمای مادر جدا شد و به آرامی به سمت سطحِ خشک و مملو از خطرِ جسم بیگانه حرکت کرد. اما زمانی‌که فیلای بر روی سطح دنبالهدار فرود آمد، اتفاق غم‌انگیزی رخ داد. به جای اینکه فضاپیما به آرامی بر روی سطح دنبالهدار بنشیند، به‌خاطر از کار افتادن قطعه‌ای که همانند لنگر است، در زیر سایه‌ی صخره‌ای بزرگ افتاد. شگفت‌آور است که، فضاپیمای نگون‌بخت حدود ۸۰ درصد از ماموریت علمی برنامه‌ریزی شده‌ی خود را پیش از رفتن به خواب زمستانی کامل کرد. پس از این مرحله، تماس‌های پراکنده‌ای با فضاپیما برقرار شد و در ۹ ژوئیه ۲۰۱۴ آخرین سیگنال دریافتی از این فضاپیمایِ تنها ثبت شد. فیلای که به خواب رفته بود و تمام نیروی خود را از دست داده بود، دسترسی بسیار کمی به نور خورشید داشت. او هرگز بیدار نشد.
روزتا تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۶ در مدار باقی ماند و در پایان، به سمت دنبالهدار هدایت شد و به محض فرود آمدن بر روی آن درهم شکست، تا پایانی حماسی را برای ماموریتی بلندپروازانه و الهام‌بخش به انجام برساند. در نهایت شگفتی، درست چندین هفته پیش از اتمام ماموریت روزتا، این فضاپیما، مکان دقیق فضاپیمای خفته در سکوت فیلای را شناسایی کرد. فیلای، در طی ۱۰ سال عمرش، در طول منظومه‌ی شمسی سفر کرد و در انتها بر روی دنبالهدار 67P متوقف شد. در مدت زمانی‌که این دنبالهدار مطالعه می‌شد، به لطف اطلاعات وسیع و تصاویر با کیفیت، اسرار این جسم سرمازده و بی‌نهایت باستانی، بر ما آشکار شد و همچنان که به خورشید نزدیک و نزدیک‌تر می‌شد، آن رویِ فعال و خطرناک این جسم آسمانی و پر رمز و راز نیز پدیدار گشت.
آژانس فضایی اروپا، تکمیل آرشیو تصاویر و داده‌های روزتا را به پایان رسانده است. این اطلاعات از طریق رسانه‌ی تصویری مربوط به تصاویر آژانس و همچنین آرشیو مربوط به علومِ سیارات در اختیار عموم قرار گرفته است. آرشیو مرورگر، تقریباً حاوی ۱۰۰هزار تصویر گرفته شده توسط دوربین‌های داخلی و خارجی فضاپیمای روزتا است. علاوه بر این، اطلاعات و داده‌های مربوط به ۱۱ ابزار علمی‌ای که بر روی روزتا سوار بود نیز از طریق آرشیو مربوط به علومِ سیارات، قابل دسترسی است.
نسخه‌ی نهایی، شامل تصاویری است که توسط دوربین OSIRIS از اواخر ژوئیه‌ی سال ۲۰۱۶ تا پایان ماموریت در ۳۰ سپتامبر گرفته شده است. این تصاویر، در طول زمانی‌که کاوشگر به سمت سطح دنبالهدار حرکت می‌کرد گرفته شده‌اند و حاوی دقیق‌ترین اطلاعاتی است که از دنبالهدار 67P در اختیار داریم. بدیهی است که این نسخه‌ی نهایی شامل، تصویر پیدا شدن مکان دقیق فضاپیمای فیلای نیز است. این تصاویر درست ۲ هفته پیش از به پایان رسیدن این ماموریت ۱۲ ساله ثبت شد. این پایان نمایشی برای برخی، نقطه‌ی اوجی در این ماموریت در نظر گرفته می‌شود. آرشیو به روزرسانی‌شده همچنین حاوی تصاویر ثبت شده از لحظه‌ای است که روزتا تقریباً بر روی سطح دنبالهدار فرود آمده است و پانل خورشیدی فرسوده‌ی خود را خاموش می‌کند.
زمانی‌که روزتا در فاصله‌ی ۲۰ متری از دنبالهدار قرار داشت، آخرین سیگنال‌های خود را به سمت زمین ارسال کرد و دانشمندان با بازسازی داده‌های ارسالی، آخرین عکس روزتا را بازسازی کردند. برای مشاهده‌ی ویدیوی ساخته شده توسط آژانس فضایی اروپا، که حاوی برخی از آخرین تصاویری است که فضاپیمای روزتا به زمین فرستاده بود را از لینک یوتیوب ببینید.
نوشته: آنتونی وود
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد