ستاره‌شناسان اولین فوران انبوه ستاره‌ای را ثبت کردند.
مجله علمی ایلیاد – برای اولین بار اخترشناسان توانستند فوران ستاره‌ای معروف به «تاج» را در ستاره‌ای به‌جز خورشید مشاهده کنند. پیش‌تر چنین پدیده‌ای از ذرات پلاسما رصد شده بود که به شکل نواری منحنی متشکل از شعله‌ای گداخته از سطح خورشید جدا می‌شد.
دانشمندان این حجم پلاسما را «توده‌ی کرونال» خورشیدی می‌نامند که حاصل طوفان‌های خورشیدی و موادی است که از خورشید به بیرون پرتاب می‌شود. ستاره‌شناسان تاکنون جزئیات زیادی از دیگر ستارگان را مشاهده کرده‌اند، اما تا کنون موفق به رصد و ثبت پرتاب توده‌ی کرونال به بیرون ستاره‌ای، جز خورشید نشده بودند. شناخت این پدیده‌ها و انواع آن می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری نسبت به حیات‌پذیر بودن سیارات اطراف این ستارگان را در اختیار دانشمندان قرار دهد.
دانشمندان این اطلاعات را ۱۰ سال پیش از ستاره‌ی غول‌پیکری به‌نام «HR9024» که ۴۵۰ سال نوری از ما فاصله دارد، به‌دست آورده‌اند. این ستاره دارای جرمی سه برابر و قطری ۱۰ بار بزرگتر از خورشید است.
«کستانزا آرگیروفی» ستاره‌شناس از دانشگاه پالرمو در ایتالیا و همکارانش با استفاده از روش جدیدی برای تجزیه و تحلیل داده‌های ثبت شده از فعل و انفعالات این ستاره که تلسکوپ اشعه‌ی ایکس چاندرا جمع‌آوری کرده بوده، نتایج شگفت‌انگیزی کسب کرد. آرگیروفی گفت: «ما مواد پلاسمایی را مشاهده کردیم که در سطح ستاره حرکت می‌کردند. ما این حرکات را به‌صورت تغییر در طول موج اشعه‌ی ایکس با اندازه‌گیری داده‌های چاندرا مشاهده کردیم.»
«جولین آلوارادو گومز» اخترفیزیکدان در هاروارد اسمیتسونین در کمبریج ماسوچوست که در این اکتشاف مشارکت نداشت، گفت: «بارها برای ثبت این پدیده‌ها تلاش شده است و این اولین بار است که گروهی موفق به این کار می‌شود.» طبق مشاهدات پلاسماهای خروجی از تاج‌های خورشید، دانشمندان تخمین می‌زنند این تاج در ستاره‌ی HR9024 حاوی حدود ۱ میلیارد تریلیون گِرَم ماده بوده است. با این حال، انرژی جنبشی خروجی از این ستاره که با اندازه‌گیری سرعت خروج مواد محاسبه شده است، بسیار کمتر از انتظارات دانشمندان بود.
گومز می‌گوید: «این احتمال وجود دارد که میدان مغناطیسی قوی ستاره، از فوران شدید تاج جلوگیری می‌کند.» گروه تحقیق با شبیه‌سازی کامپیوتری دقیقی نشان داد که میدان مغناطیسی قوی می‌تواند همانند قفس، مانع پرتاب شدید توده‌ی کرونال تاج به بیرون شود و به عبارتی تاج را به ستاره متصل می‌کند.
این موضوع می‌تواند دلیلی برای عدم کشف تاج‌های ستاره‌ای پیش از این باشد. میدان مغناطیسی ستارگان بزرگ باعث ضعیف شدن قدرت توده‌های کرونال شده و تشخیص آن‌ها را برای دانشمندان سخت می‌کند. با توجه به این نکته‌ی مهم، کشف این پدیده‌ها بسیار دشوار است.
اما چنین مانعی مغناطیسی می‌تواند مزیت و خبر خوبی برای سیارات فراخورشیدی احتمالی در منظومه‌ای با مرکزیت ستاره‌ی HR9024 باشد. این قدرت مغناطیسی در منظومه‌ی شمسی ما هم وجود دارد، اما میدان مغناطیسی سیاره‌ی زمین، همچون سپری برای امنیت حیات بر روی سیاره نقش ایفا می‌کند. اما سیاره‌ی مریخ این محافظ را ندارد و حیات باستانی آن پیش‌تر از بین رفته است، اما ما بر روی زمین خوش‌شانس بودیم که چنین محافظی داریم.
گومز می‌گوید: «میدان قوی سیاره می‌تواند از حیات احتمالی در برابر توده‌های کرونال پشتیبانی کند. اما این شمشیری دو لبه است.»
نوشته: لیسا گروزمن
ترجمه: علی عمانی - مجله علمی ایلیاد