بارش‌شهابیِ ویژه‌ی جشن تولدتان را سفارش دهید!
مجله علمی ایلیاد – اگر می‌خواهید بارشی شهابی را تماشا کنید، باید یک شب تا صبح بیدار بمانید، از شهر دور شوید، سرمای بیابان یا کوهستان را تحمل کنید و ساعت‌ها منتظر عبور شهاب‌های آسمانی بمانید. یک شهاب قطعه سنگی کیهانی و سرگردان در محیط منظومه‌ی شمسی ما است که به‌طور اتفاقی در مدار زمین قرار می‌گیرد و وارد جو زمین شده، می‌سوزد و از بین می‌رود. اما رویداد‌های بارش شهابی، ذرات و قطعات سنگی به‌جا مانده از یک دنباله‌دار یا سیارک هستند که در گذشته مدار خود به‌دور خورشید را کامل کرده و در مسیرش از نزدیکی مدار زمین عبور و دنباله‌ی خود را در آن‌جا به‌جا گذاشته‌اند.
اما حالا یک شرکت ژاپنی با نام «ALE» قصد دارد ماهواره‌ای را تا سال ۲۰۱۹ به فضا پرتاب کند تا بارش شهابی مصنوعی بسازد. این ابتکار می‌تواند در رویدادها و مراسم‌های مهم و بزرگ ورزشی، عیدهای ملی و حتی جشن تولد فردی ثروتمند مورد استفاده قرار گیرد. هر چند این شرکت تاکنون قیمتی برای شهاب باران هر مراسم اعلام نکرده است، اما کارشناسان هزینه‌ی ایجاد هر بارش شهابی مصنوعی را چند میلیون دلار تخمین زده‌اند. به گزارش خبرگزاری سی‌ان‌ان، هر شهاب شرکت ALE، از نوعی ترکیب فلزی خاص ساخته شده که در هنگام سوختن در جو زمین، به رنگ آبی، سبز یا نارنجی دیده می‌شوند.
اندازه‌ی اکثر شهاب‌های طبیعی وارد شده به جو زمین که در بارش‌های شهابی برساووشی، اسدی یا جوزایی می‌بینید، در حدود دانه‌ی شن بیابان یا ماسه‌ی سواحل دریا است؛ اما شهاب‌های مصنوعی ALE بزرگ‌تر هستند. مسئولین این پروژه، اندازه‌ی قُطر هر گلوله‌ی شهاب را ۲ سانتی‌متر، کمی کوچک‌تر از توپ پینگ‌پونگ و کمی بزرگ‌تر از یک قلوه سنگ رودخانه‌ای اعلام کرده‌اند.
اما کارشناسان فناوری‌های فضایی کمی نگران هستند. آن‌ها سرگردانی غیرمترقبه‌ی این گلوله‌ها در مدار زمین را خطری برای دیگر ماهواره‌های اطراف زمین که در ارتفاعی کمتر قرار دارند، می‌دانند.
«پاتریک سیتزر» کیهان‌شناس دانشگاه میشیگان، می‌گوید: «من ابتکار، خلاقیت و تخصص فنی صاحبان این پروژه را ستایش می‌کنم، اما از امنیت این کار اطمینان کاملی ندارم و ایده‌ی آن‌ها باید کامل‌تر باشد و بسیار دقیق انجام شود. گرانش زمین سرعت بالایی را به گلوله‌های ۲ سانتی‌متری خواهد داد و سقوط چنین اجرام فلزی با چنین سرعتی، قطعاً بدون خطر نخواهد بود.»
ارتفاع مدار ماهواره‌ی ALE در حدود مدار ایستگاه بین‌المللی فضایی است. اما این ماهواره هر بار و در هنگام رهاسازیِ گلوله‌های شهاب، از ارتفاع ۳۵۵ کیلومتری به ارتفاع کمتری می‌آید. اما طبق اطلاعات موجود، تنها ۴۰ ماهواره در مدار ۳۵۵ کیلومتری حضور دارند و این شرکت تضمین می‌دهد که برای انجام عملیات‌های بارش شهابی، تمام خطرات و جوانب را از قبل کنترل می‌کند. با این حال، شهاب‌های مصنوعی می‌توانند ماهواره‌های جاسوسی که در ارتفاع حدود ۲۵۰ کیلومتری حضور دارند را تهدید کند. زیرا این ماهواره‌ها قابل ردیابی نیستند.
سیتزر در این‌باره گفت: «مدار پایینی زمین که به ارتفاع زیر ۲۰۰۰ کیلومتر گفته می‌شود، در سال‌های آینده شلوغ‌تر هم می‌شود. در واقع پروژه‌هایی وجود دارد که تعداد ماهواره‌ها در این مدار را بیشتر می‌کند. برای مثال، شرکت SpaceX قصد دارد تا در آینده‌ای نزدیک، بیش از ۴،۰۰۰ ماهواره را برای ایجاد اینترنت فضایی در مدار ۱،۱۰۰ تا ۱،۴۰۰ کیلومتری قرار دهد.»
وی ادامه داد: «همچنین در آینده، فضاپیماهای گردشگری فضایی و فضاپیماهای نظامی وجود خواهند داشت که این محدوده از فضا را شلوغ‌تر هم می‌کند. اگر این گلوله‌ها به زباله‌ی فضایی تبدیل شوند و در مدار زمین سرگردان بمانند، به همه‌ی ۵۰۰،۰۰۰ قطعه زباله‌ی فضایی موجود در مدار زمین، اضافه می‌شوند که خطر برخورد با ماهواره‌ها و ساخته‌های دست بشر در فضا را افزایش می‌دهد.»
سیتزر حرف‌هایش را اینگونه پایان داد: «شما خود قضاوت کنید؛ ایجاد بارش شهابی مصنوعی چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد؟ آیا صرف هزینه‌ای زیاد برای کمتر شدن آلودگی‌های نوری زمین معقول‌تر نیست؟ اگر این تلاش‌ها به‌جای چنین پروژه‌هایی انجام شود، انسان‌های بیشتری می‌توانند بارش‌های شهابی طبیعی را ببینند!»
حال باید منتظر بمانیم تا ببینیم این شرکت قادر خواهد بود ماهواره‌ی خود را به فضا پرتاب و بارش شهابی مصنوعی را ایجاد کند یا خیر؟ اگر تمام خطرات احتمالی این پروژه برطرف و درباره‌ی اجرای ایمن آن تضمین داده شود، هیچ بعید نیست که در المپیک تابستانه‌ی توکیو در سال ۲۰۲۰، شاهد اولین بارش شهابی مصنوعی باشیم. البته اگر به قدر کافی ثروتمند هستید، می‌توانید بارش شهابی مخصوص جشن تولدتان را سفارش دهید و دوستانتان را غافلگیر کنید.
نوشته: کلودیا گیب
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد