هوش‌مصنوعی که توان تشخیص شخصیت شما را دارد!
مجله علمی ایلیاد - اگر بازی‌های پُرمخاطره‌ای مانند پوکر انجام می‌دهید، بهتر است از حرکات بی‌ثبات و عصبی چشم بپرهیزید، زیرا این حرکات ممکن است شما را لو بدهند! اما حرکات چشم‌ها، تنها در بازی پوکر نیست که ما را لو می‌دهند. بر اساس مطالعاتی که اخیراً انجام شده است، حرکات چشمان ما بیانگر میزان قابل‌توجهی از آنچه که ما در درون احساس می‌کنیم، است. این میزان در حدی است که هوش‌مصنوعی قادر است شخصیت افراد را فقط با تماشای چشمان آن‌ها پیش‌بینی کند.
«توبیاس لوتچر» نوروفیزیولوژیست در دانشگاه استرالیای جنوبی، می‌گوید: «با استفاده از این رویکرد ماشینی، حرکات چشم‌ها نه تنها به نحوه‌ی زیستن روزمره مربوط می‌شود، بلکه می‌توان ویژگی‌های شخصیتی افراد را نیز آشکار کرد.» در گذشته نیز مطالعاتی در این مورد انجام شده بود و پژوهشگران به این نتیجه رسیده بودند که حرکات چشمان ما به آنچه که به آن فکر می‌کنیم و یا احساس می‌کنیم، مربوط هستند. این ویژگی است که تمامی انسان‌ها دارا بوده و به صورت خودآگاه و یا ناخودآگاه در روابط بین فردی از خود نشان می‌دهند.
اما آیا این حرکات چشم و آنچه که آن‌ها از درون انسان‌ها نمایان می‌کنند را موجودی غیرانسانی نیز می‌تواند درک کند؟ این همان چیزی است که لوتچر و گروهش در پی فهم آن بودند، بنابراین آن‌ها ۵۰ داوطلب استخدام کردند تا پرسش‌نامه‌هایی را پر کنند. پاسخ‌های آن‌ها نشان می‌داد که هر یک درای کدامیک از ۵ تیپ شخصیتی هستند؛ باز بودن، وظیفه‌شناسی، روان رنجوری، توافق و برونگرایی. هر یک از شرکت‌کنندگان دارای هِدست‌های ردیابی چشم بود که هنگام حرکت دادن آن‌ها در زمانِ رفتن به فروشگاه و خرید چیزی، حرکات چشم آن‌ها را ثبت می‌کرد. آن‌ها برای حدود ۱۰ دقیقه از این هدست‌ها استفاده کردند.
وقتی که گروه پژوهشی با استفاده از هوش‌مصنوعی، داده‌های مربوط به حرکات چشم آن‌ها را تجزیه و تحلیل کرد، پژوهشگران دریافتند که الگوهای حرکات چشم را می‌توان جدا کرده و آن‌ها را به نمایه‌های مقدماتی روان‌شناسی مربوط کرد. نویسنده‌ی مقاله، می‌گوید: «نکته‌ی مهمی که کار ما ثابت می‌کند، این است که فردی در طول انجام یک کارِ روزمره، چه میزان از باز بودن، وظیفه‌شناسی، روان رنجوری، توافق و برونگرایی را از طریق حرکات چشم خود نمایان می‌کند.»
لازم به ذکر است که، هوش‌مصنوعی می‌تواند انواع سبک‌های شخصیتی را پیش‌بینی کند، اما نمی‌تواند این کار را با دقتی بالا به انجام رساند. اما پژوهشگران معتقد هستند که این میزان هنوز قابل اعتماد بوده و 15 درصد بهتر از نتایج تصادفی عمل می‌کند. پژوهشگران معتقد هستند که این نوع تکنولوژی می‌تواند به طور چشم‌گیری تعاملات ما با ماشین‌ها را بهبود بخشد، به عنوان مثال، ظهورِ دستیاران مجازی که قادر هستند خلق و خو و یا شخصیت ما را تشخیص دهند. لوتچر می‌گوید: «مردم همیشه به دنبال خدمات پیشرفته‌تر و شخصی‌تر هستند. با این حال، روبات‌ها و رایانه‌های امروز از نظر اجتماعی آگاه نیستند، بنابراین نمی‌توانند با نشانه‌های غیرکلامی سازگار شوند. این پژوهش فرصت‌هایی را برای توسعه‌ی روبات‌ها و رایانه‌ها فراهم می‌کند تا طبیعی‌تر رفتار کرده و در تفسیر سیگنال‌های اجتماعیِ بشر بهتر عمل کنند.»
البته این یافته‌ها را از زاویه‌ای مخرب نیز می‌توان نگاه کرد! اگر دوربین‌ها قادر هستند که در روان ما و تنها با استفاده از حسگرهای نوری نفوذ کنند، ممکن است پیامدهای ناشی از حریم خصوصی را به وجود آورند؛ مخصوصاً وقتی مردم دوست ندارند که دستگاهی توانایی حدس زدن احساسات آن‌ها را داشته باشد. «اولیویا کارتر» متخصص مغز و اعصاب دانشگاه ملبورن که مشارکتی در این پژوهش نداشت، گفت: «اگر همین اطلاعات را بتوان از ضبط صدا یا فرکانس گفتار به‌دست آورد، دیگر به اجازه‌ی مردم برای ضبط آن‌ها نیاز نیست و بدون آگاهی آن‌ها نیز می‌توان به چنین اطلاعاتی دست یافت.»
اگر لوتچر و همکارانش بخواهند به این پژوهش ادامه دهند، باید این مساله را در ذهن داشته باشند. فرضیه‌پردازی در مورد چنین توانایی‌هایی می‌تواند روزی در موجی از روبات‌های اجتماعی تعاملی گنجانده شود! روبات‌های که قادر هستند لرزش‌های چشمان ما را تفسیر کرده و با تقلید آن‌ها، شباهت بیشتری به انسان‌ها پیدا کنند.
نوشته: پیتر داکریل
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد