رگه‌های روشن ماه چگونه به‌وجود آمده‌اند؟
مجله علمی ایلیاد – دلیل پیدایش رگه‌های درخشان و روشن موجود بر روی سطح ماه، نوعی فرسایش کیهانی است. امکان دارد از طریق مواد پرتابی به بیرون از دهانه‌های آتشفشانی باستانی بر روی ماه ایجاد شده باشند.
محققانی که بر روی این رگه‌ها تحقیق کرده‌اند، می‌گویند: «هنگامی که حفره‌ای از دهانه‌ی آتشفشانی در زمان‌های گذشته بر روی ماه فوران می‌کرده، ماده‌های پرتابیِ قوی، لایه‌ای از خاک خاکستری رنگ سطح ماه را از بین می‌برده است.» این تحقیق، تاثیر شدت ذرات پرتاب شده و طول این رگه‌ها را بر اساس توصیفی ریاضیاتی محاسبه کرده است.
تجزیه و تحلیل‌های اولیه بر روی اطلاعات جمع‌آوری شده از ده‌ها دهانه‌ی نسبتاً بزرگ تا بزرگ، نشان داد که طول این رگه‌های روشن، با میزان بزرگی دهانه‌ی آتشفشانی که نشان‌دهنده‌ی قدرت فوران آتشفشان بوده است، رابطه‌ای مستقیم دارد. اما دانشمندان بر روی سطح ماه، دهانه‌های کوچکتری را یافتند که دارای رگه‌های بزرگ و غیرمنتظره‌ای بودند.
این نوعی ناهنجاری بر روی ماه محسوب می‌شود. تحقیقات بیشتر نشان داد که منشاء تشکیل این رگه‌ها، می‌تواند به دو روش متفاوت باشد. روش غالب‌تر این است که تخلیه‌ی مواد پرتابی به بیرون توسط آتشفشان‌ها می‌توانسته این رگه‌های درخشان را با کمک فرسایشی، همانند هوازدگی بر روی زمین، ایجاد کند.
«دیوید مینتون» استاد علوم زمین‌شناسی، سیاره‌شناسی و جوشناسی از دانشگاه پوردو، در این‌باره گفت: «لایه‌های بالایی جو ماه بر اثر فرسایش‌های کیهانی و بادهای شدید خورشیدی و همچنین مغناطیس ضعیف ماه، به مرور نازک شد و سطح ماه با فرسایشی شدید رو‌به‌رو شد و تیره گشت. اما در زیر لایه‌ی سطحی ماه، مواد روشن‌تر و تازه‌تری وجود دارند. هنگامی که سنگی سرگردان در منظومه‌ی شمسی به سطح ماه برخورد می‌کند، مقداری از لایه‌ی سطحی ماه را کنار می‌زند؛ همچنین ذرات پرتابی حاصل از این برخورد، در مسیر خود، خاک سطح ماه را تا حدودی جابه‌جا می‌کند و مواد روشن‌تر زیر سطح مشخص می‌شوند.»
وی افزود: «دهانه‌های آتشفشانی بزرگ‌تر ماه هم به نوبه‌ی خود، در زمان فعالیت‌شان، بر اثر فوران‌های قدرتمند و مواد پرتابی، خطی از خاک سطح ماه را کنار زده‌اند و باعث پیدایش مواد فرسایش‌نشده‌ی زیر سطح ماه شده‌اند.»
دانشمندان مواد پرتابی از آتشفشان‌ها و برخوردهای سیارکی را عامل اصلی پیدایش این رگه‌ها می‌دانند. یافته‌های دانشمندان بر این موضوع تاکید دارد که اندازه‌ی دهانه‌ها، چه آتشفشانی چه برخوردی، تاثیری مستقیم بر کنار زدن لایه‌های سطحی ماه داشته که به همان نسبت باعث پیدایش مواد روشن‌تر زیر سطح ماه شده است.
نوشته: بروکس های
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد