پیامدهای خوب و بد طوفان مریخی بر کاوشگرها و مدارگردها
مجله علمی ایلیاد – سیاره‌ی مریخ، چند ماه عجیب را پشت سر گذاشت. سراسر این سیاره، تحت تاثیر طوفان بزرگی قرار داشت و تقریباً گرد و خاک ناشی از این طوفان سهمگین، تمام جو مریخ را فرا گرفت. این گرد و خاک گسترده، به حدی زیاد بود که سطح پنل‌های خورشیدی مریخ‌نورد «آپوچونیتی» یا همان «فرصت» را پوشاند و به دلیل نرسیدن نور خورشید به این پنل‌ها، این کاوشگر به خواب رفت و هنوز از خواب بیدار نشده است.
این طوفان بزرگ به مرور در کوچک شدن است و از شدت گرد و خاک آن هم کاسته شده و اثرات پس از طوفان آن به تدریج ظاهر می‌شود. از تصاویر به‌دست آمده از مدارگرد «اگزومارس» که ماموریتی مشترک بین آژانس فضایی اروپا و روسیه است، رگه‌های تیره‌ای بر روی سطح مریخ مشاهده است که پیش‌تر دیده نشده بود و کارشناسان اعتقاد دارند که این اثرات، ناشی از طوفان شن اخیر است.
این تصاویر که توسط دوربین CaSSiS در تاریخ ۲ سپتامبر از سطح مریخ گرفته شده بود، با تصاویری که مدارگرد شناسایی مریخ، متعلق به ناسا در ماه مارس گذشته گرفته بود، مقایسه شد. در تصاویر ماه مارس ناسا، تعداد و اثرات این رگه‌ها بسیار کم‌تر و کم‌رنگ‌تر بود.
«نیکولاس توماس» محقق اصلی CaSSiS از دانشگاه برن، گفت: «ما از این فرصتی که طوفان مریخی ایجاد کرد، کمال استفاده را کردیم و توانستیم دوربین CaSSiS نصب شده بر روی اگزومارس را کالیبره کنیم. مشاهدات تار و مبهم در زمان وقوع طوفان، واقعاً برای کالبره کردن دوربین، مناسب هستند. ما از کِدِری سطح مریخ، در زمان طوفان، برای یافتن منبع نور مستقیم استفاده کردیم و الگوریتم‌های‌مان را برای حذف این نورهای اضافی، به‌روز و بهینه کردیم.»
یافته‌های اخیر مدارگرد اگزومارس، به‌زودی در کنفرانس علوم سیاره‌ای اروپا در برلین، شرح داده خواهند شد. همچنین نتایج علمی اولیه‌ی به‌دست آمده از این ماموریت در کنگره‌ی همزمان با این کنفرانس ارائه خواهند شد. ماموریت این مدارگرد، مطالعه‌ی اثرات گاز متان و سایر گازهایی است که می‌توانند فعالیت‌های بیولوژیکی را در سیاره‌ی مریخ، تحت تاثیر قرار دهند.
«هاکان سودم» یکی از دانشمندان پروژه‌ی مدارگرد ردیابی گاز آژانس فضایی اروپا در مریخ، به خبرگزاری‌ها گفت: «ما بسیار برای شرح و توضیح نتایج و یافته‌های این ماموریت هیجان‌زده هستیم و بی‌صبرانه منتظر بحث و گفتگو درباره‌ی این یافته‌ها و آینده‌ی این پروژه خواهیم بود. در حالی که گروه‌های دیگر در حال تجزیه و تحلیل داده‌های این ماموریت هستند، ما به‌خاطر کمکی که در مورد اثرات این طوفان‌های گرد و غباری بر روی سیاره‌ی مریخ کرده‌ایم، بسیار خوشحال هستیم.»
نوشته: آلفردو کارپینتی
ترجمه: علی عمانی – مجله علمی ایلیاد