با این کار، چهره‌ی بیابان صحرا سبز میشود!
مجله علمی ایلیاد - اینکه باد و مزارع خورشیدی بر محیط محلی خود تاثیر می‌گذارند، حقیقتی مسلم است و مهم نیست که در کجا قرار گرفته‌اند. نمی‌توانیم بگوییم که آلودگی هوا و سوخت‌های فسیلی عامل ۴.۲ میلیون مرگ و میر در دنیا هستند، اما آن‌ها قطعاً بر روی محدوده‌ی اطراف خود تاثیر می‌گذارند. برخی از این اثرات زیان‌آور هستند، اما برخی از آن‌ها به‌طور شگفت‌انگیزی برای محیط‌زیست مفید هستند. مطالعه‌ای جدید نشان داده است که مزارع خورشیدی و توربین‌های بادی بزرگ می‌توانند بارندگی و پوشش گیاهی را حتی در بیابان صحرا نیز افزایش دهند.
این پژوهش که در مجله Science منتشر شده است، بر روی معروف‌ترین منطقه‌ی خشک جهان، تمرکز دارد. میانگین بارشی که صحرا در طول یک سال دریافت میکند، کمتر از 1 سانتی‌متر در است. این نخستین‌بار نیست که اثرات انرژی تجدیدپذیرِ بزرگ مقیاس در آب و هوا مورد مطالعه قرار گرفته است، اما این اولین بار است که تاثیر آن بر روی گیاهان مطالعه شده است. این گروه پژوهشی متوجه شد که مزرعه‌ی بزرگ خورشیدی و توربین‌های بادی می‌توانند بارندگی را تا ۱.۱۲ میلی‌متر در روز افزایش دهد. این امر باعث میشود که سهم دریافتی بیابان صحرا از باران، تفاوت زیادی با مکان‌هایی مانند یونان و آرژانتین نداشته باشد.
دکتر «یان لی» از دانشگاه ایلینوی، می‌گوید: «مطالعات و مدل‌سازی‌های پیشین نشان داده بودند که مزارع توربین‌های بادی و سلول‌های خورشیدی در مقیاس بزرگ، می‌توانند تغییرات آب و هوایی را در مقیاسی قاره‌ای ایجاد کنند. اما فقدان بازخورد پوشش گیاهی، می‌تواند تاثیرات اقلیمی مدل‌سازی شده را متفاوت از رفتار واقعی آن‌ها نشان دهد.»
در عوض، آن‌ها دریافتند که مزارع توربین‌های بادی باعث گرم شدن دمای هوا در سطحی نزدیک شده که تفاوت زیادی با دمای سرد اطراف دارد. توربین‌ها باعث مخلوط شدن جریان‌های هوای عمودی شده و باعث می‌شوند که هوای گرم از سطوح بالاتر به پایین آمده و در طول شب، هوا گرم‌تر شود. این تغییرات باعث تاثیر بر روی محیط‌های کوچک مقیاس میشود، اما اگر تجهیزات موجود در مزارع خورشیدی بسیار بزرگ باشند، این تغییرات می‌توانند در مقیاس قاره‌ای نیز رخ دهند.
دکتر یان لی می‌گوید: «میزان بارندگی مشاهده شده دو برابر میزان بارندگی در آزمایش‌های کنترل‌شده بود. این افزایش بارش، به نوبه‌ی خود منجر به افزایش پوشش گیاهی و ایجاد یک حلقه‌ی بازخورد مثبت میشود.»
انتظار می‌رود که مزرعه‌ی توربین‌های بادی و سلول‌های خورشیدی پیشنهاد شده به زودی عملی شود. البته این پروژه، در ۹ میلیون کیلومتر مربع از کل صحرا عملی نیست، به خصوص به دلایل سیاسی. به علاوه، گرد و غبار تولید شده در صحرا، اثرات مثبت در سراسر جهان دارد، بنابراین باید این مزایا را نیز در نظر بگیریم.
البته پرسش دیگری نیز مطرح است که شاید هنوز به چنین چیزی احتیاج نداریم. یک توربین بادی بزرگ و مزرعه‌ی خورشیدی که تمام صحرای را می‌پوشاند، به ترتیب ۳ تراوات و ۷۹ تراوات برق تولید می‌کنند. با توجه به این که مصرف انرژی فعلی در جهان ۱۸ تراوات است، تبدیل بیابان به یک نیروگاه بزرگ، کمی زود است.
در حالی که طراحی چنین چیزی در آینده نزدیک رخ نخواهد داد، اما مطالعات نشان می‌دهند که این منابع انرژی می‌توانند اثرات مفیدی داشته باشند و در مناطق خشک یا نیمه خشک، به کشاورزی، توسعه‌ی اقتصادی و رفاه اجتماعی کمک کنند.
نوشته: آلفردو کارپینتی
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: آوین تهمتن - مجله علمی ایلیاد