رمزگشایی از رازی که در دل کهکشان راه‌شیری نهفته بود!
مجله علمی ایلیاد - ستاره‌شناسان دانشگاه لاند سوئد، توضیحی برای راز مرکز کهکشان راه‌شیری یافتند؛ وجود مقادیر زیاد اسکاندیوم کشف شده در بهار گذشته در نزدیکی سیاه‌چاله‌ی غول‌پیکر کهکشان راه‌شیری در واقع هاله‌ی نور بوده است.
در بهار گذشته، محققین مقاله‌‌ای درباره‌ی وجود سطح حیرت‌انگیز و بسیار بالا از سه عنصر در ستاره‌های غول قرمز در فاصله‌ی ۳ سال نوری از سیاه‌چاله‌ی بزرگ مرکز کهکشان راه‌شیری چاپ کردند. در آن مقاله احتمالات مختلف درباره‌ی دلایل وجود این عناصر ارائه شده است. به عنوان مثال گفته شده که شاید این عناصر بقایای ستاره‌هایی باشند که به درون سیاه‌چاله سقوط کرده‌اند یا شاید بقایای برخورد ستاره‌های نوترونی باشند.
اکنون گروهی از ستاره‌شناسان دانشگاه لاند سوئد با همکاری دانشگاه UCLA کالیفرنیا، توضیح جدیدی برای وجود سطوح بالای عناصر «اسکاندیوم»، «وانادیوم» و «اوتریوم» ارائه داده‌اند. آن‌ها اداعا کرده‌اند که خطوط طیفی که در بهار گذشته مشاهده شده است، در واقع هاله‌ی نور بوده است. از طیف نوری می‌توان فهمید که یک ستاره حاوی چه عناصری است.
«برایان تورزبرو» نویسنده‌ی اصلی مقاله و دانشجوی دکتری ستاره‌شناسی در دانشگاه لاند، می‌گوید: «این ستاره‌های غول قرمز اکثر سوخت هیدروژنی خود را مصرف کرده‌اند و دمای آن‌ها به نصف دمای خورشید رسیده است.»
بر اساس مطالعه‌ی جدید، دماهای پایین این ستاره‌های بزرگ باعث به‌وجود آمدن هاله‌های نوری می‌شود که در سنجش طیف‌های نوری قابل مشاهده هستند. این بدین معنی است که الکترون‌ها در عناصر مختلف و در دماهای مختلف رفتار متفاوتی دارند و در نتیجه می‌توانند در طیف‌سنجی عناصر ستاره‌های مختلف باعث بروز اشتباه شوند. این توضیح در نتیجه‌ی همکاری نزدیک ستاره‌شناسان و دانشمندان فیزیک اتمی به‌دست آمده است.
تورزبرو و همکارانش به لطف همکاری با «مایکل ریچ» از دانشگاه کالیفرنیا، از بزرگ‌ترین تلسکوپ دنیا در رصدخانه‌ی موناکیا در هاوایی استفاده کردند. با استفاده از این تلسکوپ، محققین نقشه‌ی جامعی از مرکز کهکشان راه‌شیری ارائه کرده‌اند و طیف نوری ستاره‌های مختلف را جهت تشخیص عناصر موجود در آن‌ها بررسی کرده‌اند. هدف از این کار، درک اتفاقاتی است که در تاریخ کهکشان راه‌شیری رخ داده و همچنین فهم این نکته است که به طور کل، نحوه‌ی شکل‌گیری کهکشان‌های جدید چگونه است.
«نیلز راید» از دانشگاه لاند، می‌گوید: «همکاری تحقیقاتی ما در واقع اولین نقشه‌برداری سیستماتیک از عناصر موجود در خوشه‌ی ستاره‌های مرکزی و عظیم است؛ خوشه‌ای که در اطراف سیاه‌چاله قرار دارد.» خطوط طیف عناصر مختلف در یک طیف‌سنج با کیفیت بالا و همچنین یک دوربین پیشرفته که از نور ستاره‌ها رنگین‌کمان درست می‌کند، ذخیره می‌شود. گروه محققین قسمتی از طیف را بررسی کرده‌اند که در محدوده‌ی نزدیک به نور مادون قرمز که منشاء آن گرمای منتشر شده توسط ستاره‌ها است، قرار دارد. دلیل این کار این است که نور مادون قرمز می‌تواند به درون غباری که بین ما و مرکز کهکشان در ۲۵،۰۰۰ سال نوری قرار دارد، نفوذ کند. تکنولوژی ثبت این نور بسیار پیشرفته است و اخیراً در اختیار ستاره‌شناسان قرار گرفته است.
نیلز راید می‌گوید: «ما تازه شروع به نقشه‌برداری از محتوای ستاره‌های نواحی مرکزی کهکشان راه‌شیری کرده‌ایم.»
نوشته: ScienceDaily
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد