یافتن راهی جدید برای جلوگیری از علائم حاد آسم!
مجله علمی ایلیاد - آسم یکی از مرسوم‌ترین بیماری‌های ریوی است که ۲۴۱ میلیون نفر در دنیا از آن رنج می‌برند. مشخصه‌های این بیماری این است که مسیر ورود هوا در اثر التهابات موجود محدود می‌شود، ترشحات مخاطی اضافی به‌وجود می‌آیند، تغییراتی در سلول‌های مخاطی ایجاد می‌شود و حجم عضله‌های صافِ مسیر ورود هوا افزایش می‌یابد و در اثر آلرژن‌های مختلف مسیر جریان هوا باریک می‌شود. اکثر مردم می‌توانند علائم خود را کنترل کنند و در سلامت زندگی کنند. با این حال، برای برخی از مردم درمان‌های کنونی موثر نیستند.
پروفسور «ریچارد ویلسون» از دانشگاه کلگری و همکاران وی راه‌های دیگری را جهت کمک به نفس کشیدن این بیماران با استفاده از درمان سیستم عصبی آن‌ها کشف کرده‌اند. مطالعه‌ی انجام شده بر روی موش‌ها نشان می‌دهد که در حمله‌های آسمی ناشی از وجود آلرژن‌ها، تجمعات کوچک نورون‌ها در طرفین گردن، می‌توانند باعث باریک شدن مسیر جریان هوا به شش شوند.
افرادی که از بیماری آسم رنج می‌برند، به دلیل باریک شدن مسیر جریان هوا به شش، در نفس کشیدن دچار مشکل هستند. در قسمت بالا سمت چپ شکل، مثالی از این مورد آورده شده است. در آسم مزمن، قسمت پایین و سمت چپ شکل، دوره‌های مکرر وجود التهاب، آسیب و درمان باعث تغییر وضعیت مسیر جریان هوا و فساد بافت آن می‌شود و کلاژن و دیگر مواد در این مسیر تجمع می‌کنند. یک مولکول سیگنال‌دهنده به نام «NF-Kb» میتواند به میزان زیادی باعث بهبودی آسم مزمن شود؛ قسمت پایین و سمت راست شکل را ببینید.
پروفسور ویلسون می‌گوید: «این ایده برای بسیاری از مردم عجیب و غریب است که در واقع راهی کاملاً جدید برای درک چگونگی پاسخ بدن در زمان بروز حمله‌ی آسمی است. ما توانستیم نشان دهیم که چرا نورون‌های طرفین گردن در حین حمله‌ی آسم واکنش نشان می‌دهند، چگونه حمله‌های آسمی را بدتر می‌کنند و مهم‌تر از همه چگونه می‌توان از این حمله‌ها جلوگیری کرد.»
نورون‌های طرفین گردن سیگنال‌های متعددی به مغز می‌فرستد که مهم‌ترین آن سیگنال مربوط به نفس کشیدن است. سلول‌های موجود در این ناحیه، اکسیژن را تشخیص می‌دهند و در صورت کم شدن میزان اکسیژن، به مغز سیگنال می‌فرستند. در پاسخ به این سیگنال، نفس کشیدن افزایش می‌یابد. مواد شیمیایی خاصی نیز در خون وجود دارند که می‌توانند نورون‌های طرفین گردن را تحریک کنند.
در حین یک حمله‌ی آسمی، یک ماده‌ی شیمیایی به نام «اسید لیزوفسفایدیک» یا همان «LPA» در شش‌ها و در جریان خون افزایش می‌یابد. پروفسور ویلسون و همکارانش کشف کردند که این سطح بالای اسید LPA باعث تحریک نورون‌های گردنی می‌شود که در پاسخ به آن، این نورون‌ها مقاومت شش را زیاد می‌کند و در نتیجه نفس کشیدن کارایی سابق را ندارد.
دکتر «نیک جنژوفسکی» از دانشگاه کلگری، می‌گوید: «ما انتظار چنین نتیجه‌ای را نداشتیم. این نتیجه برخلاف رویه‌های معمول است. به طور عادی، نورون‌های طرفین گردن مقاومت شش را زیاد می‌کند تا مجاری ورود هوا باز نگه داشته شوند، مجاری تنفسی حین نفس کشیدن تنگ نشوند و اکسیژن بیشتری وارد شش‌ها شود. ولی در حمله‌های آسمی که مجاری تنفسی مملو از التهاب است، افزایش مقاومت ناشی از کار نورون‌های طرفین گردن باعث سخت‌تر شدن تنفس برای فرد مبتلا به آسم می‌شود.»
با وجود این دانسته‌ها، گروه محققین تصمیم گرفتند که گیرنده‌های مرتبط با تشخیص افزایش سطح اسید LPA در خون توسط نورون‌های گردنی را در حین حمله‌ی آسمی متوقف کنند. پروفسور ویلسون می‌گوید: «نتایج به‌دست آمده بدیهی و قابل توجه بودند. وقتی گیرنده‌ها را از کار انداختیم، نورون‌های طرفین گردن نتوانست مقاومت شش را افزایش دهد و حمله‌ی آسمی از بین رفت. ما از این نتیجه احساس پیروزی شدید کردیم. یافته‌ها مشخص کردند که می‌توان به جای اینکه برای درمان حمله‌های آسمی داروهایی را استفاده کنیم که روی مجرای ورودی هوا اثر می‌گذارند، می‌توانیم با جلوگیری از فعالیت نورون‌های طرفین گردن در زمینه‌ی تشخیص اسید LPA، جلوی باریک شدن مسیر تنفسی را بگیریم.»
دکتر جنژوفسکی می‌گوید:«این کار میتواند به درمان جدیدی برای آسم منجر شود. به جای وارد کردن مستقیم دارو به درون شش‌ها، می‌توان دارو را به صورت قرص و یا تزریق دریافت کرد. به عنوان مثال؛ در زمان حمله‌ی آسمی شدید می‌توان از روشی که امروزه برای درمان نیش حشرات استفاده می‌شود، سود جست.»
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی Nature Communications به چاپ رسیده است.
نوشته: SciNews
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد