کشف سیاره‌ی فراخورشیدی جوان!
مجله علمی ایلیاد - اخترشناسان با استفاده از دستگاه تحقیق فراسیاره‌ای باکیفیت طیفی پولاریمتریک به‌نام «SPHERE» نصب شده بر روی تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا «VLT»، یک‌سری تصاویر تهیه کرده‌اند که عبور سیاره‌ی فراخورشیدی «بتا پیکتوریس-بی» پیرامون ستاره‌ی میزبانش را نشان می‌دهد.
بتا پیکتوریس-بی، غول گازی‌ای است که تقریباً ۹ تا ۱۳ برابر جرم مشتری را دارا است. این سیاره، در فاصله ۶۳ سال نوری نسبت به زمین قرار داشته و تقریباً ۲۰ میلیون سال قدمت دارد. طول روز آن حدوداً ۸ ساعت بوده و هر ۲۲ سال یک‌بار در فاصله‌ی ۸ برابری فاصله‌ی زمین تا خورشید، به دور ستاره‌ی والد خود، یعنی «بتا پیکتوریس» گردش می‌کند. این ستاره، همچنین از یک قرص گاز و گرد و غبار میزبانی می‌کند که شاید در طول زمان به توده‌ای از اجرام یخی، تکامل پیدا کند؛ یعنی بسیار شبیه به کمربند کویپر منظومه‌ی شمسی.
دکتر «ان ماری لارانژ» اخترشناس دانشگاه جوزف فوریه و همکارانش با استفاده از عکس‌های تهیه شده توسط تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا، توانستند سیاره‌ی فراخورشیدی بتا پیکتوریس-بی را در ماه نوامبر سال ۲۰۰۸ میلادی، کشف کنند.
دانشمندان گفتند: «ما با بهره‌گیری از دستگاه SPHERE نصب شده بر روی تلسکوپ خیلی بزرگ اروپا، این سیاره را بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ نیز مورد رصد قرار دادیم. بتا پیکتوریس-بی بعدها آن‌قدر به هاله‌ی ستاره‌ای نزدیک شد که هیچ دستگاهی نمی‌توانست آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کند. تقریباً دو سال بعد، بتا پیکتوریس-بی از هاله بیرون آمد. این چشم‌انداز بار دیگر توسط دستگاه SPHERE رویت شد.»
دستگاه SPHERE با نگاه مستقیم به بتا پیکتوریس-بی، توانست از آن عکس بگیرد. در این‌جا، فقط به وجود احتمالی آن بسنده نشد. اکثر سیاره‌های فراخورشیدی شناخته شده با استفاده از روش‌های غیرمستقیم کشف شده‌اند؛ مثلاً با مشاهده‌ی نحوه تاثیرگذاری آن‌ها بر موقعیت یا درخشندگی یک ستاره کشف می‌شوند.
دکتر لارانژ و همکارانش اظهار داشتند: «دستگاه SPHERE رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، در روشی به نام عکس‌برداری مستقیم تخصص دارد و با عکس‌برداری مستقیم از سیاره‌های فراخورشیدی، آن‌ها را شکار می‌کند. لذا ما در مطالعات مهم خود، توانستیم عکس‌های واضحی از جهان‌های دور، از قبیل بتا پیکتوریس-بی تهیه کنیم.»
سطح این سیاره هنوز داغ است و دمای آن به ۱،۵۰۰ درجه‌ی سلسیوس می‌رسد؛ نوری که این سیاره ساطع می‌کند، زمینه را برای کشف توسط دستگاه SPHERE فراهم آورد.
نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو – مجله علمی ایلیاد