منبع حرارتی مرموزی که نابودگر یخچال‌های قطب جنوب است!
مجله علمی ایلیاد - برای اندازه‌گیری میزان یخچال‌های موجود در قطب و پیش‌بینی اینکه چه چیزی ممکن است در آینده اتفاق بیافتد، دانشمندان به اطلاعات دقیقی نیاز دارند. در این راستا، مطالعه‌ی جدیدی نشان داده که یک منبع بزرگ گرمای ژئوترمال در زیر قطب جنوب شرقی، وجود دارد که ما تا کنون از آن بی‌اطلاع بوده‌ایم. طبق مشاهدات راداری که توسط یک هواپیمای در حال پرواز از این قاره‌ی یخ‌زده به‌دست آمده، به نظر می‌رسد که یخ‌های این ناحیه، به سرعت از پایین در حال ذوب شدن هستند. این رادار قادر است در ۳ کیلومتر یخ نفوذ کند تا شرایط زیر آن‌را بسنجد.
از آن‌جا که پایه‌ی یخ قطب جنوب در حال ذوب شدن است، آب ذوب شده خالی شده و مجدداً این ناحیه از دریاچه‌های زیر توده‌ی یخ پُر می‌گردد. در حالی‌که این فرآیند ممکن است در حال حاضر مهم‌ترین عامل کاهش یخ قطب نباشد، گروهی از دانشمندان بین‌المللی می‌گویند که این امر می‌تواند موجب ذوب سریع‌تر یخچال‌ها در آینده شود، زیرا آب و یخ می‌توانند بسیار فرار باشند. در واقع فرآیند ذوبی که شاهدش هستیم، شاید هزاران و حتی میلیون‌ها سال به طول انجامد و به‌طور مستقیم به تغییر شکل یخچال‌ها کمک نکند. دانشمندان می‌گویند: «با این وجود، در آینده آب اضافی موجود در این بستر یخی می‌تواند این منطقه را به عوامل خارجی مانند تغییرات اقلیمی حساس‌تر کند.»
بر اساس مشاهدات ثبت شده تا ۷۵۰ کیلومتری درون ساحل، گروه کارشناسان بر این باور هستند که سنگ‌های رادیواکتیویته موجود در داخل پوسته‌ی زمین و آب گرم به این ذوب اضافی کمک می‌کنند. بدون آخرین تکنولوژی رادار، ما فقط می‌توانیم مشاهدات سطحی انجام دهیم. پروژه‌ی PolarGAP که بخشی از این تحقیق است، نیز برخی از نقص‌های ماهواره‌ی GOCE را پُر کرده است. در حال حاضر، تهیه‌ی نقشه‌های متعدد و ارزیابی منبع کلیدی گرمای مرموز موجود در زیر ورقه‌ی یخ که در وقوع آن‌چه که در سال‌های آینده در قطب جنوب رخ خواهد داد، نقش مهمی را بر عهده دارد، بسیار مهم است.
هم اکنون پروژه‌ی PolarGAP برخی مشاهدات حیاتی را در این راستا ارائه داده است. البته همان‌طور که دانشمندان می‌گویند، ما نمی‌توانیم مطمئن باشیم که چه چیزی موجب ذوب می‌شود، اما انتظار می‌رود که سنگ‌ها و آب گرم عاملان اصلی این اتفاق باشند. البته این منبع تنها منبع گرمایی کشف شده در زیر قطب جنوب نیست. تحقیقی که در سال گذشته منتشر شد، نشان می‌دهد که حرارت زیرزمینی زیادی نیز در غرب قطب جنوب جریان دارد که احتمالاً باعث ذوب سریع‌تر یخچال‌های آن منطقه شده است.
در ماه ژوئیه، دانشمندان اعلام کردند که منبع گرمای آتشفشانی زیر قطب جنوب در زیر جزیره‌ی Glacier Island قرار دارد. البته دانشمندان بیان نمی‌کنند که این منابع گرمایی در چند سال آینده، ناگهان قطب جنوب را به آب تبدیل می‌کنند؛ اما عوامل کشف شده تغییرات آب و هوایی به وقوع پیوسته در آینده را نمایان خواهند ساخت.
در واقع منابع گرمایی زیرزمینی، مانند مواردی که اخیراً شناسایی شده‌اند، احتمالاً در مدت طولانی شتاب ذوب یخ را در قطب شمال و جنوب نیز افزایش خواهند داد. گام بعدی این است که بفهمیم چگونه این سنگ‌های گرم می‌توانند بر تغییرات یخچال‌ها در آینده تاثیر بگذارند.
نوشته:دیوید نیلد
ترجمه: سهیلا دوست‌پژوه – مجله علمی ایلیاد