کشف سیارک غنی از کربن در کمربند کویپر
مجله علمی ایلیاد - یافته‌های گروهی بین‌المللی از اخترشناسان نشان می‌دهد که جرم کوچکی در کمربند کویپر به‌نام «2004 EW95» سیارکی کربن‌دار است. این سیارک که در کمربند کویپر قرار دارد، در نوع خودش بی‌نظیر و نخستین است. این کمربند ناحیه‌ای دور و مملو از بقایای یخی است که دورتر از مدار نپتون قرار دارد.
مدل‌های تکامل دینامیکی منظومه‌ی شمسی، نشان می‌دهد که پس از شکل‌گیری سیاره‌های غول‌گازی، آن‌ها به منظومه هجوم آورده و اجرام سنگی کوچک را از منظومه‌ی درونی به مدارهایی در فاصله دور از خورشید پراکنده ساختند. این مدل‌ها همچنین نشان می‌دهد که کمربند کویپر باید حاوی مقدار کمی اجرام سنگی از منظومه‌ی شمسی درونی باشد، مثل سیارک‌های کربن‌دار.
ماهیت عجیب سیارک کربن‌دار 2004 EW95 در طول مشاهدات عادی تلسکوپ فضایی هابل ناسا، مشخص شد. دکتر «وسلی فریزر» اخترشناس دانشگاه بلفاست کوئین، نقش مهمی را در این بین ایفا کرده است. طیف بازتاب این سیارک با طیف اجرام مشابه کمربند کویپر فرق دارد؛ اجرامی که طیف‌های کسل‌کننده‌ای دارند و اطلاعات اندکی درباره‌ی ترکیب آن‌ها به‌دست می‌دهند.
«تام سکال» دانشجوی مقطع فوق دکتری در دانشگاه بلفاست کوئین، گفت: «طیف بازتاب 2004 EW95 با همه‌ی اجرام مشاهده شده در منظومه‌ی شمسی فرق دارد. وقتی نگاه نزدیکی به آن کردیم، متوجه شدیم که این سیارک، قدری عجیب است.» دکتر فریزر و همکارانش، 2004 EW95 را با دستگاه های FORS2 و X-Shooter نصب‌شده بر روی تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، مشاهده کردند. حساسیت طیف‌سنج‌ها این امکان را به گروه تحقیق داد تا اندازه‌گیری‌های دقیقی از الگوی نور بازتاب یافته از سیارک به‌دست آورده و اطلاعاتی از ترکیب آن حاصل آورند. با این حال، حتی با قدرت فوق‌العاده‌ی تلسکوپ VLT، مشاهده‌ی سیارک 2004 EW95 کار دشواری بود. اگر چه این جرم ۳۰۰ کیلومتر گستردگی دارد، اما ۴ میلیارد کیلومتر از زمین فاصله دارد. این فاصله کارِ جمع‌آوری اطلاعات از سطح تاریک و غنی از کربن آن‌را به چالشی بزرگ تبدیل می‌کند.
دکتر «توماس پوزیا» از پونتیفیکا یونیورسیداد کاتولیکای شیلی و یکی از اعضای گروه، گفت: «این کار به مشاهده‌ی کوهی عظیم از زغال سنگ شباهت دارد که در آسمان شب پنهان شده است. 2004 EW95 نه تنها در حال حرکت است، بلکه نور اندکی هم دارد. ما می‌بایست از روش پردازش داده بسیار پیشرفته‌ای برای کسب داده‌های بیشتر استفاده می‌کردیم. با توجه به موقعیت فعلی 2004 EW95 در مناطق یخی منظومه‌ی شمسی، می‌توان دریافت که در نخستین لحظات شکل‌گیری، این سیارک به مدار فعلی‌اش هدایت شده است.»
این مقاله در مجله‌ی Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
نوشته: SciNews
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد
ترجمه: منصور نقی‌لو - مجله علمی ایلیاد