داستان سردخانههای قدیمی اروپایی
مجله علمی ایلیاد - گروهی از باستانشناسان از موزهی باستانشناسی لندن «MOLA»، سردخانهی زیرزمینی بزرگی را کشف کردند که قدمت آن به سال ۱۷۸۰ میلادی برمیگردد و بسیار سالم مانده بود. ساختمانهای بالای زمین و سردخانههای زیرزمینی متعلق به دههی ۱۶۰۰ میلادی در زمینهای خانههای روستایی ساخته میشدند که معمولاً به شکل گنبد و از آجر ساخته شده بودند. یخ که از دریاچه یا استخر بهدست میآمد در ماههای زمستان درون سردخانهها ذخیره میشد. این کار باعث میشد در طول سال، کالاهای فاسد شدنی، خنک نگه داشته شوند.
سردخانهها شکلهای متفاوتی دارند، اما غالباً از ساختارهای آجری ساخته شدهاند که کاملاً یا بخشی از آنها در زیر زمین قرار دارند. بالای سردخانهها اگر روی سطح زمین قرار داشت، با عایقی پوشیده میشد. این سردخانهی تازه کشف شده با درختان و گیاهان پوشیده میشده است. انتها و اطراف سردخانهها با نی پوشیده میشد و نیهای بیشتری بین لایههای یخ قرار میگرفتند. این کار باعث میشد رطوبت ناشی از ذوب یخ زهکشی شود و از ذوب بیشتر جلوگیری کند. بسیاری از سردخانهها دارای کفهای چوبی بودند تا لجن و کثیفیهای کف به یخها برخورد نکند.
معمولاً یخ از طریق یک محور در بالا، درون چاه پایین میرفت و بهراحتی از طریق یک مسیر صعودی استخراج و برداشت میشد، این مسیر اغلب منحنی شکل با یک یا چند دریچه بود تا تهویهی خوبی در آن صورت گیرد. این سردخانه زیرزمینی که توسط باستانشناسان MOLA کشف شده بود را «ساموئل دش» در سال ۱۷۸۰ میلادی ساخته است. این ساختار بعداً بهعنوان یک سردخانه تجاری در دههی ۱۸۲۰ اجاره داده شد و شیرینیفروش و پیشگام اولیهی حمل و نقل یخ «ویلیام لفتویچ» آنرا توسعه داد. لفتویچ یخ را به مِی خانهها، قهوهخانهها و کلوپها در سراسر لندن میفروخت و تجارت یخ و قنادی را در اوایل قرن نوزدهم توسعه داد. یخ از کانالهای محلی و دریاچهها در زمستان جمعآوری و ذخیره میشد، اما اغلب کثیف بود و موجودی یخ نیز همیشگی نبود.
محققان MOLA گفتند: «لفتویچ یکی از اولین کسانی بود که پتانسیل سودآوری صادرات یخ را تشخیص داد. در سال ۱۸۲۲، پس از یک زمستان بسیار معتدل، او یک کشتی کرایه کرد تا یک سفر ۲۰۰۰ کیلومتری از گریت یارموث به نروژ آغاز کند و ۳۰۰ تُن یخِ برداشت شده از دریاچههای یخزدهی بلوری را جمعآوری کند. این سفر بدون خطر نبود؛ واردات قبلی در دریا از بین رفت یا به دلیل تاخیر در مالیاتبندی این محموله توسط ماموران گمرگ این یخها، ذوب شدند. اما در تجارتهای بعدی، به موقع تصمیم گرفته شد که یخ در طول کانال ریگنت حمل شود تا سود خوبی عایدِ لفتویچ شود.»
نوشته: SciNews
ترجمه: سحر اللهوردی – مجله علمی ایلیاد
ترجمه: سحر اللهوردی – مجله علمی ایلیاد