دارویی برای درمان ۶ نوع تومور سرطانی
دارویی برای درمان ۶ نوع تومور سرطانی
مجله علمی ایلیاد - داروی جدیدی به‌نام «اسب تروجان» در آزمایش‌های بالینی عملکرد قابل توجهی داشته و در طیف وسیعی از بیماران آزمایش شده است. این دارو نمی‌تواند همه بیماری‌ها را درمان کند، اما نقش چشم‌گیری در درمان برخی بیماری‌ها دارد. محققان موسسه‌ی تحقیقات سرطان لندن، شیوه‌ی درمانی جدید را در یک آزمایش بالینی امتحان کرده‌اند. در این آزمایش، ۱۴۷ بیمار شرکت داشتند. بررسیِ فواید و عوارض جانبی بالقوه‌ی این شیوه‌ی درمانی در اولویت قرار داشته است.
این دارو که به اختصار «TV» نام دارد، از یک آنتی‌بادی و یک جزء سمی ساخته شده است که می‌تواند آسیب‌های مرگباری به سلول‌های سرطانی بزند. این آنتی‌بادی به دنبال پرچم‌های علامت دهی سلول‌ها در غشاء به‌نام عوامل بافت می‌گردد و تقاضای ورود می‌کند. اگرچه همه‌ی انواع سلول‌ها این عامل را دارند، اما طیف وسیعی از تومورها به گونه‌ای از آن بهره‌برداری می‌کنند که رشد آن خارج از کنترل شود. لذا آن‌را به هدف جذابی برای سلاح شیمیایی سلولی تبدیل می‌کند. در این مورد، جزئی که مسئولیت این کار مرگبار را بر عهده دارد، «monomethyl auristatin E» نام دارد. این مولکول از تکثیر سلول‌ها جلوگیری می‌کند.
محقق و نویسنده «یوهان دبونو» از موسسه‌ی تحقیقات سرطان، گفت: «نکته‌ی جالبِ توجه در خصوص این درمان آن است که ساز و کار عمل آن کاملاً جدید است. مثل یک اسب تروجان برای نفوذ به درون سلول‌های سرطانی عمل می‌کند و آن‌ها را از درون نابود می‌کند. مطالعه‌ی ما نشان می‌دهد که این شیوه می‌تواند انواع مختلفی از سرطان‌ها را درمان کند. به ویژه آن‌هایی که نرخ بقای ناچیزی برای‌شان در نظر گرفته شده است.»
از جمله این سرطان‌ها که احتمال می‌رود با شیوه‌ی فوق درمان شوند، می‌توان به سرطان گردن زهدان، مثانه، تخمدان، ریه، درون زهدان و مری اشاره کرد. آن دسته از افرادی که سرطان مثانه داشتند، بیشترین واکنش را داشتند؛ در ۲۷ درصد از داوطلبانی که در مطالعه شرکت کرده بودند، بیمار حالتی پایدار و با ثبات داشت. سرطان مری در رتبه‌ی بعدی قرار داشت و ۷ درصد از افراد با بهبود علائم روبه‌رو شدند.
«پائول ورکمن» مدیر اجرایی در موسسه‌ی تحقیقات سرطان لندن، خاطر نشان کرد: «واقعاً خیلی هیجان‌انگیز است که این دارو می‌تواند در طیف گسترده‌ای از سرطان‌هایی که درمان‌شان دشوار است، مفید و موثر واقع شود و علائم سرطان را بهبود ببخشد. امیدوار هستیم در کلینیک شاهد پیشرفت‌های بیشتر این دارو باشیم و بیمارانی که دیگر گزینه‌های درمانی ندارند و از درمان بیماری خود قطع امید کرده‌اند، بهبود پیدا کنند.»
پیشرفت با کندی همراه است. فاز اول آزمایش‌های بالینی با آزمایش ایمنی داروی TV روی تنها ۲۷ بیمار در سال ۲۰۱۳ آغاز شد. یک و نیم سال بعد، مسائل سلامتی جدی و مهمی مطرح شده است، مثل علائم دیابت نوع ۲، التهاب موکوزی و تب. در دُزهای پایین‌تر، این عوارض جانبیِ نگران‌کننده کاهش پیدا کردند، اگرچه این شیوه‌ی درمان هنوز فاصله‌ی زیادی با نقطه‌ی ایده‌آل دارد. لذا خونریزی بینی، تهوع و خستگی از جمله شایع‌ترین علائم در بیماران گزارش شده است. البته وقتی مساله‌ی مرگ و زندگی باشد، ناخوشی‌های غیرکُشنده‌ای نظیر این‌ها موقتی به‌نظر می‌آیند. فاز اول آزمایش زمینه را برای انجام فاز دوم فراهم آورد. در این فاز مشخص شد که TV می‌تواند تفاوت بزرگی را در میان بیمارانی که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کنند، به وجود بیاورد و نقش کلیدی ایفا کند. دبرونو افزود: «این داروی جدید دارای عوارض جانبی قابل کنترلی است و ما در آزمایش‌های خود شاهد این بودیم که بیماران واکنش خوبی به آن نشان دادند. این بیماران تمامی گزینه‌های درمان دیگر را امتحان کرده و تنها این دارو را می توانستند امتحان کنند.»
محققان در تلاش هستند تا فاز دوم را گسترش داده و سرطان‌های دیگری از جمله سرطان روده و پانکراس را هم مورد بررسی قرار بدهند. البته لازم به‌ذکر است که این دارو نمی‌تواند تمامی سرطان‌ها را با موفقیت درمان کند یا پایان‌دهنده‌ی همه‌ی سرطان‌ها باشد. اما وقتی خیلی از شیوه‌های درمانی در همان نقطه آغاز با شکست روبه‌رو می‌شوند، هیجان‌انگیز است که به دنبال دارویی باشیم که قابلیت ایجاد تفاوت چشم‌گیر در طیف وسیعی از سرطان‌های پیشرفته دارد.
اگر شرایط بر طبق پیش‌بینی و بر وفق‌مراد پیش برود، امیدوار هستیم در سال‌های آتی وارد فاز سوم آزمایش بشویم. البته تمامی این مراحل نیازمند زمان و سرمایه است، پس انتظار نداریم TV به زودی در دسترس همگان قرار بگیرد. ما شدیداً به این‌گونه درمان‌های نوآورانه نیاز داریم. درمان‌هایی که بتوانند به شیوه‌های نوین به مبارزه با سرطان بروند و حتی در برابر تومورهایی که نسبت به درمان‌های استاندارد مقاوم شده‌اند، عملکرد موثری داشته باشند. این مقاله در مجله‌ی Lancet Oncology منتشر شده است.
نوشته: ScienceAlert
ترجمه: منصور نقی‌لو – مجله علمی ایلیاد