کشف مولکول‌های آلی پیچیده، در اطراف ستاره‌ای دوردست
کشف مولکول‌های آلی پیچیده، در اطراف ستاره‌ای دوردست
مجله علمی ایلیاد - «اوریونV883» ستاره‌ای جوان است که در فاصله‌ی تقریبی ۱،۳۰۰ سال نوری از زمین و در صورت فلکی جبار واقع شده است. این ستاره یک انفجار به اصطلاح «FU Orionis» را تجربه می‌کند؛ یعنی در اثر سیلی از جریان مواد از قرص پیش‌سیاره‌ای به‌سمت ستاره، روشنایی آن به‌طور آنی افزایش پیدا می‌کند. این رویداد نادر، باعث شده آرایه‌ی زیرمیلیمتری - میلیمتری بزرگ آتاکاما، به‌نام «ALMA»، بتواند پنج عدد از مولکول‌های آلی پیچیده را در قرص اطراف اوریونV883 کشف کند. این پنج مولکول متانول، استون، استونیتریل، استالدهید و متیل فرمات هستند. مولکول‌های گوناگونی در اطراف ذرات غبار میکرومتری در قرص پیش‌سیاره‌ای و در اطراف ستارگان نوزاد یخ می‌زنند. انفجار ناگهانی اوریونV883 این قرص را حرارت داده و یخ را آب می‌کند که باعث می‌شود، مولکول‌ها به گاز تبدیل شوند. ناحیه‌ای درون قرص که در آن دما به دمای تصعیدِ مولکول‌ها می‌رسد، «خط برف» نامیده می‌شود.
شعاع‌های چند واحد نجومی در اطراف ستارگان جوان برای خطوط برف تقریباً عادی هستند؛ هرچند، این شعاع تقریباً تا ۱۰ برابر در اطراف ستارگانِ در حال انفجار بیشتر می‌شود. دکتر «ژئونگ-اون لی» ستاره‌شناس در دانشگاه کیونگ هی، گفت: «با تلسکوپ‌های کنونی به آسانی نمی‌توان یک دیسک را در مقیاس چند واحد نجومی رصد کرد. هرچند، در اطراف یک ستاره‌ی منفجر شده، یخ در مساحت بزرگ‌تری از قرص ذوب می‌شود و راحت‌تر می‌توان توزیع مولکول‌ها را مشاهده کرد. ما به توزیع مولکول‌های آلی پیچیده به‌عنوان عناصر سازنده‌ی حیات، علاقمند هستیم.» ستاره‌شناسان همچنین توزیع فضایی متانول و استالدهید را به‌دست آوردند. آن‌ها اعلام کردند: «توزیع این مولکول‌ها یک ساختار حلقه مانند با شعاع ۶۰ واحد نجومی دارد که دو برابر اندازه‌ی مدار نپتون است. درون این حلقه، مولکول‌ها غیرقابل مشاهده هستند، زیرا با یک ماده‌ی غباری ضخیم پوشیده شده‌اند و در خارج از این شعاع نیز دیده نمی‌شوند، چون یخ می‌زنند.»
دکتر «یوری آیکاوا» ستاره‌شناس در دانشگاه توکیو، گفت: «از آن‌جایی‌که سیارات سنگی و یخی از مواد جامد ساخته شده‌اند، ترکیب‌بندی شیمیایی مواد جامد در دیسک‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک انفجار شرایط منحصربه‌فردی را برای بررسی ترکیب‌بندی جامدات فراهم می‌آورد.» یافته‌های این مطالعه در مجله‌ی Nature Astronomy منتشر شده است.
نوشته: SciNews
مترجم: سحر الله‌وردی – مجله علمی ایلیاد