تغییرات اقلیمی در مریخ از چه زمان آغاز شد؟
تغییرات اقلیمی در مریخ از چه زمان آغاز شد؟
مجله علمی ایلیاد - امروزه سطح مریخ سرد و خشک است، ولی شاید همیشه اینگونه نبوده است. مطالعات اخیر نشان داده است که مریخ در گذشته دارای جو ضخیم‌تر و چگال‌تری بوده است و می‌توانسته گرما را درون خود ذخیره کند. در این صورت امکان جریان داشتن آب روی آن نیز دور از واقعیت نبوده است. اکنون دانشمندان نشانه‌های واضحی از وجود آب روی قسمت‌های جنوبی سطح مریخ را پیدا کرده‌اند.
دکتر «رالف جومان» از موسسه‌ی DLR برای تحقیقات کیهانی، می‌گوید: «امروزه اینچنین تصور می‌شود که تغییرات اقلیمی روی مریخ در حدود ۳.۷ تا ۳.۸ میلیون سال پیش رخ داده و شرایط محیط‌زیست آن از حالت خنثی، مرطوب و قابل زندگی به محیط خشک، سرد، اسیدی و غیرقابل زندگی کنونی تغییر پیدا کرده است. بر اساس دانش کنونی ما، دلیل اصلی این موضوع، از دست رفتن تدریجی جو مریخ، طی فعالیت‌های آتشفشانی مریخ بوده است.»
یکی از دلایلی که باعث از دست رفتن جو مریخ شده، از دست رفتن میدان مغناطیسی آن است. این میدان مغناطیسی طی ۵۰۰ میلیون سال اولیه‌ی شکل‌گیری مریخ، فعال بوده است. محققین می‌گویند: «همچنان که جو مریخ ضعیف‌تر شده است، بادهای خورشیدی توانسته‌اند مولکول‌ها را در فضا پراکنده کنند و یون‌های ایجاد شده به فضا رها شده‌اند. در نتیجه، جو مریخ به مرور نازک‌تر شده است. به‌علاوه اینکه اندازه‌ی مریخ حدود نصف زمین است و نیروهای گرانشی برای نگه داشتن مولکول‌های جوی در نزدیکی آن کافی نبوده است. اگر فشار جو از یک حد کمینه‌ای پایین‌تر باشد، آب نمی‌تواند به صورت مایع روی سطح سیاره وجود داشته باشد و فقط به صورت گاز یا جامد وجود خواهد داشت. عدم وجود هرگونه بارشی بر روی مریخ، باعث از بین رفتن چرخه‌ی آب روی آن شده است.»
توپوگرافی نواحی جنوبی مریخ نشان می‌دهد که جریان آب از شمال به جنوب روی آن وجود داشته است و این جریان‌ها دره‌هایی به عرض ۲ کیلومتر و عمق ۲۰۰ متر ایجاد کرده‌اند. محققین می‌گویند: «اکنون ما می‌توانیم این دره‌ها را ببینیم که طی سال‌های متمادی دچار فرسایش شده‌اند. این فرسایش به اشکال مختلف قابل مشاهده است.» هنوز مشخص نیست که منشاء این مقدار آب روی مریخ، کجا بوده است؛ بارش‌های آسمانی، آب‌های زیرزمینی، آب شدن یخچال‌ها و وجود این آب نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که در گذشته، مریخ بسیار گرم‌تر و مرطوب‌تر از چیزی بوده است که امروزه با آن مواجه هستیم.
نوشته: SciNews
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد