تصویری از جرم سرگردان میان‌کهکشانی!
هابل خوشه‌ی ستاره‌ای کروی خاصی را رصد کرد!
مجله علمی ایلیاد - ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل، خوشه‌ی کروی عظیم و نورانی NGC2419 را مشاهده کرده‌اند که «جرم سرگردان میان‌کهکشانی» نیز نامیده می‌شود. خوشه‌های کروی به شدت متراکم هستند و از صدها هزار یا حتی میلیون‌ها ستاره تشکیل شده‌اند. آن‌ها یکی از قدیمی‌ترین اجرامِ شناخته‌شده در جهان هستند و آثار اولین دوران تشکیل کهکشان به‌شمار می‌روند. حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ خوشه از این نوع در اطراف کهکشان راه‌شیری، وجود دارد.
خوشه‌ی NGC2419 در ۳۱ دسامبر سال ۱۷۸۸ میلادی توسط ستاره‌شناس بریتانیایی «ویلیام هرشل» کشف شد و در صورت فلکی سیاه‌گوش واقع شده است. این خوشه در فاصله‌ی تقریبی ۳۰۰ هزار سال نوری تا منظومه‌ی شمسی و همین فاصله را تا مرکز کهکشان راه‌شیری دارد. فاصله‌ی جرم سرگردان میان‌کهکشانی تا قمر کهکشانی ابر ماژلانی بزرگ، فقط حدود ۱۶۰ هزار سال نوری است. ستارگان میزبان خوشه‌های کروی بسیار شبیه یکدیگر هستند و خواص مشابهی دارند، مثلاً فلزات مشابهی دارند. شباهت این هم‌زادهای ستاره‌ای به دلیل شکل‌گیری زودهنگام آن‌ها در عمر کهکشان است.
از آن‌جایی‌که ستارگان در یک خوشه‌ی کروی همگی در یک زمان یکسان تشکیل شده‌اند، خواص همگن مناسبی را نشان می‌دهند. باور داریم که این شباهت تا محتوای هلیوم ستاره‌ای مشاهده می‌شود؛ یعنی تصور می‌کردیم که تمام ستارگان در یک خوشه‌ی کروی باید مقادیر قابل مقایسه‌ای از هلیوم را داشته باشند. هرچند، مشاهدات هابل از NGC2419 نشان می‌دهد که همیشه این‌گونه نیست.
این خوشه‌ی کروی حیرت‌آور به نظر از دو جمعیت جداگانه‌ی ستارگان غول‌آسا تشکیل شده که یکی از آن‌ها به طرز عجیبی مملو از گاز هلیوم است. عناصر دیگر درون ستارگان مختلف در NGC2419 به‌شدت با یکدیگر فرق دارند؛ به ویژه نیتروژن. بر اساس مطالعه‌ی ستاره‌شناس دانشگاه رادبود «سورن لارسن»، این ستارگان غنی از هلیوم، غالباً در مرکز خوشه‌ی کروی قرار دارند. دکتر لارسن و همکارانش می‌گویند: «این مشاهدات جدید هابل سوالاتی را در مورد شکل‌گیری خوشه‌های کروی مطرح کرده‌اند. آیا این دو گروهِ به شدت متفاوت از ستارگان همزمان تشکیل شده‌اند؟ یا آیا این خوشه‌ی کروی در یک مسیر کاملاً متفاوت تشکیل شده است؟»
نوشته: SciNews
ترجمه: سحر الله‌وردی – مجله علمی ایلیاد