ستاره‌شناسان، منظومه‌ای بسیار نادر را کشف کردند!
ستاره‌شناسان خرده سیاره‌ای را کشف کردند که هنوز به‌دور ستاره‌ی مرده‌ی خود می‌چرخد!
مجله علمی ایلیاد - مرگ ستاره‌ی سیاره‌ای که در فاصله‌ی ۴۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، برای نابود کردن آن سیاره کافی نبود. برای دومین بار در تاریخ علم، ستاره‌شناسان تکه‌ای از سیاره‌ای را کشف کردند که به‌دور یکی از بقایای کوچک و متراکم یک کوتوله‌ی سفید، می‌چرخد. عجیب‌تر اینکه این اولین کشفی است که با استفاده از طیف‌سنجی صورت گرفته و ستاره‌شناسان معتقد هستند که آن تکه‌ها می‌توانند در درک بهتر سایر منظومه‌های ستاره‌ای و نیز منظومه‌ی‌شمسیِ خودمان به ما کمک کنند. طیف‌سنجی روشی است که می‌تواند در آینده، تشخیص تکه‌های مشابه را بسیار آسان‌تر کند.
اولین باری که ستاره‌شناسان جرم جامدی که به‌دور کوتوله‌ی سفیدی می‌چرخید را کشف کردند، با استفاده از «روش گذر» بود. یعنی ستاره‌شناسان فقط به مکان مناسبِ آن در هنگامی که آن تکه‌ها بین زمین و کوتوله‌ی سفید عبور می‌کردند، اتکا داشتند که باعث ایجاد تغییر قابل تشخیصی در منحنی نوری ستاره می‌شد. در مطالعه‌ای که در روز پنج‌شنبه در مجله‌ی Science منتشر شده است، ستاره‌شناسان دانشگاه وارویک توضیح می‌دهند که چطور از تلسکوپ بزرگ جزایر قناری در لاپالما استفاده کردند تا ستاره‌ای به‌نام «SDSS J122859.93+104032.9» را مطالعه و بررسی کنند.
این‌بار ستاره‌شناسان برای تحلیل گاز در اطراف ستاره از طیف‌سنجی استفاده کردند که در نهایت موجب کشف این تکه‌ی سیاره‌ای شد. بر اساس این مطالعه، این تکه احتمالاً حداقل یک کیلومتر پهنا دارد، اما ضخامت آن می‌تواند تا چند صد کیلومتر باشد. این تکه سیاره‌ای در چنان فاصله‌ی نزدیکی از کوتوله‌ی سفید قرار دارد که هر دو ساعت یک دور کامل به دور کوتوله‌ی سفید می‌چرخد و به‌خاطر داشتن ترکیبات قوی آهن و نیکل احتمالاً می‌تواند از تخریب منظومه‌ی ستاره‌ای جان سالم به‌در ببرد.
محقق «کریستوفر منسر» در بیانیه‌ای مطبوعاتی اظهار کرد که این گروه چندین منظومه‌ی ستاره‌ای دیگر را می‌شناسند که دارای دیسک‌هایی شبیه به ستاره‌ی SDSS J122859.93+104032.9 هستند و بنابراین قصد دارند به دنبال تکه‌هایی در اطراف آن‌ها و بررسی آن‌ها بگردند. منسر می‌گوید: «ما مطمئن هستیم که سیارک‌ها و اجرام کوچک دیگری که به دور کوتوله‌های سفید می‌چرخند را کشف خواهیم کرد و سپس در مورد خواص کلیِ آن‌ها اطلاعات بیشتری یاد خواهیم گرفت.» با توجه به اینکه خورشیدِ ما هم روزی می‌میرد، هر چیزی که بتوانیم از کوتوله‌های سفید یاد بگیریم، اساساً به درک بهتر ما از آینده‌ی منظومه‌ی شمسیِ خودمان کمک خواهد کرد.
نوشته: کریستین هاوسر
ترجمه: زهرا جهانبانی – مجله علمی ایلیاد