آیا حیات در اطراف مشتری پیدا خواهد شد؟
آیا حیات در اطراف مشتری پیدا خواهد شد؟
مجله علمی ایلیاد – بین یافتن نوعی حیات و دانستن اینکه حتماً حیاتی وجود دارد، تفاوت زیادی است و آن تفاوت در قلب مفهوم ماموریت «اروپا لندر» است که ناسا بتواند روزی آن‌را به قمر مشتری بفرستد. زمانی پیشنهاد شده بود که این فرودگر با ماموریت «اروپا کلیپر» ناسا که در سال ۲۰۲۳ انجام می‌شود، به پرواز درآید؛ اما در حال حاضر یک فضاپیمای مجزا است. دسترسی به سطح یخی این قمر باعث می‌شود دانشمندان تجزیه و تحلیل بسیار قوی‌تری از جهانی که از نظر آن‌ها یکی از وسوسه‌‌انگیزترین شانس‌ها برای یافتن حیات فرازمینی است، ارائه دهند.
«سینتیا فیلیپس» زمین‌شناس سیاره‌ای رصدخانه‌ی پیش‌رانش جت ناسا در کالیفرنیا، ماه گذشته در کنفرانس سالانه‌ی علوم قمری و سیاره‌ای که در تگزاس برگزار شد، به خبرگزاری‌ها گفت: «می‌توانیم قابلیت سکونت‌پذیری را به راحتی با اروپا کلیپر بررسی کنیم، اما در واقع اگر بخواهیم به دنبال علائم زیستی باشیم، اگر بخواهیم به دنبال نشانه‌های حیات باشیم، باید به سطح آن برسیم و آن‌را لمس کنیم.»
محققان با امید به‌دست آوردن این فرصت، تحقیق و بررسی می‌کنند که باید از کدام ابزارها استفاده کنند و چگونه نشانه‌های حیات را شناسایی کنند. چنین ماموریتی می‌تواند بعد از ماموریت اروپا کلیپر، انجام شود تا از داده‌های آن برای یافتن سایت فرود مناسبی استفاده شود. وقتی این فرودگر به مقصد برسد، می‌تواند تقریباً ۱۰ سانتی‌متر از پوسته‌ی یخیِ اروپا را حفر کند تا از موادی که به وسیله‌ی محیط تابشی شدید اطراف مشتری نسوخته‌اند، نمونه‌برداری شود.
سپس قسمت سخت ماموریت شروع می‌شود؛ تحلیل آن یخ به شیوه‌ای صحیح برای اینکه مشخص شود آیا روی قمر اروپا، چیز زنده‌ای وجود دارد یا خیر؟ فیلیپس می‌گوید: «ما فقط یک راه برای تشخیص حیات نداریم.» درعوض این گروه به مجموعه‌ی وسیعی از ابزارها، شامل میکروسکوپ، بسته‌ی لرزه‌سنجی، دوربین و دستگاه‌های متعددی برای تجزیه و تحلیل شیمیایی، نیاز دارد.
اما اطمینان حاصل کردن از اینکه تمام آن دستگاه‌ها و ابزارهای مختلف می‌توانند با هم کار کنند، دشوار است. فیلیپس می‌گوید: «این دستگاه‌ها واقعاً بزرگ‌ترین چالش هستند. اگر آن نمونه‌ها در داخل محفظه‌ی دستگاه جذب شوند، چه اتفاقی می‌افتد؟ نمونه‌ها چطور پردازش می‌شوند، آیا باید یخ‌زده و منجمد نگهداری شوند، آیا باید ذوب شوند، آیا باید تغلیظ یا فیلتر شوند؟» این چیزی است که این گروه امسال بر روی آن تمرکز دارد. اما محققان و مهندسان مطمئن نیستند که ناسا به کار کردن بر روی این پروژه ادامه خواهد داد یا نه؟ فیلیپس می‌گوید: «ما در مرحله‌ای هستیم که ناسا بیشتر به این موضوع توجه می‌کند که این پروژه متناسب با اولویت‌های بودجه‌اش باشد. معلوم نیست که در آینده هم برای آن بودجه‌ای وجود داشته باشد یا خیر؟»
البته فیلیپس طرفدار این پروژه و نیز قمر اروپا است. وی می‌گوید: «این مکان مورد علاقه‌ی من در منظومه‌ی شمسی است و یافتن حیات در آنجا می‌تواند عمیق‌ترین کشفِ ممکن باشد، بسیار عمیق‌تر از یافتن حیات در مریخ. مریخ نوعی دنیای قدیمی، سرد و مرده و بی‌روح است، در نتیجه اگر حیاتی هم روی مریخ وجود داشته باشد، حیاتی باستانی، مرده و فسیل‌شده است، حیاتی که دو میلیارد سال قبل زنده بوده؛ یعنی زمانی که مریخ گرم‌تر و مرطوب‌تر بود. وقتی درباره‌ی حیات روی قمر اروپا حرف می‌زنیم، یعنی درباره‌ی احتمال حیاتی صحبت می‌کنیم که امروزه در آن زندگی می‌کنیم، حیاتی که زنده و پررونق و واقعاً هیجان‌انگیز است. اما مریخ آن قدر به زمین نزدیک است که می‌تواند آلوده شود، اما اروپا آلوده نمی‌شود.»
فیلیپس می‌گوید: «اگر حیاتی روی اروپا بیابیم، حیاتی خواهد بود که تنها یک منشاء حیات در منظومه‌ی شمسی نیست، بلکه دو تا است. با وجود چنین فاصله‌ی زیادی هیچ احتمالی برای آلوده‌شدن قمر اروپا توسط زمین وجود ندارد. اگر حیات بتواند نه یک‌بار، بلکه دو بار در منظومه‌ی کوچک ما شروع شود، در آنجا احتمالاً حیات وجود خواهد داشت و به‌نظر من آنجا افسانه‌ای است که هر چیزی را تغییر می‌دهد و کلِ درک ما نسبت به گنجانده شدن ما در کهکشان را تغییر خواهد داد.»
نوشته: مگان بارتلز
ترجمه: زهرا جهانبانی – مجله علمی ایلیاد