نقش فعالیت‌های انسانی در خشکسالی‌های اخیر
نقش فعالیت‌های انسانی در خشکسالی‌های اخیر
مجله علمی ایلیاد - دانشمندان بیش از یک قرن است که به مطالعه‌ی الگوهای خشکسالی جهان می‌پردازند. آن‌ها بر اساس یافته‌های خود نشان دادند که ارتباط عمیقی بین خشکسالی زمین، گرمایش جهانی و فعالیت‌های انسانی وجود دارد. گروهی از دانشمندان با بررسی تاریخچه‌ی خشکسالی زمین در قرن گذشته، سرنخ‌های واضحی را یافته‌اند که نشان می‌دهند گرمایش سیاره‌ی زمین به دلیل فعالیت‌های انسانی از ۱۰۰ سال گذشته تاکنون افزایش داشته و بر الگوهای خشکسالی تاثیر گذاشته است. البته جای هیچگونه تعجبی وجود نداشت که ردپای انسان‌ها در سراسر تحقیق به وضوح به چشم می‌خورد؛ این امر نشان می‌دهد که مردم به مدت طولانی بر الگوهای آب و هوایی و به ویژه الگوهای خشکسالی تاثیر گذاشته‌اند.
در مطالعه‌ای که جدیداً در مجله‌ی Nature منتشر شد، دانشمندان از مدل‌های پیشرفته‌ی کامپیوتری و مشاهدات طولانی‌مدت حلقه‌های درختان باستانی برای بررسی تاریخچه‌ی الگوهای خشکسالی زمین استفاده کردند. یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که گرمایش جهانی مدت زمان زیادی است که شرایط آب‌وهوایی را تحت تاثیر قرار داده است.
«پیتر گلیک» یکی از بنیان‌گذاران موسسه‌ی اقیانوس آرام کالیفرنیا و یکی از متخصصین مسائل آب‌وهوایی، در این رابطه می‌گوید: «این مقاله مهم نشان می‌دهد که بین افزایش گازهای گلخانه‌ای موجود در جو و خشکسالی‌های منطقه‌ای، هم در گذشته و هم در آینده، ارتباط مستقیم و عمیقی وجود دارد که می‌تواند بسیار مهم باشد.» او در ادامه افزود که این مطالعه مدل‌های فیزیکی و آب‌وهوایی پیچیده‌ای که قادر به شناسایی تاثیرات انسان در حوادث طبیعی هستند را تایید کرده است.
محققان سه دوره‌ی مشخص خشکسالی را در طول مطالعه خود کشف کردند که حوادث هر دوره، نشان‌دهنده‌ی دخالت فعالیت‌های انسانی بود. در طول دوره‌ی اول که بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۴۹ قرار داشت، گرمایش جهانی به‌طور ناگهانی افزایش یافت. یافته‌های به‌دست آمده نشان می‌دهد که خشکسالی جهانی به‌واسطه‌ی خشکسالی بخش‌هایی از استرالیا، آمریکای مرکزی، آمریکای شمالی، اروپا، دریای مدیترانه، روسیه غربی و آسیای جنوب شرقی افزایش یافته است. در ضمن، برخی از مناطق، از جمله غرب چین، آسیای مرکزی، اندونزی، مرکزی کانادا و شبه قاره‌ی هند نسبت به قبل مرطوب‌تر شده‌اند.
دوره‌ی دوم که بین سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۵ قرار داشت، با وقایع ظاهراً تصادفی خود که هیچ الگوی قابل تشخیصی از خشکسالی را نشان نمی‌دهد شناخته می‌شود. نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند که در این دوره، مقدار زیادی آئروسل در هوا پخش شد که می‌تواند تا حد زیادی بر شرایط آب و هوایی تاثیر گذاشته و اثرات گازهای گلخانه‌ای را تشدید کرده باشد.
با وضع مقررات هوای پاک در دهه‌ی ۱۹۷۰، مقدار ذرات آلوده موجود در هوا به تدریج کمتر شد و حتی این امر با افزایش فعالیت‌های صنعتی نیز ادامه یافت. با این حال، انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای جهانی همچنان ادامه پیدا کرد. در طول دوره‌ی سوم که به اواخر قرن بیستم باز می‌گردد، یک بار دیگر گرمایش جهانی از سال ۱۹۸۰ رو به افزایش نهاد. اگر چه این افزایش به اندازه‌ی افزایش گرمای جهانی در ابتدای قرن ۲۱ نبود. «کیت مارول» نویسنده‌ی اصلی این مطالعه از دانشگاه گودارد کلمبیا، در این خصوص می‌گوید: «اگر ما آن‌قدر کور باشیم که نبینیم این پدیده هر روز در حال قدرت گرفتن است، ده سال دیگر مجبور خواهیم شد به این موضوع اعتراف کنیم؛ چرا که همه‌ی مدل‌ها پیش‌بینی می‌کنند که ما باید به زودی آماده‌ی مشاهده‌ی خشکسالی‌های گسترده‌ای در قسمت‌های مختلف جهان باشیم.»
نوشته: نایا کارلوس
ترجمه: سهیلا دوست‌پژوه – مجله علمی ایلیاد