شناسایی دنباله‌داری فراخورشیدی
شناسایی دنباله‌داری فراخورشیدی
مجله علمی ایلیاد - ماهواره‌ی «تِس» ناسا دُم بلند یک دنباله‌دار فراخورشیدی را شناسایی کرده است که در اطراف ستاره‌ی بتا صورت‌فلکی سه‌پایه در حال چرخش است. این ستاره یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان جنوبی و دومین ستاره‌ی درخشان در صورت فلکی سه‌پایه است و در فاصله‌ی تقریبی ۶۳ سال نوری از زمین قرار دارد.
این ستاره محل تجمع دیسکی متشکل از گاز و گردوغبار است که می‌توانند در طول زمان به اجسام یخی مانند کمربند کوئیپر منظومه‌ی‌شمسی تبدیل شوند. این دیسک به راحتی قابل مشاهده است، زیرا بر روی لبه قرار دارد و به خاطر وجود مقادیر بسیار زیاد گردوغبار منعکس‌کننده‌ی نور ستارگان درخشان است.
«سباستین زیبا» و همکارانش از دانشگاه اینسبروک اتریش، می‌گویند: «به‌خاطر مجاورت نزدیک ستاره و دیسک غباری آن، سیستم بتا سه‌پایه را می‌توان به‌عنوان یک آزمایش ایده‌آل برای مطالعه‌ی شکل‌گیری و تکامل سیستم‌های سیاره‌ای شامل اجسام کوچک مانند سیارک‌ها و قمر‌های فراخورشیدی در نظر گرفت.»
محققین داده‌های جمع‌آوری شده توسط ماهواره‌ی تِس را آنالیز کرده و سه بار عبور دنباله‌دارهای فراخورشیدی از جلوی بتا سه‌پایه را ثبت کرده‌اند. آن‌ها می‌گویند: «ما از داده‌های تِس که بین ۱۹ اکتبر ۲۱۰۸ تا ۱ فوریه ۲۰۱۹ جمع‌آوری شده بود، استفاده کرده‌ایم و توانستیم سه رخداد فرورفتگی مشخص در منحنی نوری بتا سه‌پایه را در یک بازه‌ی ۱۰۵ روزه مشاهده کنیم. این فرورفتگی‌ها عمقی بین ۰.۵ تا ۲ هزارم واحد و طولی تا حدود دو روز برای طولانی‌ترین آن‌ها داشته‌اند. این فرورفتگی‌ها دارای ماهیت نامتقارن بوده‌اند و با مدل دنباله‌دارهای تبخیر شونده که دارای دُم گسترش‌یافته‌ای هستند که دیسک حول ستاره را قطع می‌کنند نیز سازگاری دارند.»
مقاله‌ای که گروه محققین نتایج یافته‌های خود را در آن شرح داده‌اند، در مجله‌ی Astronomy & Astrophysic به چاپ رسیده است.
نوشته: سرجیو پروستاک
ترجمه: امید محمدی – مجله علمی ایلیاد