کشف منشاء یک انفجار رادیویی
کشف منشاء یک انفجار رادیویی
مجله علمی ایلیاد - انفجارات رادیویی سریع موسوم به «FRBs»، تشعشعات گذرایی هستند که از منابع ستاره‌ای در دوردست ساطع می‌شوند. برخی از آن‌ها تکرار دارند؛ ولی اکثر آن‌ها به صورت تک انفجار هستند. در سال ۲۰۱۷، ستاره‌شناسان مکان یک FRB تکرارشونده را در یک کهکشان کوتوله که بالغ بر ۳ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد، مشخص کردند. اکنون ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ استرالیایی «ASKAP»، مکان دقیق یک تک‌انفجار را پیدا کرده‌اند.
انفجارات کوتاه با انرژی رادیویی ناشی از فرآیندهای ناشناخته‌ی کیهانی در فضاهای گسترده‌ی میان‌کهکشانی گذر می‌کنند. وقتی تشعشعات این انفجارات به زمین می‌رسد، باید تلسکوپ‌های رادیویی حساس در دسترس باشد تا بتوان آن‌ها را تشخیص داد. هر چند این عقیده وجود دارد که منشاء این انفجارات فراکهکشانی است، ولی کهکشان‌های میزبانی که این تشعشعات از آن‌ها نشات می‌گیرند به‌خاطر سختی تشخیص مکان تشعشعات به صورت رمزآلود باقی مانده‌اند.
انفجار «FRB180924» در سپتامبر سال ۲۰۱۸ در حین جستجو با ASKAP کشف شد. ASKAP یک تلسکوپ رادیویی با ۳۶ آنتن است که در غرب استرالیا نصب شده‌اند. با استفاده از تفاوت زمانی رسیدن نور به آنتن‌های مختلف، دانشمندان توانسته‌اند مکان کهکشان میزبان این انفجار را پیدا کنند. آن‌ها یک نقشه‌ی باکیفیت درست کرده‌اند که نشان می‌دهد منشاء انفجار کشف‌شده، کهکشان مارپیچ «DES J214425.25-405400.81» است. این کهکشان به اندازه‌ی کهکشان راه‌شیری است و در فاصلهی ۳.۶ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.
دکتر «آدام دلر» از دانشگاه صنعتی سوئین‌بورن، می‌گوید: «ما توانستیم با استفاده از تفاوت‌های زمانی، در مقیاس یک میلیاردم ثانیه، کهکشان مبداء انفجارات را پیدا کنیم. ما حتی توانستیم مشخص کنیم که مکان انفجار در فاصلهی ۱۳،۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان قرار دارد. اگر ما می‌توانستیم روی ماه بایستیم و با این دقت به زمین نگاه کنیم، نه تنها شهر محل انفجار را می‌توانستیم تشخیص دهیم، بلکه می‌توانستیم کد پستی محل انفجار را نیز مشخص کنیم.»
گروه محققین برای اینکه درباره‌ی کهکشان منشاء این انفجار اطلاعات کسب کنند، توسط تلسکوپ بسیار بزرگ آژانس فضایی اروپا، از آن عکس‌برداری کردند و فاصله‌های آن را توسط تلسکوپ کِک در هاوایی و جمینی در شیلی اندازه‌گیری کردند. دکتر دلر می‌گوید: «منشاء این انفجار یک کهکشان بزرگ با تعداد کم ستاره‌های در حال تولد بوده است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که انفجارات رادیویی سریع در بازه‌ی وسیعی از محیط‌های مختلف رخ می‌دهند.»
نتایج کشفیات این گروه تحقیقاتی در مجله‌ی Science به چاپ رسیده است.