دریاچه‌های تیتان چگونه ایجاد شده‌اند؟
دریاچه‌های تیتان چگونه ایجاد شده‌اند؟
مجله علمی ایلیاد - تحقیقات جدیدی که با استفاده از داده‌های راداری فضاپیمای کاسینی ناسا انجام شده است، سناریوی جدیدی را برای دریاچه‌های متانی موجود بر روی قمر تیتان زحل به ذهن متبادر می‌کند. مدل‌ها نشان می‌دهند که انفجارات هیدروژن داغ می‌تواند استخرهایی را بر روی پوسته‌ی قمر زحل ایجاد کرده باشد.
به‌جز زمین، قمر تیتان تنها جرم موجود در منظومه‌ی شمسی است که مایع پایدار بر روی سطح خود دارد. برعکس زمین که آب ناشی از ابرها می‌بارد و دریاچه‌ها را پُر می‌کند، بر روی قمر تیتان، موادی مایع متان و اتان دریاچه‌ها را پُر کرده است. اینها هیدروکربن‌هایی هستند که ما فکر می‌کنیم همیشه گاز هستند، ولی در شرایط آب و هوایی تیتان به شکل مایع وجود دارند.
بیشتر مدل‌های موجود در مورد منشاء دریاچه‌های تیتان نشان می‌دهند که متان مایع باعث حل شدن یخ‌ها و ترکیبات آلی موجود روی سطح سنگی تیتان می‌شود و به این ترتیب مخازنی ایجاد می‌شوند که با مایع پُر می‌شوند. شاید این مدل برای دریاچه‌هایی که مرزهای شیب‌دار و تند و تیز دارند مناسب باشد. اینگونه دریاچه‌هایی که آب توانسته سنگ‌های آهکی را حل کند بر روی زمین نیز یافت می‌شوند.
برای دریاچه‌های کوچک‌تر که ده‌ها کیلومتر عرض دارند، از مدل جایگزین دیگری استفاده می‌شود. این مدل به این صورت است که تکه‌های نیتروژن مایع بر روی تیتان گرم می‌شوند و تولید گاز انفجاری می‌کنند و در نتیجه‌ی آن حفره‌هایی ایجاد می‌شود. این حفره‌ها در مرحله‌ی بعد توسط متان مایع پُر می‌شود. این تئوری می‌تواند دلیل وجود دریاچه‌های کوچک‌تر در نزدیکی قطب شمال قمر تیتان را شرح دهد.
داده‌های راداری مورد استفاده در این تحقیق توسط مدارگرد کاسینی تهیه شده است که در حال طی کردن مدار زحل است. این فضاپیما توسط آزمایشگاه پیشرانه‌ی جت ناسا مدیریت می‌شود و در حین آخرین نزدیکی خود به قمر تیتان داده‌های راداری بسیار خوبی جمع‌آوری کرده است. نتایج این تحقیقات در Nature Geoscience به چاپ رسیده است و این احتمال را مطرح می‌کند که شاید تیتان گرم‌تر از چیزی باشد که تا کنون تصور می‌کردیم. در طی نیم میلیارد تا یک میلیارد سال گذشته، متان موجود در اتمسفر تیتان به‌عنوان گاز گلخانه‌ای عمل کرده است و باعث گرم نگه داشتن قمر شده است؛ هر چند هنوز هم طبق استانداردهای زمین آب و هوای سردی دارد.
دانشمندان معتقد هستند که تیتان دوره‌های گرمایش و سرمایش متناوبی دارد. در دوره‌های سرمایش، نیتروژن عنصر غالب در اتمسفر آن است و بر روی سطح تیتان می‌بارد و در استخرهای زیرسطحی موجود در آن جمع می‌شود. گرمایش‌های ناحیه‌ای نیز می‌تواند باعث بخار شدن این نیتروژن‌ها شود و با انفجار ایجاد حفره کند. دانشمندان امیدوارند طی دهه‌ی آینده سیستم‌های زحل را بهتر بشناسند تا شاید بتوانند صحت این تئوری‌ها را دقیق‌تر به اثبات برسانند.