مشاهده‌ی دقیق مرغ دریایی کیهانی

مجله علمی ایلیاد - تلسکوپ VLT یک تلسکوپ بزرگ است که در رصدخانه‌ی پارانال قرار دارد و اکنون توانسته است تصویر شفافی از سحابی مرغ دریایی ارائه کند. این سحابی در فاصله‌ی مرزی بین صورت‌فلکی سگ بزرگ و تک‌شاخ و در فاصله‌ی ۳،۷۰۰ سال نوری از ما قرار دارد.

اجزای اصلی سحابی مرغ دریایی عبارت‌اند از سه ابر گازی بزرگ که متمایزترین آن‌ها «SH2-296» است که بال‌های سحابی را تشکیل داده‌ است. ابر گازی SH2-296 حدود ۱۰۰ سال نوری قطر دارد و از یک بال سحابی تا بال دیگر آن ادامه می‌یابد و در این مسیر مواد درخشان و گرد و خاک تاریک حاوی ستاره‌های درخشان را به نمایش می‌گذارد. این سحابی یکی از مثال‌های زیبای سحابی‌های نشری است که نواحی شکل‌گیری ستاره‌ها کاملاً در آن مشهود است. پرتوهای منتشر شده از این ستاره‌های جوان دلیل وجود ابرهای خوشرنگ و چشم‌نواز در این سحابی است. این پرتوها باعث یونیزه شدن گازهای موجود در اطراف شده و درخشش آن‌ها را در پی دارد. این پرتوها همچنین عامل اصلی تعیین کننده‌ی شکل ابرها هستند، زیرا بر روی مواد اطراف ابرها فشار وارد می‌کنند و آن‌ها را به شکل‌هایی که می‌بینیم درمی‌آورند.

از آنجا که هر سحابی دارای توزیع ستاره‌ها و ترکیب خاص ابرهای منحصربه‌فرد خاص خود است، هر کدام از آن‌ها شکل خاص خود را دارند که تجسم ستاره‌شناسان را به بازی گرفته و در هر کدام از آن‌ها شکل یک حیوان را می‌بینند. وجود این تعداد شکل گوناگون را می‌توان با توجه به تناقض موجود بین ابرهای SH2-296 و SH2-292 درک کرد. SH2-292 ابر فشرده‌تری است که در زیر بال‌های این سحابی قابل مشاهده است و شکل سر مرغ دریایی را ایجاد می‌کند.

یکی از مشخصه‌های اصلی این سحابی، ستاره‌ی عظیم و درخشانی به نام «HD 53367» است که جرم آن حدود ۲۰ برابر از جرم خورشید بیشتر است و در این سحابی چشم‌های مرغ دریایی را ساخته است. نواحی که تاریک‌تر هستند و همگن بودن ابرها را مختل می‌کنند در واقع مواد چگال‌تری هستند که اجازه‌ی عبور نور ستاره‌ها را نمی‌دهند.

در سحابی‌هایی مانند این سحابی، در هر سانتی‌متر حدود چند صد اتم وجود دارد؛ بسیار تهی‌تر از بهترین خلاء ساخته شده بر روی زمین. با این حال سحابی‌ها از گازهای موجود در اطراف خود چگال‌تر هستند؛ در هر سانتی‌متر از آن‌ها ۱ اتم وجود دارد.