مرکز کهکشان راهشیری چه شکلی است؟
مجله علمی ایلیاد - ستارهشناسان با استفاده از «تلسکوپ VLT» متعلق به آژانس فضایی اروپا، توانستهاند تصویری حیرتانگیز از شلوغترین ناحیهی کهکشان راهشیری که حاوی ستارههای متعدد، گاز و گرد و غبار است، تهیه کنند. در این ناحیه یک سیاهچالهی کلانجرم نیز وجود دارد. به خاطر رصدهایی که با تلسکوپ VLT انجام شده است، محققین توانستهاند رخ دادن یک اتفاق تاثیرگذار در زندگی کهکشان راهشیری را رهگیری کنند. این اتفاق در واقع انفجاری در شکلگیری ستارهها است که شدت آن به حدی بوده است که باعث ایجاد بالغ بر صد هزار انفجار ابرنواختری شده است.
دکتر «رینر شودل» از موسسهی نجوم آندولوس، میگوید: «بررسیهای بیسابقهای که ما از بخش بزرگی از مرکز کهکشان انجام دادهایم، بینش دقیقتری دربارهی فرآیندهای شکلگیری ستارهها در مرکز کهکشان راهشیری بهدست داده است. برخلاف چیزی که تا کنون تصور میکردیم، دریافتیم که شکلگیری ستارهها امری مداوم نیست.»
در این تحقیقات دانشمندان دریافتند که حدود ۸۰ درصد از ستارههای نواحی مرکزی کهکشان راهشیری در سالهای اولیهی شکلگیری، یعنی بین ۸ تا ۱۳.۵ میلیارد سال پیش، ساخته شدهاند. این دورهی ابتدایی شکلگیری ستارهها تا شش میلیارد سال دیگر ادامه یافته است که در این دورهی اخیر فقط تعداد کمی ستاره تشکیل شده است. این کار پس از یک انفجار در شکلگیری ستارهها در حدود یک میلیارد سال پیش خاتمه یافته است.
دکتر «نوگوراس لارا» از همکاران این تحقیق، میگوید: «شرایط نواحی مورد مطالعه در این تحقیق، در زمان بالا بودن فعالیت شکلگیری ستارهها را میتوان با وضعیتی که در کهکشانهای انفجار-ستارهای قابل مشاهده است، مقایسه کرد. در این نوع کهکشانها در هر سال به اندازهی ۱۰۰ برابر جرم خورشید ستارهی جدید تشکیل میشود.» در حال حاضر در کهکشان راهشیری در هر سال یک یا دو برابر جرم خورشید، ستارهزایی وجود دارد. دکتر لارا اضافه میکند: «دورهای که فعالیت ستارهزایی در کهکشان راهشیری بالا بوده است، باید منجر به انفجار صدها هزار ابرنواختر شده باشد که این اتفاق را میتوان پُرانرژیترین رخداد در کل تاریخچهی کهکشان راهشیری به حساب آورد. در دورهی انفجار-ستارهای تعداد زیادی ستارهی غولپیکر ایجاد میشود. عمر این ستارهها کمتر از ستارههای کوچک است و در زمان کوتاهی به ابرنواختر تبدیل میشوند.»
یافتههای این تیم تحقیقاتی طی دو مقاله در مجلههای Astronomy & Astrophysics و Nature Astronomy منتشر شده است.