کشف دیواری باستانی در کرمانشاه
کشف دیواری باستانی در کرمانشاه
مجله علمی ایلیاد - باستان‌شناسان بقایای یک دیوار سنگی را در غرب ایران در اطراف کرمانشاه شناسایی کرده‌اند که طول آن به اندازه‌ی دیوار معروف هادریان است که توسط رومیان باستان در انگلیس ساخته شده است. این دیوار ۱۱۵ کیلومتری در شهر سر پل ذهاب از توابع کرمانشاه کشف شده است. «سجاد علی‌بیگی» از جامعه‌ی باستان‌شناسان ایران و استاد دانشگاه رازی کرمانشاه، در مقاله‌ای که در مجله‌ی Antiquity منتشر کرده، نوشته است: «این دیوار به طور تقریبی از یک میلیون متر مکعب سنگ ساخته شده است و مشخص است که ساختن آن به مواد، زمان و نیروی کار زیادی احتیاج داشته است.» ساختار این دیوار شمالی جنوبی است و تا روستای ژاومرگ امتداد یافته است.
کوزه‌هایی که در نزدیکی دیواره یافته شده‌اند، نشان می‌دهند که دیواره‌ی کشف‌شده بین حدود ۴ قرن قبل از میلاد مسیح تا شش قرن پس از آن ساخته شده است. علی‌بیگی می‌گوید: «بقایای سازه‌هایی که اکنون تخریب شده‌اند نیز در راستای دیواره قابل مشاهده هستند. شاید این بقایا مربوط به برج‌های کوچک و یا ساختمان‌های مسکونی بوده باشند. جنس دیواره از تخته سنگ‌های موجود در اطراف منطقه بوده، ولی جنس برج‌ها متفاوت از این تخته سنگ‌ها است.» این دیوار برای باستان‌شناسان ناشناخته بود، ولی برای ساکنین محلی شناخته شده بود و آن‌را «دیوار گاوری» می‌نامیدند.
یکی از کارشناسان می‌گوید که از زمان چاپ مقاله‌ی علی‌بیگی به این نتیجه رسیده‌اند که گروه دیگری از باستان‌شناسان نیز درباره‌ی این دیواره تحقیق کرده‌اند، ولی نتیجه‌ی تحقیقات خود را جایی منتشر نکرده‌اند. باستان‌شناسان مطمئن نیستند این دیواره را چه کسی ساخته است و دلیل ساخت آن چه بوده است. از آنجا که بقایای دیواره نیز به خوبی محافظت نشده است، دانشمندان نمی‌توانند عرض و ارتفاع دیواره را با اطمینان تخمین بزنند، ولی بهترین تخمین آن‌ها برای عرض چهار متر و برای ارتفاع سه متر است.
علی‌بیگی می‌گوید: «مشخص نیست که دیواره دفاعی بوده است یا کارکردی نمادین داشته است». شاید این دیواره مشخص‌کننده‌ی مرز امپراطوری ایران در گذشته بوده است؛ پارت‌ها در ۲۴۷ تا ۲۲۴ سال قبل از میلاد مسیح و ساسانیان در ۲۲۴ تا ۶۵۱ پس از میلاد مسیح در ایران حکومت کرده‌اند. هر دوی این امپراطوری‌ها در غرب ایران شهرها و برج و باروهای متعددی ساخته‌اند و هر دوی آن‌ها از امکانات لازم برای ساخت چنین دیواری برخوردار بوده‌اند.
دیواره‌ی گاوری تنها دیوار طویل باستانی در ایران نیست. چنین دیواره‌هایی در شمال و شمال‌شرقی ایران نیز کشف شده‌اند که آن دیواره‌ها همگی اهداف دفاعی داشته‌اند. علی‌بیگی امیدوار است در آینده تحقیقات بیشتری بر روی دیوار گاوری انجام شود.