استفاده از سنگهای گرانیتی در فضاهای بسته اثرات سوئی بر سلامت افراد دارد

نتایج پژوهش پژوهشگران دانشگاه تبریز نشان می‌دهد: استفاده از سنگهای گرانیتی در فضاهای بسته مانند اتاق‌های خواب می‌تواند دارای اثرات سوء بوده و در صورت بکارگیری باید این محیط ها با تهویه مناسب همراه باشند. به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا،‌ دکتر احمد جهانگیری،‌ محقق این طرح، اظهار کرد: در نتیجه وجود هسته‌های ناپایدار رادیواکتیو، تشعشعات هسته‌ای به مقادیر مختلف در سنگها، خاک، مصالح ساختمانی، آب، سنگها و اتمسفر تولید و از طریق چرخه مواد غذایی یا تنفس به بدن انسان منتقل می‌شوند.

 

وی افزود: در بین عوامل طبیعی، خاک و سنگها نقش اصلی را در تشعشعات طبیعی داشته و در بین رسوبات و خاکها، سنگهای گرانیتی به دلیل داشتن اورانیوم، توریوم و پتاسیم رادیواکتیو دارای مواد پرتوزای بالایی هستند. عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز با بیان این‌که در سال‌های اخیر، از سنگهای گرانیتی به عنوان مصالح ساختمانی خصوصا در داخل ساختمان‌ها استفاده فراوانی به عمل آمده است، تصریح کرد: به دلیل اهمیت آگاهی از توزیع و سطح تشعشعات هسته‌های پرتوزا و ارزیابی تاثیرات مواد پرتوزا در محیط زندگی انسانی در قالب یک طرح پژوهشی در دانشگاه تبریز تحت عنوان «پرتوزایی طبیعی در نمونه‌های گرانیتی استفاده شده به عنوان مصالح ساختمانی در ایران» نسبت به ارزیابی میزان تشعشات پرتوزا این سنگها اقدام شد.

 

جهانگیری با اشاره به این که تشعشعات پرتوزای ناشی از مواد زمینی بستگی به ویژگی‌های زمین‌شناسی و جغرافیایی یک منطقه دارد، خاطرنشان کرد: تشعشعات طبیعی تولیدی از مصالح ساختمانی به ویژه سنگهای گرانیتی، به گاز رادیواکتیو رادون و تورون تبدیل می‌شوند و اگر در یک فضای کاملا بسته ایجاد شوند، با تجمع در محیط قادر به ورود به سیستم ریه انسان بوده و با ماندگاری خود می‌توانند اثرات سوء در سلامتی ساکنین بر جای بگذارند. دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز افزود: در این مطالعه تعدادی از نمونه‌های سنگهای گرانیتی استفاده شده به عنوان سنگ تزیینی در کارگاه‌های سنگبری جهت مطالعات کانی‌شناسی و اندازه‌گیری تشعشات طبیعی انتخاب و مقادیر غلظت پرتوزایی توریوم، پتاسیم و رادیوم معادل نمونه‌ها در آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای دانشکده فیزیک دانشگاه تبریز اندازه‌گیری شد.

 

جهانگیری با بیان این‌که به منظور ارزیابی شاخص‌های زیست محیطی، شاخص‌های ریسک پرتوگیری خارجی، پرتوگیری داخلی و دز موثر سالیانه دریافتی نیز در این طرح محاسبه شد، خاطرنشان کرد: این بررسی نشان می‌دهد که نمونه‌های مطالعه شده از لحاظ ریسک پرتوگیری خارجی که نتیجه تابش مستقیم تشعشعات اشعه گاما بوده، در حد قابل قبول هستند؛ ولی در ارتباط با ریسک پرتوگیری داخلی که در اثر استنشاق گاز رادون و تورون و دیگر محصولات زنجیره واپاشی با عمر کوتاه اورانیوم و توریم حاصل می‌شوند، با توجه به بالا بودن میزان پرتوزایی تعداد محدودی از نمونه‌ها و نبودن استانداردهای زیست محیطی در کشور در ارتباط با ریسک پرتوزایی، بهتر است از گرانیت‌ها در فضاهای بسته مانند اتاق خواب‌ها استفاده نشود.

 

وی تصریح کرد: در صورت استفاده از سنگهای گرانیتی در فضاهای بسته، با تهویه هوای این محیط‌ها می‌توان از تجمع گازهای پرتوزا مانند گاز رادون و تورون به آسانی جلوگیری کرد. جهانگیری با بیان این‌که استفاده از سنگهای گرانیتی در محیط باز و نماهای ساختمانی مشکلی ندارد، در مورد به کارگیری این نوع مصالح در فضاهایی مانند راه پله‌ها نیز گفت: در راه‌پله‌ها و فضاهای بسته‌ای که از تهویه مناسب برخوردارند، ریسک خطر خیلی کمی وجود دارد.

 

بر اساس این گزارش، این طرح پژوهشی طی مدت یک سال و با هزینه‌ای بالغ بر 50 میلیون ریال توسط دکتر احمد جهانگیری، دانشیار گروه زمین شناسی دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز و با همکاری دکتر صالح اشرفی، عضو هیات علمی گروه فیزیک هسته‌ای دانشگاه تبریز انجام شده است. دکتر احمد جهانگیری دارای دکترای زمین شناسی با گرایش پترولوژی از دانشگاه بنگلور هندوستان بوده و هم اکنون به عنوان دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشکده علوم طبیعی دانشگاه تبریز فعالیت آموزشی و پژوهشی دارد. نمایه 8 مقاله در ISI و انتشار 20 مقاله علمی پژوهشی، اجرای 3 طرح پژوهشی و ارایه 60 مقاله در کنفرانس‌های داخلی و خارجی از دیگر فعالیت‌های وی به شمار می‌رود.