جریان مستقیم و جریان متناوب
تا به حال هر چه گفتیم راجع به جریان مستقیم بود یعنی جریانی که دامنه و جهت آن نسبت به زمان ثابت است به زبان ساده تر اینکه مقدار جریان عبوری از مدار و جهت حرکت الکترونها ثابت بوده و با گذشت زمان هیچ تغییری نمیکند.
جریان متناوب
تعریف :
جریان متناوب جریانی است که مقدار و جهت آن نسبت به زمان دائماً در حال تغییر است. به زبان ساده تر اینکه مقدار جریان دائماً کم و زیاد میشود و جهت حرکت الکترونها هم عوض میشود (از ماکزیمم به صفر و از صفر به مینیمم میرسد).
سوال :
چگونه مقدار جریان تغییر میکند در صورتیکه عناصر مدار ثابت هستند ؟
ولتاژ منبع تغذیه دائما در حال تغییر (متناوب ) است به همین جهت در مقدار جریان تاثیر میگذارد.
سوال :
جهت الکترونها چگونه عوض میشود ؟
میدانید که الکترونها همیشه از قطب منفی به سمت مثبت حرکت میکنند . در منبع تغذیه متناوب مثبت و منفی آن (پلاریته ) دائما در حال تغییر است یعنی اگر خروجی منبع تغذیه ما دو سیم داشته باشد مثلا به رنگهای قرمز و سیاه در یک لحظه زمانی سیم قرمز مثبت و سیم سیاه منفی است و در لحظه ای دیگر عکس این حالت وجود دارد یعنی جای قطب مثبت و منفی دائما عوض میشود پس جهت حرکت الکترونها هم که از قطب منفی به مثبت است دائما عوض میشود .
معروف ترین جریان متناوب جریان متناوب سینوسی است . در نمودار زیر مشخص است که در لحظه 1 ثانیه جریان صفر، در لحظه 5/1 ثانیه 5- آمپر و در لحظه 5/2 ثانیه 5 آمپر است .
سیکل چیست ؟
کوچکترین قسمت موج که دائماُ تکرار میشود یک سیکل نام دارد مثلا در شکل روبرو از لحظه صفر ثانیه تا لحظه 2 ثانیه یک سیکل است که تا بینهایت تکرار میشود .
فرکانس چیست ؟
به تعداد سیکل هایی که در یک ثانیه تولید میشود فرکانس گویند که واحد آن هرتز است . مثلاً در شکل بالا فرکانس 5/0 هرتز است .
نکته :
برقی که در خانه های ما استفاده میشود همین جریان متناوب است که فرکانس آن 50 هرتز میباشد. یعنی جریانی که از یک لامپ عبور میکند ثانیه ای 100= 50×2 بار صفر میشود پس چه انتظاری دارید حتماُ انتظار دارید که لامپ در هر ثانیه 100 بار خاموش و روشن شود ولی این عمل صورت نمیگیرد چون لامپ بر اساس گرما تولید نور میکند اگر بخواهیم که یک لامپ را ثانیه ای صد بار خاموش و روشن کنیم باید بتوانیم در یک ثانیه صد بار لامپ را گرم و صد بار سرد کنیم . ولی گرما چیزی نیست که در مدت 1 صدم ثانیه صفر شود پس مدتی طول میکشد که دفع شود و تا آن مدت لامپ دوباره روشن میشود .