فضانوردی می‌تواند اثر منفی بر روی مغز داشته باشد
فضانوردی می‌تواند اثر منفی بر روی مغز داشته باشد
مجله علمی ایلیاد - بر اساس مطالعه‌ی جدیدی که به سرپرستی پروفسور «لری کرامر» از دانشگاه تگزاس واقع در هیوستون انجام شده، مشخص شده است که اثر فضانوردی بر روی مغز گسترده است. بر روی زمین میدان گرانشی باعث به‌وجود آمدن تفاوت فشار از سر تا پا می‌شود. به این ترتیب که اگر نشسته یا ایستاده باشید، فشار در قسمت پا بیشتر از سر است. پروفسور کرامر می‌گوید: «وقتی در شرایطی با گرانش کمتر حضور داشته باشید، مایعات موجود در بدن به سمت قسمت‌های پایین‌تر بدن تمایل ندارند و تا حدودی به سمت مغز حرکت می‌کنند. شاید این حرکت مایعات، دلیلی بر تغییراتی باشد که ما در چشم فضانوردان رصد کرده‌ایم.»
پروفسور کرامر و همکارانش از مغز ۱۱ فضانورد شامل ۱۰ مرد و یک زن قبل از سفر به ایستگاه فضایی بین‌المللی تصاویر ام‌آرآی تهیه کردند. یک روز پس از اینکه این فضانوردان از سفر فضایی برگشتند، مجدداً مغز آن‌ها تحت ام‌آرآی قرار گرفت. تا یک سال پس از سفر فضایی نیز پایش مغزی این فضانوردان ادامه داشته است.
نتایج ام‌آرآی مغز این فضانوردان نشان داده است که قرار گرفتن در شرایطی با گرانش کم باعث انبساط مایعات مغزی و نخاعی یا همان «CSF» آن‌ها شده است. این حالت انبساط تا یک سال پس از سفر فضایی نیز باقی مانده است و نشان می‌دهد که احتمالاً این وضعیت به صورت همیشگی باقی خواهد ماند.
پروفسور کرامر می‌گوید: «چیزی که تا کنون کشف نشده بود و ما آن‌را کشف کردیم، این است که پس از سفر فضایی افزایش حجم مواد سفید مغز را شاهد خواهیم بود. همین افزایش مسئول افزایش حجم مایع مغزی نخاعی است.»
ام‌آرآی مغز فضانوردان همچنین نشان داده است که غده‌ی هیپوفیز نیز طی سفر فضایی با تغیراتی مواجه می‌شود. این غده مسئول اصلی مدیریت عملکرد دیگر غدد در بدن است. در بیشتر فضانوردان، غده‌ی هیپوفیز پس از سفر فضایی تغییر شکل داده است. شاید دلیل این موضوع به تغییر فشار در حین سفر فضایی برگردد. پروفسور کرامر می‌گوید: «ما دریافتیم که غده‌ی هیپوفیز پس از سفر فضایی ارتفاع خود را کمی از دست می‌دهد.»
برخی از تغییراتی که در مغز فضانوردان پس از سفر فضایی مشاهده می‌شود با هیدروسفالی قابل مقایسه است. هیدروسفالی نوعی بیماری است که فرد مبتلا به آن، در راه رفتن مشکل دارد و کم کم به سمت زوال عقل می‌رود. تا کنون این علائم در فضانوردان مشاهده نشده است.
نتایج این مطالعه در مجله‌ی Radiology منتشر شده است.