نحوه دیدن رنگ های مختلف بوسیله چشم

رنگ‌هایی که نه نامی برایشان انتخاب شده است و نه به صورت رنگ‌های در دسترس تولید شده‌اند. ازآنجا که دیدن این رنگ‌ها تجربه‌ای شخصی است این افراد گاهی خودشان نمی‌دانند رنگ‌هایی را می‌بینند که دیگران نمی‌بینند. ما به کمک دو نوع حسگر میله‌ای و مخروطی موجود در شبکیه چشم می‌توانیم رنگ‌ها را ببینیم.

 

حسگرهای میله‌ای یا استوانه‌ای به نور کم حساسند در حالی که حسگرهای مخروطی به نور شدید واکنش نشان می‌دهند و در واقع این حسگرهای مخروطی هستند که رنگ را تشخیص می‌دهند، سپس پیامی به عصب‌های بینایی ارسال می‌کنند که آن نیز به مغز مخابره می‌شود.

 

چشم انسان به‌طور طبیعی حدود 120 میلیون حسگر میله‌ای و شش تا هفت میلیون حسگر مخروطی دارد؛ گرچه حسگرهای میله‌ای هزاربار حساس‌تر از حسگرهای مخروطی هستند، آنها به رنگ واکنش نشان نمی‌دهند و تنها می‌توانند تصاویر سیاه و سفید و سایه‌های متفاوتی از رنگ خاکستری را درک کنند.

 

حسگرهای میله‌ای به نور آبی حساس‌تر هستند، اما در برابر نور قرمز چندان عکس‌العملی ندارند. هر یک از حسگرهای مخروطی سه رنگدانه قرمز، سبز و آبی دارند و هر رنگدانه طول موج خاصی از رنگ را جذب می‌کند.

 

سه نوع حسگر مخروطی وجود دارد که هریک به ترتیب به طول موج کوتاه، متوسط و بلند حساس هستند و اولی نور آبی، دومی نور سبز و سومی نور قرمز را جذب می‌کند. وقتی طول موج رنگی بین طول موج سه رنگ اصلی قرمز، سبز و آبی قرار داشته باشد برای مشاهده آن ترکیبی از سه حسگر مخروطی تحریک می‌شوند.

 

تعداد حسگرهای مخروطی در افرادی که به کوررنگی مبتلا هستند به نسبت افراد عادی کمتر است؛ بنابر این آنها رنگ‌ها را به درستی تشخیص نمی‌دهند. از طرفی به‌دنبال تحقیقاتی که انجام شده است، محققان به افرادی برخوردند که می‌توانند رنگ‌هایی را که از دید دیگران نامرئی است، ببینند و پس از بررسی‌ها معلوم شده چشم این افراد که همگی زن بودند چهار نوع حسگر مخروطی دارد. این حسگر مخروطی چهارم می‌تواند صدها میلیون رنگ متفاوت را تشخیص دهد.

 

رنگ‌هایی که نه نامی برایشان انتخاب شده است و نه به صورت رنگ‌های در دسترس تولید شده‌اند. ازآنجا که دیدن این رنگ‌ها تجربه‌ای شخصی است این افراد گاهی خودشان نمی‌دانند رنگ‌هایی را می‌بینند که دیگران نمی‌بینند. اگر به دلیلی بینایی‌مان را ازدست بدهیم، بدن خود را با شرایط جدید وفق داده و تشعشعات رنگی را از طریق پوست دریافت می‌کند و می‌تواند رنگ را تشخیص دهد.

 

به این توانایی دید پوستی (dermo-optic) می‌گویند. در این حالت گیرنده‌های پوستی رنگ را تشخیص می‌دهند و برای این‌که بدن فرد تازه نابینا شده بتواند به چنین تطبیقی دست یابد، مدتی طول می‌کشد. افرادی که از بدو تولد نابینا بوده‌اند می‌توانند بین رنگ‌های متفاوت تمایزی قائل شوند.