کشف شگفتانگیز در حفرههای تیتان
مجله علمی ایلیاد - تیمی از محققین با استفاده از ابزار «VIMS» که بر روی فضاپیمای کاسینی ناسا نصب شده بود، توانستهاند ترکیبی از مواد معدنی و یخ آب را در ۹ حفرهی موجود بر روی بزرگترین قمر زحل کشف کنند.
دکتر «آنزینا سولومونیدو» از آژانس فضایی اروپا و همکارانش، میگویند: «تیتان نیز مانند زمین دارای اتمسفر ضخیمی است که به عنوان محافظ در برابر اجرام سرگردان دیگر عمل میکند. با این حال هنوز هم حفرههایی بر روی تیتان وجود دارند که در اثر برخورد شهابسنگها ایجاد شدهاند. این حفرهها در اثر فرسایش و دیگر فرآیندهای زمینشناسی تا حدودی فرسوده شدهاند و اکنون محتویات زیرین این حفرهها در معرض دید قرار گرفتهاند.»
دکتر سولومونیدو و همکارانش طی تحقیقاتی که اخیراً انجام دادهاند، دادههای مخابره شده توسط فضاپیمای کاسینی را بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ آنالیز کردهاند. کاسینی طی این سالها بیش از ۱۲۰ بار از نزدیکی تیتان عبور کرده است.
نتایج آنالیزهای دانشمندان نشان داده است که حفرههای تیتان را میتوان به دو دسته تقسیم کرد؛ حفرههایی که در زمینهای شنی نزدیک استوای قمر قرار دارند و حفرههایی که در بقیهی جاهای بین قطب و استوای تیتان پراکنده شدهاند. دانشمندان دریافتهاند که حفرههای نزدیک استوا بهطور خالص حاوی مواد معدنی هستند و دیگر حفرههای تیتان غنی از یخ آب در مخلوطی از مواد معدنی هستند. آنها به این نتیجه رسیدهاند که حفرهها بسته به مکان قرارگیری، سیر تکاملی متفاوتی داشتهاند.
دانشمندان معتقدند که یخ و مواد معدنی در اثر حرارت برخورد شهابسنگها ایجاد شدهاند، ولی اثرات شهابسنگها به مرور بهوسیلهی بارانهای متان شسته شدهاند. آنها به این نتیجه نیز رسیدهاند که فرآیند شسته شدن توسط بارانهای متانی در نواحی نزدیک به استوای تیتان رخ نداده است، بلکه این حفرهها سریعاً با لایههای نازک رسوبات شنی پوشانده شدهاند.
با این شواهد، دانشمندان اذعان دارند که سطح تیتان فقط تحت تاثیر اتمسفر و آب و هوای آن نیست، بلکه فرآیندهای فیزیکی دیگری نیز وجود دارند که تعیین میکنند چه مادهای در سطح قمر در معرض دید باشد.
دکتر سولومونیدو میگوید: «هیجانانگیزترین بخش یافتههای ما آنجا است که دریافتیم سطح تیتان پویا است. به کمک این یافته میتوانیم سناریوهای تکامل سطح تیتان از گذشته تا کنون را حدس بزنیم. آنالیزهای ما نشان میدهد که سطح تیتان امروزه نیز پویا است.»
دانشمندان حفرهای را بر روی تیتان پیدا کردهاند که اثری از شسته شدن توسط بارانهای متانی در آن وجود ندارد و میتوانند در آینده تحقیقات بیشتری روی آن انجام دهند.
نتایج این تحقیقات در مجلهی Astronomy & Astrophysics منتشر شده است.