درک نحوهی شکلگیری و توزیع مولکولهای آلی پیچیده در فضا میتواند دانستههای ما از شرایط اولیهی بروز حیات بر روی زمین را افزایش دهد.
اخیراً گلیسین بهعنوان سادهترین آمینواسید به همراه دیگر ترکیبات آلی در دنبالهدارهایی مانند «Wild 2» توسط ناسا و «67P» توسط آژانس فضایی اروپا شناسایی شده است. شواهد مستحکمی وجود دارد که نشان میدهد دنبالهدارها جزو اجرام آسمانی نخستین در منظومهی شمسی هستند و ترکیبات آلی موجود در یخ این دنبالهدارها، منشاء میانستارهای دارند.
اینکه شکلگیری این ترکیبات چه زمانی و به چه صورت رخ داده، هنوز با شک و تردید فراوان همراه است. در مطالعهای جدید، دکتر «سرجیو اوپولو» از دانشگاه کوئینمری لندن و همکارانش نشان دادهاند که گلیسین میتواند بر روی سطح دانههای شنی و یخی و در غیاب انرژی از طریق شیمی تاریک تشکیل شده باشد.
دکتر اوپولو میگوید: «شیمی تاریک به نوعی واکنش شیمیایی گفته میشود که در آن نیاز به وجود انرژی نیست. ما در آزمایشگاه توانستیم شرایط ابرهای میانستارهای تاریک را شبیهسازی کنیم. در این شرایط، دانههای کوچک گرد و غبار بهوسیلهی لایهی نازکی از یخ پوشانده میشوند و به این ترتیب، وجود واکنش بین آنها اجتنابناپذیر است.»
محققین در ابتدا نشان دادند که متیلآمین بهعنوان ترکیب اصلی سازندهی گلیسین میتواند در شرایط شبیهسازی شده تولید شود. آنها در مرحلهی بعد با ایجاد شرایط فوق خلاء توانستند نشان دهند که خود گلیسین نیز میتواند تشکیل شود. البته وجود آب یخ در این فرآیند کاملاً ضروری است.
بررسیهای بیشتر توسط مدلهای شیمی ستارهها نیز نتایج بهدست آمده را تایید کردهاند. پروفسور «هرما سوپن» بهعنوان همکار این تحقیق، میگوید: «اهمیت این مطالعه در آن است که نشان میدهد شکلگیری مولکولی که بهعنوان مادهی اولیهی حیات شناخته میشود، در مرحلهای قبل از شکلگیری ستارهها و سیارهها شروع شده است. زمانی که گلیسین تشکیل شد، میتواند بهعنوان مواد اولیهی ساخت مولکولهای پیچیدهی دیگر مورد استفاده قرار گیرد. در واقع اضافه شدن گروههای مولکولی جدید میتواند باعث شود در مرحلهی بعد، آمینواسیدهایی مانند «آلانین» و «سرین» نیز در ابرهای تاریک بدون ستاره ساخته شوند. همهی این مولکولهای آلی میتوانند بر روی یک دنبالهدار تجمع کرده و بر روی یک سیارهی جوان فرود آیند و مانند زمین باعث ایجاد حیات شوند.»
نتایج این مطالعه در مجلهی Nature Astronomy منتشر شده است.